Zagadnienie pożydowskich synagog i cmentarzy w Polsce w latach 1945-1956 (zarys problematyki)

• Autorzy: Kazimierz Urban

Warianty tytułu

A Sketch of the Issue of Synogogues and Cemeteries Formerly Belonging to Polish Jews in the Years 1945-56

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Zadaniem opracowania jest przybliżenie problematyki majątku społeczności wyznania mojżeszowego w Polsce w powojennym dziesięcioleciu. Pracę napisano na podstawie materiałów : archiwum Ministerstwa Administracji Publicznej (1945-1950), Urzędu do Spraw Wyznań (od 1950) i Żydowskiego Instytutu Historycznego.

EN

This article discusses the extremely complex issue of the Jewish community in Poland after the second World War - namely, synogogues, prayer houses and cemeteries formerly belonging to Jews. When authorities were regulating the status of Jews after the war, they broke with the legal and property continuity that had been established by law in the years 1927-28. The majority of Jewish community property was placed under forced state management and later passed to different organisations, institutions, and corporations. The authorities were acting on a decree from 8 March, 1946, concerning abandoned property and property formerly belong to Germans. Synogogues and cemeteries seen by the Jewish community as Holy (untouched) places were desecrated and destroyed, or destined to be used for other purposes. This created universal protest and objection in many Jewish circles in Poland and abroad. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Żydzi; Majątek gmin żydowskich

EN

Jews; Property of Jewish community

• Czasopismo: Zeszyty Naukowe / Akademia Ekonomiczna w Krakowie
• Rocznik: 2005
• Numer: nr 692
• Strony: 39--62

Twórcy

autor

Kazimierz Urban

Bibliografia

• Archiwum Akt Nowych, zespół akt Ministerstwa Administracji Publicznej, t. 1105.
• Dokument bez tytułu, daty i autora, 1949-1950, AŻIH, Sekr. CKŻP, sygn. 131.
• Dz.U. MAP, nr 17 z 1948 r., poz. 153.
• Dz.U. nr 13 z 1946 r., poz. 87.
• Dz.U. nr 17 z 1945 r. poz. 97 zmieniony ustawą z 23.07.1945 r., Dz.U. nr 30, poz. 179.
• Dz.U. nr 18 z 1928 r., poz. 259.
• Dz.U. nr 41 z 1997 r., poz. 251.
• Dz.U. nr 45 z 1949 r., poz. 335 (z późn. zmian.).
• Dz.U. nr 52 z 1928 r., poz. 500.
• Dz.U. nr 91 z 1927 r., poz. 818.
• Dz.U. z 1932 r., nr 35, poz. 359.
• Dz.U. z 1952 r., nr 4, poz. 3.
• Jagielski J., Obecny stan cmentarzy żydowskich w Polsce [w:] Cmentarze żydowskie w Polsce, J. Woronczak (red.), Towarzystwo Przyjaciół Polonistyki Wrocławskiej, Wrocław 1995.
• Kahane D., pismo z 19.12.1945 do Ministerstwa Administracji Publicznej, AAN MAP, t. 1100.
• Kahane D., pismo z 3.02.1948 r. do Ministerstwa Administracji Publicznej i Ziem Odzyskanych, AAN MAP, t. 1101.
• Kahane D., pismo z 9.06.1948 r. do Departamentu Wyznaniowego MAP, AAN MAP, t. 1101.
• Krasowski K., Związki wyznaniowe w II Rzeczypospolitej. Studium historyczno-prawne, PWN, Warszawa-Poznań 1988, s. 185 i nast.
• Najnowsze dzieje Żydów w Polsce w zarysie (do 1950 roku), pod red. J. Tomaszewskiego, Wyd. Naukowe PWN, Warszawa 1993, s. 159.
• Notatka „Sprawa synagog krakowskich”, AAN MAP, t. 1105.
• Notatka S.K. „Cmentarze wyznaniowe w PRL”, AAN UdW, sygn. 25/351.
• Pisma Referatów PWRN z lat 1952-1953 do Urzedu, AAN UdW, sygn. 22/440.
• Pismo B. Marka z 8.07.1951 r. do TSKŻ.
• Pismo CKŻP z 9.04.1947 r. do Starostwa we Włodawie, ZĄIH, Sekr. CKŻP, sygn. 169.
• Pismo D. Kahane z 28.07.1949 r. do CKŻP, AŻIH, Sekr. CKŻP, sygn. 171.
• Pismo Departamentu Samorządowego MAP z 21.03.1946 r. do Głównego Urzędu Tymczasowego Zarządu Państwowego, AŻIH, Sekretariat CKŻP, sygn. 171.
• Pismo Departamentu Wyznaniowego z 2.12.1948 r. do Urzedu Wojewódzkiego Poznańskiego, AAN MAP, t. 1102.
• Pismo dyrektora Departamentu Wyznaniowego MAP z 28.07.1946 r. do Komitetu Organizacyjnego ŻKW, AAN MAP, t. 1101.
• Pismo dyrektora Departamentu Wyznaniowego MAP z 3.04.1947 r. do Departamentu politycznego MAP.
• Pismo Komitetu Organizacyjnego ŻKW z 10.12.1947 r. do departamentu wyznaniowego AAN MAP , t. 1101.
• Pismo Komitetu Organizacyjnego ŻKW z 14.07.1950 r. do Urzędu do Spraw Wyznań, AAN UdW, sygn. 131/11.
• Pismo Komitetu Organizacyjnego ŻKW z 29.09.1948 r. do Departamentu Wyznaniowego MAP, AAN MAP, t. 1101.
• Pismo Komitetu Organizacyjnego ŻKW z 8.04.1948 r. do Departamentu Wyznaniowego MAP, AAN MAP, t. 1101.
• Pismo okólne Departamentu Wyznaniowego MAP z 25.07.1946 r. do wojewodów, AAN zespół akt Urzędu do Spraw Wyznań, sygn. 131/504.
• Pismo przewodniczącego Walnego Zjazdu D. Kahane z 10.08.1949 r. do W. Wolskiego, AAN MAP, t. 1105.
• Pismo Urzędu do Spraw Wyznań L.dz. III 18b/45/51 do Referatów do Spraw Wyznań PWRN.
• Pismo W. Wolskiego z 16.11.1949 r. do komitetu Organizacyjnego ŻKW, AAN MAP, t. 1105.
• Pismo Zarządu ZRWM z 21.02.1955 r. do Urzędu do Spraw Wyznań, AAN UdW, sygn. 131/13.
• Pismo ŻKW w Tarnowie z 2.11.1946 r. do Starostwa Powiatowego w Tarnowie, AAN MAP, t. 1102.
• Projekt ustawy o organizacji żydowskiego życia religijnego, AAN MAP, t.1100.
• Protokół odprawy wojewódzkich kierowników Referatu do Spraw Wyznań z 25.04.1951 r., AAN UdW, sygn 127/12.
• Protokół posiedzenia Plenum CKŻP w dniu 16.10.1945 r., AŻIH, Prez. CKŻP, sygn. 303/1.
• Protokół Walnego Zjazdu (9-10.08.1949 r.), AAN MAP, t. 1101.
• Protokół z narady Prezydium CKŻP z przedstawicielami Komitetu Organizacyjnego ŻKW w dniu 2.05.1947 r., Prez. CKŻP, sygn. 303/7.
• Protokół z plenarnego posiedzenia CKŻP w dniu 16.06.1948 r., AŻIH, Prez. CKŻP, sygn. 303/11.
• Protokół z plenarnego posiedzenia CKŻP w dniu 18.09.1945 r., AŻIH, Prez. CKŻP, sygn. 303/24.
• Protokół z posiedzenia Prezydium CKŻP 1, 3 z 31.03.1948 r., sygn 303/9.
• Protokół z posiedzenia Prezydium CKŻP 2 z 16.06.1948 r., sygn. 303/11.
• Protokół z posiedzenia Prezydium CKŻP 3 z 17.11.1947 r., AŻIH, Prez. CKŻP, sygn. 303/8.
• Protokół z posiedzenia Prezydium CKŻP w dniu 11.09.1947 r., AŻIH, Prez. CKŻP, sygn. 303/8.
• Protokół z posiedzenia Prezydium CKŻP z 31.03.1946 r., ZŻIH, Prez. CKŻP, sygn. 303/2.
• Protokół z posiedzenia, AŻIH, Sekr. CKŻP, sygn. 171.
• Sprawozdanie Komitetu Organizacyjnego ŻKW z 18.03.1947 r. do GUS, AAN MAP, t. 1101.
• Świątkowski H., Wyznania religijne w Polsce ze szczególnym uwzględnieniem ich stanu prawnego, Warszawa 1937, s. 113-119.