Modele ciążenia i potencjału w badaniu bezrobocia w województwie szczecińskim

• Autorzy: Mirosława Gazińska

Warianty tytułu

Gravitation and Potential Models in Research into Unemployment in the Voivodeship of Szczecin

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Jednymi z wielu możliwych modeli przestrzennego opisu gospodarki są modele bazujące na demograficznym ciążeniu i potencjale. W modelach tego typu wszystkie grupy ludzi (zaczynając od rodzin, firm, miast, regionów etc.) są przedstawione jako masa. Charakterystyczną cechą tej ostatniej jest oczywiście konkretna struktura, która układa się według ustalonych zasad, które to z kolei kierują zachowaniem pojedynczych elementów tej masy (poszczególnych ludzi, tym samym ograniczających, ale jednocześnie stymulujących ich aktywność. Tak zdefiniowane masy (grupy ludzi) mogą być analizowane z pomocą metod podobnych do tych, które są często używane przez fizyków. Dlatego możliwe jest, badanie zależności (wpływu) pomiędzy różnymi masami, jak również częstotliwości i natężenia tego wpływu poprzez zdefiniowanie ich jako siły demograficznej, energii i potencjału. Badania empiryczne prowadzone na bazie modeli potencjału i przyciągania odnoszą się do badań bezrobocia w 53 gminach w województwie szczecińskim. Wstępne badania pozwoliły stwierdzić, że wszystkie zmienne posiadają prawostronny kształt krańcowo asymetrycznego wzoru tego typu, fakt, który potwierdza hipotezę, że takie socjo - ekonomiczne zjawiska mogą być opisane przy pomocy modeli ciążenia i potencjału. Opis wpływu w przestrzeni przeprowadzony został za pomocą tych modeli i może świadczyć o próbach skierowanych na minimalizację określonych kosztów lub maksymalizację użyteczności, jak przedstawia to relacja ciążenia i modele potencjalne z prawem rozkładu Pareto. Ostatecznie, asymetryczny kształt rozkładu wskazuje na znaczący potencjał i porządek systemu, który równocześnie zwiększa jego energię. Wyniki analizy oszacowanych modeli demograficznego potencjału i ciążenia, a w szczególności tych odnoszących się do bezrobocia mogłyby, najwyraźniej, wspierać klasyczne metody analizy bezrobocia, opartej głównie na rozmiarach stopy bezrobocia.

EN

One of the many possible models of a spatial description of economy are those based on demographic gravitation and potential. In models of this type all human groups (beginning with families, firms, cities, regions etc.) are envisaged as a mass. The characteristic feature of the latter is, of course, a certain structure which organizes itself according to given principles which, in turn, govern the behavior of individual elements within that mass (particular people), restricting but, simultaneously, initiating their activity. Such defined masses (human groups) could be analyzed with the assistance of methods analogous to these which are frequently applied by physicists. Its is possible, therefore, to examine dependencies (impact) between various masses as well as the frequency and intensity of this impact by defining them as demographic force, energy and potential. Empiric investigations conducted upon the basis of potential and gravitation models pertained to an analysis of unemployment in 53 communities in the voivodeship of Szczecin. The initial analysis made it feasible to ascertain that all the analyzed variables possess right-sided patterns of extremely asymmetrical patterns of this sort, a fact which confirms the hypothesis that such economic-social phenomena could be described with the aid of gravitation and potential models. A description of impact in space was carried out with the help of these models, and can testify to attempts aiming at minimalizing certain costs or the maximalization of usefulness, as demonstrated by the relation of gravitation and potential models with the Paret distribution law. Asymmetrical patterns indicate, after all, the considerable potential and order of the system, which simultaneously increase its energy. The outcome of the analysis of estimated models of demographic potential and gravitation, and in particular, potential and gravitation models of unemployment could, apparently, assist the classical method of an analysis of unemployment, based primarily on the size of the unemployment rate. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Bezrobocie; Analiza demograficzna; Statystyka regionalna

EN

Unemployment; Demographic analysis; Regional statistics

• Czasopismo: Przegląd Statystyczny
• Rocznik: 1995
• Tom: 42
• Numer: z. 3-4
• Strony: 411--423

Twórcy

autor

Mirosława Gazińska

• Uniwersytet Szczeciński

Bibliografia

• [1] W. Isard, Metody analizy regionalnej. Wprowadzenie do nauki o regionach, PWN, Warszawa 1965, s. 356-364.
• [2] J.Q. Stewart, Demographic Gravitation: Evidence and Applications, "Sociometry", Vol 11 (luty-marzec 1948).
• [3] I.G. Wieniecki, Metody statystyczne w demografii, PWE, Warszawa 1981, s. 231.