Metody i przyrządy pomiarowe stosowane do badań transportu wilgoci w materiałach obuwniczych i odzieżowych

• Autorzy: Ewa Marcinkowska

Warianty tytułu

Methods and Measuring Instruments Used for Testing the Migration of Humidity in Footwear and Clothing Materials

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Celem artykułu jest prezentacja metod i przyrządów pomiarowych stosowanych do badania przenoszenia wilgoci w materiałach odzieżowych obuwniczych, a także zasady działania prototypowego systemu komputerowego "Hy-Tester", który został zaprojektwany i zbudowany, w ramach projektów badawczych finansowanych przez KBN, przez zespół Katedry Towaroznawstwa Przemysłowego AE w Krakowie we współpracy z pracownikami Instytutu Włókienniczego AT-H w Bielsku Białej.

EN

A review of apparatuses for testing the hygienic properties of textiles, leathers and leather-like materials as well as the methods for testing the migration of steam is presented. Also the first standardized method for evaluating the comfort of clothes contained in DIN and ISO as well as in PN-EN is given. Against this background the principle of operation of a computer measuring system, developed as a result of the realized personal research projects, is presented. The principle of operation of the prototype system has been based on the material balance of water delivered to the medium from one side of a sample and removed from the medium over its other surface. The structure of the apparatus is modular and divided into simulator, absorptive-moistening and controlling-measuring blocks. The simulator makes it possible to simulate the conditions occurring in the layers near the skin, under clothes and inside shoes, due to controlled emission of steam and regulation of temperature. The measurement is controlled by a computer, to which all the devices and measuring instruments are connected. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Towaroznawstwo; Towaroznawstwo przemysłowe; Wyroby skórzane; Wyroby włókiennicze; Materiały obuwiowe; Metody pomiarowe; Metodologia badań; Oprogramowanie komputerowe

EN

Commodity science; Industrial commodities; Leather goods; Textile products; Footwear materials; Measuring methods; Research methodology; Computer software

• Czasopismo: Zeszyty Naukowe / Akademia Ekonomiczna w Krakowie
• Rocznik: 2005
• Numer: nr 685
• Strony: 19--32

Twórcy

autor

Ewa Marcinkowska

Bibliografia

• Badania transportu wilgoci w materiałach odzieżowych i obuwniczych z wykorzystaniem nowych metod i przyrządów pomiarowych, E. Marcinkowska, E. Nycz, W. Żuk, Projekt badawczy KBN 7 T08 019 09, Politechnika Łódzka, Instytut Włókienniczy, Filia w Bielsku-Białej, 1997.
• Bartkowiak G., O pewnych problemach oceny właściwości biofizycznych odzieży, cz. 1, II, "Przegląd Włókienniczy" 1995, nr 1, 2.
• Baulanger LP., Bony M., Querio M., Le confort de la chaussure: Une notionmesurable? Materiaux a dessur et doublures: les proprićtes hygieniques et le confort, "Technicuir" 1976, nr 5.
• Caps R., Konstruktionsprinzipien für wärmeisolierende Textilschichten mit gutem Feuchtetransportvermögen in Abhängigkeit von den Tragebedingungen von Kleidung für niedrige Temperaturen, Schlussbericht zum AIF-Forschungsvorhaben, 1989,6647 [w:] R. Caps, K. Urnbach, Optimierung der Wärmeisolation von Polyester-Vliesstoffen, "Melliand Texti1berichte" 1990, nr 6.
• Clothing, NATO publikation 1984 [w:] K.H. Umbach, Messmethoden zur Prüfung physiologischer Anforderungsprofile an Zivil-, Arbeits- und Schutzbekleidung sowie Uniformen, "Melliand Textilberichte" 1987, nr 11.
• Czaplicki Z., Ceglarska L., Grabowska B., Dzianiny warstwowe przeznaczone na wyroby opatrunkowe, "Przegląd Włókienniczy" 1992, nr 12.
• Dent R.W., Transient Comfort Phenomena Due to Sweating, "Textile Research Journal" 2001, nr 9.
• Diebschlag W., Nocker W., A Comparative Analysis of the Comfort of Leather and Substitute Materials, Especially for Footwear, "Journal American Leather Chemists Association" 1978, nr 7.
• DIN 54101 T1 (E). Bestimmung bekleidungsphysiologischer Eigenschaften, 1984.
• Farnworth B., Mechanisms of Heat Flow through Clothing Insulation, "Textile Research Journal" 1983, nr 12.
• Farnworth B.A., Numerical Model of Combined Diffusion of Heat and Water Vapor through Clothing, "Textile Research Journal" 1986, nr 56.
• Farnworth B., Dalhan P., An Apparatus to Measure the Water Vapour Resistance of Textiles, "Journal Textile Institut" 1984, nr 2.
• Fahr J.P., Couton D., Treguier G., Dynamic Heat and Water Transfer through Layered Fabrics, "Textile Research Journal" 2002, nr l.
• Grabowska B., Badania komfortu fizjologicznego odzieży powszechnego użytku, "Odzież" 1988, nr 9.
• Hatch K.L, Woo S.S., Barker RL, Radhakrishnaiah P., In Vivo Cutaneous and Perceived Comfort Response to Fabric, Part 1: Thermophysiological Comfort Determinations for Three Experimental Knit Fabrics, "Textile Research Journal" 1990, nr 7.
• Hang K., Hollies N.R., Dynamic Moisture Vapor Transfer through Textiles, "Textile Research Journal" 1988, nr 12.
• ISO 11092. Textiles-physiological effects-measurement of thermal and water-vapour resistance under steady-state conditions (sweating guarded-hotplate test).
• Kawabata S., The Standardization and Analysis of Hand Evaluation, The Textile Machinery Society of Osaka Japan, 1984, nr 37 [w:] G.P. Pontrelli, Tragekomfort durch Textilgestaltung, "Melliand Textilberichte" 1989, nr 12.
• Kawabata S., Niwa M., Sakaguchi H., Application of the New Thermal Tester" Thermolabo" to the Evaluation of Clothing Comfort, The Textile Machinery Society of Japan, Osaka Japan, 1985 [w:] K.L. Hatch, S.S. Woo, RL Barker, P. Radhakrishnaiah, In Vivo Cutaneous and Perceived Comfort Response to Fabric, Part l: Thermo-physiological Comfort Determinations for Three Experimental Knit Fabrics, "Textile Research Journal" 1990,nr 7.
• Kowalczyk H., Wybrane aspekty komfortu użytkowania odzieży ochronnej dla personelu medycznego, "Przegląd Włókienniczy" 1999, nr 12.
• Lamb G.R., Heat and Water Vapour Transport in Fabrics Under Ventilated Conditions, "Textile Research Journal" 1992, nr 7.
• Langmaier F., Mládek M., Hygienické parametry kožedélných materiálů a jejich vztah ke komfortu, respektive ke zdravotni nezávadnosti obuti, "Kožařství" 1979, nr 3.
• Langmaier F., Mládek M., Studie mikroklimatu obuvi, " Kožařstvíi " 1973, nr 4.
• Li Y., Holocombe B.V., A Two-stage Sorption Model of the Coupled Diffusion of Moisture and Heat in Wool Fabrics, "Textile Research Journal" 1992, nr 4.
• Li Y., Holocombe B.V., Apcar F., Moisture Buffering Behavior of Hygroskopic Fabric during Wear, "Textile Research Journal" 1992, nr 11.
• Li Y., Zhu Q., Yeung K.W., Influence of Thickness and Porosity on Coupled Heat and Liquid Moisture Transfer in Porous Textiles, "Textile Research Journal" 2002, nr 5.
• Marcinkowska E., Symulacja procesów wymiany ciepła i wilgoci w badaniach i ocenie jakości materiałów, Seria specjalna: Monografie, nr 116, Akademia Ekonomiczna w Krakowie, Kraków 1993.
• Marcinkowska E., Żuk W., "Hy-Tester" An Instrument for Testing Comfort Properties of Leather and Leatherlike Materials, "Journal of the American Leather Chemists Association" 2000, vol. 95, nr 9.
• Marcinkowska E., Żuk W., Sposób badania przepuszczalności pary wodnej materiałów kapilarno-porowatych, Zgłoszenie patentowe P. 325000, 1998.
• Marcinkowska E., Żuk W., Urządzenie do badania właściwości higienicznych materiałów kapilarno-porowatych, Patent P. 318224, 1997.
• Marcinkowska E., Żuk W., Water Vapor Permeability Measurement with the "Hy-Tester" Physical Simulator, "Journal of the American Leather Chemists Association" 2001, vol. 96.
• Park S.I., Baik D.H., Heat and Mass Transfer Analysis of Fabric in the Tenter Frame, "Textile Research Journal" 1997, nr 5.
• PN-EN 31092. Tekstylia. Wyznaczanie właściwości fizjologicznych. Pomiar oporu cieplnego i oporu pary wodnej w warunkach stanu ustalonego, 1998.
• Sára A., Langmaier F., The Simultaneous Transfer of Heat and Moisture in Leather, "Journal of the Society of Leather Technologists and Chemists" 1984, vol. 67, nr 2.
• Sára A., Langmaier F., Vliv sorpčního tepla na méření transportních parametrů. I. Difuzní koeficient ze sorpčních méření - volne telísko, " Kožařství" 1987, nr 3.
• Sára A., Langmaier F., Vliv sorpčního tepla na méření transportních parametrů. III. Difuzní koeficient z méřeni propustnosti pro vodní páru, " Kožařství" 1986, nr 5.
• Schneider A.M., Holocombe B.Y., Properties Influencing Coolness to the Touch of Fabrics, "Textile Research Journal" 1991, nr 8.
• Schneider A.M., Hoschke B.N., Goldschmidt H.J., Heat Transfer through Moist Fabrics, "Textile Research Journal" 1992, nr 2.
• Standard- Prüfvorschrift BPI 1.2: Bestimmung der Pufferwirkung von Textilien mit dem Thermoregulationsmodell der menschlichen Haut (Hautmodell), Bekleidungsphysiologisches Institut Hohenstein e.V., 1985 [w:] K.H. Umbach, Messmethoden zur Prüfung physiologischer Anforderungsprofile an Zivil-, Arbeits- und Schutzbekleidung sowie Uniformen, "Melliand Textilberichte" 1987, nr II.
• Standard-Prüfvorschrift BPI 1.3: Bestimmung der Wärmeisolation eines feuchten Textils mit dem Thermoregulationsmodell der menschlichen Haut (Hautmodell), Bekleidungsphysiologisches Institut Hohenstein e.V., 1985 [w:] K.H. Umbach, Messmethoden zur Prüfung physiologischer Anforderungsprofile an Zivil-, Arbeits- und Schutzbekleidung sowie Uniformen, "Melliand Textilberichte" 1987, nr 12.
• Sweeney M.M., Branson D.H., Sensorial Comfort, Part J: A Psychophysical Method for Assessing Moisture Sensation in Clothing, "Textile Research Journal" 1990, nr 7.
• Symulacja fizyczna w badaniach procesów wymiany masy w tekstyliach i materiałach skóropodobnych, E. Marcinkowska, K. Kobiela-Mendrek, E. Nycz, W. Żuk, Projekt badawczy KBN 7 T08E 067 16, Akademia Techniczno-Humanistyczna w Bielsku-Białej, Instytut Włókienniczy, Bielsko-Biała, 2002.
• Take-Uchi M., Analysis of Wind Effect on the Thermal Resistance of Clothing with the Aid of Darcy's Law and Heat Transfer Equation, Sen-i Gakkaishi 1983,39, T-95 [w:] G.R. Lamb, Heat and Water Vapour Transport in Fabrics Under Ventilated Conditions, "Textile Research Journal" 1992, nr 7.
• Umbach K.H., Feuchtetransport und Tragekomfort in Mikrofaser-Textilien, "Melliand Textilberichte" 1993, nr 2.
• Umbach K.H., Messmethoden zur Prüfung physiologischer Anforderungsprofile an Zivil-, Arbeits- und Schutzbekleidung sowie Uniformen, "Melliand Textilberichte" 1987, nr 11.
• Umbach K.H., Veränderung des Tragekomforts von Kleidung durch Gebrauchs- und Pflegeeinflüsse, "Melliand Textilberichte" 1989, nr 7.
• Wang J.H., Yasuda H., Dynamic Water Vapour and Heat Transport through Layered Fabrics, Part J: Effect of Surface Modification, "Textile Research Journal" 1991, nr l.
• Wang Z., Li Y., Kowk Y.L., Mathematical Simulation of the Perception of Fabric Thermal and Moisture Sensation, "Textile Research Journal" 2002, nr 4.
• Werkstoffkartei, 10002, Bekleidungshygiene. Schuhwerkstoffe, Feuchte-Kennwerte, 1983.
• Więźlak W., Kobza W., Zieliński J., The Modeling of the Microclimate Formed by a Single-layer Clothing Material Pack, "Fibres & Textiles in Eastern Europe" 1996, nr 2-4.
• Więźlak W., Zieliński J., Szymańska Z., Układ pomiarowy do oceny transportu potu w pakietach tekstyliów, "Przegląd Włókienniczy" 1994, nr 10, 12.
• Yasuda T., Miyama M., Yasuda H., Dynamic Water Vapor and Heat Transport through Lyaered Fabrics, Part II: Effect of the Chemical Nature of Fibres, "Textile Research Journal" 1992, nr 4.
• Yoneda M., Kawabata S., Theoretical Consideration on the Objective Measurement of Fabric Warm/Cool Feeling, Textile Machinery Society of Japan, Osaka 1982 [w:] A. Schneider, B.V. Holocombe, Properties Influencing Coolness to the Touch of Fabrics, "Textile Research Journal" 1991, nr 8.
• Zieliński J., Możliwości rejestracji i oceny transportu wilgoci przez wielowarstwowe pakiety tekstyliów, "Przegląd Włókienniczy" 1997, nr 4.
• Zieliński J., Transport pary wodnej i wody przez pakiety materiałów odzieżowych, "Przegląd Włókienniczy" 2002, nr 4.