Założenia i ogólna struktura projektu systemu rachunkowości zarządczej w Uniwersytecie Łódzkim

• Autorzy: Irena Sobańska , Anna Szychta , Jan Michalak , Marcin Michalak

Warianty tytułu

Changes in the University of Lodz Management Accounting System. Objectives and General Structure of the Project.

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Szkolnictwo wyższe w Polsce podlega od 1990 roku procesowi reform zmierzających, tak jak w innych krajach Unii Europejskiej, do przekazania uczelniom państwowym coraz większej autonomii naukowej, dydaktycznej, organizacyjnej, finansowej i w dziedzinie rachunkowości. Duże znaczenie dla wzrostu stopnia autonomii uczelni państwowych ma nowa Ustawa o szkolnictwie wyższym, uchwalona w 2005 r. Wzrostowi autonomii decyzyjnej kierownictwa uniwersytetów towarzyszy zwiększenie zapotrzebowania na finansowe i niefinansowe informacje niezbędne do zarządzania. Potrzeba posiadania nowego typu informacji jest coraz częściej uświadamiana przez kierownictwa uniwersytetów w Polsce, które podejmują decyzje o opracowaniu i wdrożeniu bardziej lub mniej kompleksowych systemów informacyjnych do zarządzania, uczelnią w celu zapewnienie bazy informacyjnej dla przeprowadzenia restrukturyzacji uniwersytetu i efektywnego nim zarządzania. Celem artykułu jest objaśnienie uwarunkowań zmian w systemie informacyjnym dla potrzeb zarządzania Uniwersytetem Łódzkim oraz opis procesu projektowania, podstawowych założeń i struktury nowego systemu rachunkowości zarządczej dla tego Uniwersytetu. Jest to jeden z największych uniwersytetów w Polsce, kształcący około 39 000 studentów i zatrudniający około 3 800 pracowników, w tym ponad 2200 nauczycieli akademickich. Po zagadnieniach wprowadzających oraz dotyczących wcześniejszych badań w dziedzinie rachunkowości zarządczej uniwersytetów, w referacie przedstawiono: uwarunkowania funkcjonowania uniwersytetów w Polsce po 1990 r., zmiany regulacji prawnych dotyczących działalności uniwersytetów od 2004 r., charakterystykę i ocenę przydatności dla potrzeb zarządzania dotychczas stosowanego rachunku kosztów w badanym Uniwersytecie, etapy i podstawowe założenia projektowanego systemu rachunkowości zarządczej dla Uniwersytetu, główne elementy struktury nowego rachunku kosztów i wyników, wstępny projekt systemu pomiaru i oceny dokonań Uniwersytetu.

EN

Since the year 1990 higher education in Poland has been going through a reform process, which is aimed, like in other countries of the EU, at granting public institutions for higher education a greater degree of autonomy in such areas as research, education, organization, finance and accounting. A new act on higher education of 2005 has contributed significantly to increasing the autonomy of public universities. The growing decision-making autonomy of university managing bodies has had created a need for financial and non-financial measures for management purposes. There is a growing awareness of this need, which has resulted in development of comprehensive management information system, designed to provide the information for the purposes of restructuring and effective management of the university. The aim of this paper is to explain the determinants of changes to be made in the management accounting system at the University of Lodz and to present the process of developing the concept and structure of the new management accounting system for the University. The introductory part and presentation of earlier research in the field of university management accounting are followed by discussion of: - conditions in which universities in Poland are functioning after 1990, - the features and usefulness for management purposes of the cost accounting currently used at the Lodz University, - stages in the development of the university management accounting system and its basic features.

Słowa kluczowe

PL

Rachunkowość; Rachunkowość zarządcza

EN

Accounting; Management accounting

• Czasopismo: Zeszyty Teoretyczne Rachunkowości
• Rocznik: 2007
• Tom: 36
• Numer: nr 92
• Strony: 71--97

Twórcy

autor

Irena Sobańska

autor

Anna Szychta

autor

Jan Michalak

autor

Marcin Michalak

Bibliografia

• [1] Abbot, M. Doucouliagos, C. (2003), The efficiency of Australian universities: a data envelopment analysis, „Economics of Education Review".
• [2] Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 22 grudnia 2006 r. w sprawie szczegółowych zasad gospodarki finansowej uczelni publicznych (Dz.U. Nr 246/2006 póz. 1796).
• [3] Arcari A., Cougini A. (2005), The Italian University Reform Impact on Management Control Systems: a Comparison between Two Italian Experiences, 28th Annual Congress of the European Accounting Association, Göteborg.
• [4] Biot-Paquerot G., Rossignol J.-L. (2006), Performance Management In The Public Sector: Development and Implementation of Process-oriented Performance Measurement System in French Universities, 29lh Annual Congress of the European Accounting Association, Dublin.
• [5] Bourn M. (1994), A Long and Winding Road: The Evolution of Devolution in Universities, [w]: R.H. Berry (ed.), Management Accounting in Universities, CIMA, London.
• [6] Cropper, P., Drury, C. (1996), Management Accounting Practices in Universities, „Management Accounting", February, Vol. 74, Issue 2.
• [7] Cropper P., Cook R. (2000), Activity-based Costing in Universities - Five Years on, „Public Money & Management", April-June.
• [8] Gray R., Haslam J. (1990), External Reporting by UK Universities: an Exploratory Study of Acounting Change, „Financial Accountability & Management", 6(1), Spring 1990.
• [9] Guthrie J., Neumann R. (2005), Economic and Non-financial Performance Indicators in Universities: the Case of the Australian University System and the Establishment of a Performance Driven University System, 28th Annual Congress of the European Accounting Association, Göteborg.
• [10] Howard S.E. (1926), Some cost problems in university accounting, „Accounting Review", December.
• [11] Jones C.S. (1991), Power, politics and the Jarrat Proposals for Accounting in British Universities, „Financial Accountability and Management", 7(3), Autumn.
• [12] Johnes, G & Johnes J. (1993), Measuring the Research Performance of UK Economics Departments: An application of Data Envelopment Analysis, „Oxford Economic Papers", 4(2).
• [13] Kopp U.-C. (2002), Steuerung von Hochschulen - illustriert am Beispiel der Univarsität Witten/Herdecke, „Kostenrechnungspraxis", Sonderheft 2.
• [14] Kraśniewski A., Proces Boloński: dokąd zmierza europejskie szkolnictwo wyższe, www.men.gov.pl
• [15] Karathanos D., Karathanos P. (2005), Applying the Balanced Scorecard to Education. „Journal of Education for Business", March/April.
• [16] Küpper H.-U. (2000), Hochschulrechnung auf der Basis von doppelter Buchführung und HGB., „Zeitschrift fur betriebswirtschaftliche Forschung".
• [17] Lawrence S., Sharma U. (2002). Commodification of Education and Academic Labor—Using the Balanced Scorecard in a University Setting, „Critical Perspectives on Accounting", October, Vol. 13 Issue 5/6.
• [18] Martin E. (2006), Efficiency and Quality in the current Higher Education context in Europe: An application of the Data Envelopment Analysis methodology to the performance assessment of the departments at the University of Zaragoza, „Quality in Higher Education", Vol. 12, No. l, April.
• [19] Mitchell M. (1996), Activity Based Costing in UK Universities, „Public Money & Management", January-March.
• [20] Ng Y.C., Li S.K. (2000), Measuring the Research Performance of Chinese Higher Education Institutions: an Application of Data Envelopment Analysis, „Education Economics", 8(2).
• [21] Poirier G., Saint-Germain M. (2005), Actors, Incidents, Reasons, and Factors Modeling the Innovation Process of New Management Practices in Higher Education Institutions, 28* Annual Congress of the European Accounting Association, Göteborg.
• [22] Riccaboni A., Barnabć F. (2005), Performance Measurement Systems in Higher Education: the Case of the University of Siena, 28th Annual Congress of the European Accounting Association, Göteborg.
• [23] Sandberg B. (2002), Performance Measurement im Hochschulbereich als Instrument staatlicher Rahmensteuerung, „Performance Controlling" (Hrsg. P. Horyath), Schaffer Poeschel, Stuttgart.
• [24] Scapens R.W., Ormston A., Arnold J. (1994), The Development of Overhead Recovery Models at the University of Manchester, „Management Accounting in Universities", CIMA, London.
• [25] Świderska G., Podlowski P., Rybarczyk K., Borowski S., Kariozen M. (2005), Model rachunku kosztów działań dla działalności dydaktycznej w Szkole Głównej Handlowej. Wyniki Badań Przedwdrożeniowych, [w]: „Standardy edukacyjne rachunkowości - praktyka i stan badań", Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej im. Oskara Langego we Wrocławiu.
• [26] Tomkins, C., Green, R. (1988), An experiment in the use of Data Envelopment Analysis of evaluating the efficiency of UK University Departments of Accounting. „Financial Accountability and Management", Summer.
• [27] Yenieris G., Cohen S. (2004), Accounting Reform In Greek Universities: A Slow Moving Process, „Financial Accountability & Management", 20(2), May 2004.