Rachunkowość zarządcza w uniwersytetach publicznych: z badań empirycznych

• Autorzy: Irena Sobańska

Warianty tytułu

Management accounting in state schools for higher education

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Proces zmian w sektorze szkół publicznych w krajach OECD, w tym także w Polsce, zorientowany jest na wdrażanie postanowień Deklaracji Bolońskiej. Proces ten zdynamizował się w tych krajach na początku tego wieku. Szeroka autonomia przyznawana uczelniom publicznym w krajach UE we wszystkich obszarach działania wiąże się ze zwiększeniem ich odpowiedzialności za efektywne wykorzystanie zasobów pozostających w dyspozycji uczelni. Przechodzenie uniwersytetów publicznych od administrowania do zarządzania zasobami wymaga zastosowania bardziej rozwiniętych systemów rachunku kosztów niż wcześniej stosowano, oraz wdrożenia innych narzędzi rachunkowości zarządczej umożliwiających efektywne podejmowanie decyzji operacyjnych i realizację wyznaczonych strategii. Proces zmian w obszarze rachunkowości zarządczej w uniwersytetach w różnych krajach przebiega w różnym tempie, na co wskazują wyniki badań empirycznych prowadzonych w Wielkiej Brytanii, Szwecji, Włoszech i Niemczech. W artykule są przedstawione wyniki tych badań, jak również zmiany w regulacjach prawnych uczelni publicznych w Polsce. (abstrakt oryginalny)

EN

The process of changes in the sector of state schools for higher educations in OECD countries, including Poland, is oriented to the implementation of the resolutions f the Bologne Declaration. This process has accelerated in these countries since the beginning of the new century. Greater autonomy granted to EU state universities in all fields of activity involves increased accountability for effective and efficient use of the available resources. The transition in state universities from administering to managing the resources requires the application of more advanced cost accounting systems than those employed earlier, and the implementation of new instruments of management accounting, enabling operating decisions to be made effectively and adopted strategies to be realised. The process of changes in management accounting in higher education institutions is progressing at different rates in different countries, as shown by the results of empirical research conducted in Great Britain, Sweden, Italy and Germany. This article discusses the results of these research projects and changes in legal regulations relating to state universities in Poland. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Rachunkowość; Rachunkowość zarządcza

EN

Accounting; Management accounting

• Czasopismo: Zeszyty Teoretyczne Rachunkowości
• Rocznik: 2006
• Tom: 31
• Numer: nr 87
• Strony: 101--117

Twórcy

autor

Irena Sobańska

Bibliografia

• [1] Antonowicz D., Uniwersytet przyszłości. Wyzwania i modele polityki, Instytut Spraw Publicznych, Warszawa 2005.
• [2] Arcari A., Cougini A., The Italian University Reform Impact on Management Control Systems: a Comparison between Two Italian Experiences, 28th Annual Congress of the European Accounting Association, Göteborg 2005.
• [3] Bourn M., A Long and Winding Road: The Evolution of Devolution in Universities, [w]: R.H. Berry (ed.), Management Accounting in Universities, CIMA, London 1994.
• [4] Brignall S., Modell S., An Institutional Analysis of Resource and Cost Allocation Practices in the British and Swedish University Sectors, 28* Annual Congress of the European Accounting Association, Göteborg 2005.
• [5] Cheek L. M., Zero-Base Budgeting Comes of Age, Amacom, New York 1977. 1980
• [6] Cooper R., Kaplan R.S., The Desing of Cost Management Systems, New Jersey 1999(2wyd).
• [7] Cropper P., Cook R., Activity-based costing in universities -five years on, Public Money & Management, April-June, 2000, p. 61-68.
• [8] Cropper P., Drury C., Management Accounting Practices in Universities, „Management Accounting" (UK) 74/1996, s. 28-30.
• [9] Guthrie J., Neumann R., Economic and Non-financial Performance Indicators in Universities: the Case of the Australian University System and the Establishment of a Performance Driven University System, 28* Annual Congress of the European Accounting Association, Göteborg 2005.
• [10] Kopp U. C., Steuerung von Hochschulen - illustriert am Beispiel der Univarsitat Witten/ Herdecke, „Kostenrechnungspraxis Sonderheft" 2/2002.
• [11] Kraśniewski A., Proces Boloński: dokąd zmierza europejskie szkolnictwo wyższe?, www.men.gov.pl/proces_bolonski/aktualnosci/europejskie_szkolnictwo_wyzsze.pdf, Warszawa 2004.
• [12] Küpper H.U., Hochschulrechnung auf der Basis von doppelter Buchführung und HGB, „Zeitschrift für betriebswirtschaftliche", Forschung 2000.
• [13] Mitchell M., Activity Based Costing in UK Universities, „Public Money & Management", January-March, 1996, s. 51-57.
• [14] Riccaboni A., Bamabć F., Performance Measurement Systems in Higher Education: the Case of the University of Siena, 28* Annual Congress of the European Accounting Association, Göteborg 2005.
• [15] Sandberg B., Performance Measurement im Hochschulbereich als Instrument staatlicher Rahmensteuerung, [w]: Performance Controlling (Hrsg. P. Horvath), Schaffer Poeschel, Stuttgart 2002.
• [16] Scapens R.W., Ormston A., Arnold J., The Development of Overhead Recovery Models at the University of Manchester, [w]: Management Accounting in Universities, C/MA, London 1994.
• [17] Schweitzer M., Kupper H.U., Systeme der Kosten-und Erlósrechnung, l. wyd., Verlag Vahlen, München 1998.
• [18] Strategia rozwoju szkolnictwa wyższego w Polsce do roku 2010, www.mein.gov.pl/szk-wyz/archiwum_2004/strategia_rozwoju.php