Metody i uwarunkowania pomiaru dokonań w rachunkowości zarządczej jednostek sektora publicznego

• Autorzy: Jan Michalak

Warianty tytułu

Methods and conditions of performance measurement in the public sector

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Pomimo zachodzących na świecie pod koniec XX wieku procesów prywatyzacyjnych i liberalizacyjnych znaczenie sektora publicznego pozostaje istotne dla poziomu życia społeczeństw. Nawet w krajach o rozwiniętej gospodarce rynkowej udział wydatków sektora publicznego w stosunku do PKB wynosi od 30% do ponad 40%. Sektor publiczny ma duże znaczenia dla funkcjonowania współczesnych społeczeństw, ale równocześnie też problemy z powodu biurokracji, braku efektywności i niskiej jakości poziomu usług. Przemiany zachodzące w społeczeństwach na przełomie XX i XXI wieku w rozwiniętych krajach świata inspirowały zmiany w sektorze publicznym określane mianem Nowego Zarządzania Publicznego (ang. New Public Management) lub Nowego Zarządzania Finansami Publicznymi (ang. New Public Financial Management). Ruch ten szczególną uwagę koncentruje na pomiarze dokonań i zwiększaniu efektywności jednostek sektora publicznego i sektora organizacji pozarządowych. Wdrażanie Nowego Zarządzania Publicznego prowadziło do prób wykorzystania koncepcji opracowanych w sektorze prywatnym, takich jak Strategiczna Karta Wyników. W artykule przeanalizowano i przedstawiono szczególne uwarunkowania funkcjonowania pomiaru dokonań w jednostkach sektora publicznego i w organizacjach pozarządowych, zaprezentowano przypadki wdrożenia nowoczesnych koncepcji pomiaru dokonań oraz zaproponowano wytyczne do opracowania systemów pomiaru dokonań w tym sektorze. (abstrakt oryginalny)

EN

Public sector consumes about 30-40% of GDP, even in of developed countries However, this sector if often plagued with bureaucracy, inefficiency and poor quality of services. New Public Management movement was created to overcome those drawbacks of the public sector. The main objective of the article is to outline and to analyze specific determinants of the performance measurement systems in the public sector. It also briefly presents some cases of implementation of Balanced Scorecard in the public sector. The paper is closed with conclusions concerning implementation of performance measurement systems in the public sector. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Rachunkowość; Rachunkowość zarządcza; Sektor publiczny; Jednostka sektora finansów publicznych; Sektor finansów publicznych

EN

Accounting; Management accounting; Public sector; Public finance sector units; Public finance sector

• Czasopismo: Zeszyty Teoretyczne Rachunkowości
• Rocznik: 2006
• Tom: 34
• Numer: nr 90
• Strony: 53--66

Twórcy

autor

Jan Michalak

Bibliografia

• [1] Alder K., The measure of all things: the seven-year odyssey and hidden error that transformed the world, Free Press, San Francisco 2002.
• [2] Dobija D., Pomiar i sprawozdawczość kapitału intelektualnego przedsiębiorstwa, Wydawnictwo WSPiZ im. L. Koźmińskiego, Warszawa 2003.
• [3] Funck E., Balanced Scorecard as an Integrator of Interests in the Health Care Organizations, Referat na konferencję EAA 2005.
• [4] Gurthie J., Neumann R., Economic and Non-financial Performance Indicators in Universities: The Case of the Australian University System and the Establishment Of a Performance Driven University System, Referat na konferencję EAA 2005.
• [5] Horvath P. (red.), Performance Controlling, Schaeffer Poeschel Verlag, Stuttgart 2002.
• [6] Habersam M., Themessl-Huber M., Piber M., Performance Measurement in Health Care Organizations - Some Empirical Evidence on Accounting and Evaluation in Two Different Settings, Referat na konferencję EAA 2005.
• [7] Ijiri Y., Theory of Accounting Measurement. American Accounting Association, Studies in Accounting Research, vol 10/1975.
• [8] Jaruga A., Fijałkowska J., Rachunkowość i zarządzanie kapitałem intelektualnym. Koncepcje i praktyka, ODDK, Gdańsk 2002.
• [9] Kastrup M., Weise F., Das Land Baden-Wuerttemberg auf dem Weg in die Neue Steuerung - das Neue Rechnungswesen im Spannungsfeld von Konzeption, Organisation und Technik, [w:] Horvath P. (red.), Performance Controlling, Schaeffer Poeschel Verlag, Stuttgart 2002.
• [10] Kleer J. (red.), Sektor publiczny w Polsce i na świecie. Między upadkiem a rozkwitem, CeDeWu, Warszawa 2005.
• [11] Kidwell L.A., Ho S.K., Blake J., Wraith P., Roubi R., Richardson W.A., Management Techniques Implemented by Municipal Administrators: An International Comparison, The CPA Journal 72 (2)/2002, 63-6.
• [12] Kuenhle B.A., Mit Balanced Scorecard-Konzept politische programme zu steuern, [w:] Horvath P. (red.), Performance Controlling, Schaeffer Poeschel Verlag, Stuttgart 2002.
• [13] Michalak J., Ewolucja pomiaru wyników ekonomicznych w rachunkowości zarządczej, [w:] Zeszyty Teoretyczne Rachunkowości 21 (77), Warszawa 2004, s. 73-89.
• [14] Mitchell S., Modernising Social Services: The Management Challenge of the 1998, Social Services White Paper. In Local Authority Social Services.: Blackweell. Oxford 2000.
• [15] Nowak W.A., Rachunkowość sektom publicznego, PWE, Warszawa 1998.
• [16] Ouchi W., Markets, bureaucracies and clans, Administrative Science Quarterly, Vol. 25/1980, March, s. 129-141.
• [17] Rautiainen A., The Municipal Scorecard: analysis and development of performance measurement and the Balanced Scorecard in municipalities, Referat na konferencję EAA 2005.
• [18] Sobańska L, Kulikowska G., Zastosowanie koncepcji BSC w zarządzaniu departamentem rachunkowości, Zeszyty Teoretyczne Rachunkowości, tom 18 (74), Warszawa 2004, s. 110-122.
• [19] Stiglitz, J.E., Ekonomia Sektora Publicznego, PWN, Warszawa 2004.
• [20] Szczodrowski G. (red), Transformacja gospodarcza, a sektor publiczny, Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk 2003.
• [21] Werner H., Entwicklung einer Strategie und eines Leitbildes am Beispiel des Rhein-Neckar-Kreises, [w:] Horvath P. (red.), Performance Controlling, Schaeffer Poeschel Verlag, Stuttgart 2002.