Sukces na dwie trzecie. Polska transformacja ustrojowa i lekcje na przyszłość

• Autorzy: Grzegorz W. Kołodko

Warianty tytułu

Two-thirds of Success. Systemic Transformation in Poland and Lesson for the Future

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Posocjalistyczną transformację ustrojową postrzegać należy na tle procesu globalizacji, a postęp w sferze zmian ustrojowych oceniany musi być poprzez ich wpływ na zdolności rozwojowe gospodarki. W Polsce podczas osiemnastu lat przekształceń odnotowano największy wzrost PKB spośród wszystkich krajów transformacji. Przy jej ocenie wszakże ważna jest nie tylko poprawa konkurencyjności i ilościowy wzrost produkcji, ale również społeczne i kulturowe aspekty rozwoju. Na wzrost gospodarczy złożyła się zróżnicowana dynamika w poszczególnych, wyraźnie wyodrębniających się pięciu okresach. Przy lepszej koordynacji polityki zmian systemowych z polityką rozwoju społeczno-gospodarczego można było osiągnąć wzrost PKB o około połowę większy. Nie udało się to ze względu na okresowe realizowanie wadliwej polityki gospodarczej opartej o błędne teorie ekonomiczne. Polska ma potencjał umożliwiający podwojenie PKB w ciągu następnych dziesięciu lat, ale pomimo korzyści płynących z globalizacji i integracji z Unią Europejską nie zostanie on wykorzystany ze względu na ogólną dysfunkcjonalność polityki. Polska transformacja to sukces, ale tylko w dwóch trzecich. (abstrakt oryginalny)

EN

Postsocialist transformation must be seen against the background of ongoing globalization. The progress toward institutional changes should be evaluated through the prism of their influence on country's development abilities. In Poland, over eighteen years of comprehensive systemic shift, GDP has increased more than in any other postsocialist country. While judging the transformation progress not only the improvements in competitiveness and growth must be taken into account, but also social and cultural aspects. There have been five distinct periods from the viewpoint of economic growth. Had there been a better policy coordination of systemic change and socio-economic development, GDP growth over the periods considered could have increased by a half more. This opportunity has been missed due to the intermittent implementation of wrong economic policies based on wrong economic theories. Poland has the potential to double her GDP over next ten years. However, despite gains from both globalization and European Union integration, this potential will not be fully exploited due to the overall ineptitude of politics. Poland's transformation can be seen as a success, but only to the extent of two thirds of its potential. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Rozwój społeczno-gospodarczy; Ocena procesu transformacji; Wzrost gospodarczy; Polityka gospodarcza

EN

Social economic development; Evaluation of the transformation process; Economic growth; Economic policy

• Czasopismo: Ekonomista
• Rocznik: 2007
• Numer: nr 6
• Strony: 799--837

Twórcy

autor

Grzegorz W. Kołodko

Bibliografia

• Anioł W., Paradoksy globalizacji, Instytut Polityki Społecznej Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2002.
• Aslund A., How Russia Became a Market Economy, The Brookings Institution, Washington, D.C. 1995.
• Baka W., U źródeł wielkiej transformacji, Oficyna Naukowa, Warszawa 1999.
• Baka W., Zmagania o reformę. Z dziennika politycznego 1980-1990, Wydawnictwo Iskry, Warszawa 2007.
• Balcerowicz L., 800 Dni: Szok kontrolowany, BGW, Warszawa 1992.
• Bałtowski M., Miszewski M., Transformacja gospodarcza w Polsce, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2006.
• Bauer T., Investment Cycles in Planned Economies, " Acta Oeconomica" 1978, vol. 21, nr 3.
• Bauman Z., Życie na przemiał, Wydawnictwo Literackie, Kraków 2004.
• Bąk M., Europa Środkowa i Wschodnia wobec wyzwania transformacyjnego, Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk 2006.
• Blanchard O., The Economies of Post-Communist Transition, Oxford University Press, New York 1997.
• Blejer M.I., Skreb M., Transition. The First Decade, MIT Press, Cambridge, Mass., London 2001.
• Bolesta A., Chiny w okresie transformacji. Reformy systemowe, polityka rozwojowa, i państwowe przedsiębiorstwa, Wydawnictwo Akademicki Dialog, Warszawa 2006.
• Bożyk P., Droga do nikąd? Polska i jej sąsiedzi na rozdrożu, Polska Oficyna Wydawnicza BGW, Warszawa 1991.
• Bożyk P., Globalization and the Transformation of Foreign Economic Policy, Ashgate, Aldershot, England-Burlington, VT 2006.
• Brzeziński Z., Second Chance: Three Presidents and the Crisis of American Superpower, Basic Books, New York 2007.
• Bugaj R., Dylematy finansów publicznych. Przekształcenia w gospodarce polskiej, Wydawnictwo Ryszard Bugaj, Warszawa 2002.
• Chołaj H., Ekonomia polityczna globalizacji. Wprowadzenie, Fundacja Innowacja i Wyższa Szkoła Społeczno-Ekonomiczna, Warszawa 2003.
• Chołaj H., Transformacja systemowa w Polsce. Szkice teoretyczne, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin 1998.
• Czyżewski A.B., Orłowski W.M., Zienkowski L., Country Study for Poland. A Comparative Study of Causes of Output Decline in Transition Economies, Third Workshop on Output Decline in Eastem Europe, kwiecień 12-13, Prague 1996.
• Dąbrowski M., Ten Years of Polish Economic Transition, 1989-1999, w: Transition. Te First Decade, red. M. Blejer, M. Skreb, MIT Press, Cambridge, Mass., London 2001.
• Dynamika transformacji polskiej gospodarki, red. M. Belka, W. Trzeciakowski, Poltext, Warszawa 1997.
• Economic Policy and Equity, red. Tanzi V., Chu K., Gupta S., International Monetary Fund, Washington, D.C. 1999.
• Emerging Market Economies. Globalization and Development, red. G. W. Kołodko, Ashgate, Aldershot, England-Burlington, VT 2003.
• Estrin S., Kołodko G.W., Uvalic M., Transition and Beyond, Palgrave Macmillan, New York 2007.
• Fan G., Institutional Reforms in a Developing Country: Transition in China, "TIGER Wor-tóng Paper Series" 2002, nr 29, Warsaw (http://www.tiger.edu.pl/publikacje/TWPNo29.pdf).
• Finanse publiczne a wzrost gospodarczy, red. J. Tomkiewicz, Wydawnictwo Wyższej Szkoły Przedsiębiorczości i Zarządzania im. Leona Koźmińskiego, Warszawa 2005.
• Flejterski S., Wahl P.T., Ekonomia globalna. Synteza, Difin, Warszawa 2003.
• Focus on Transition Economies. World Economic Outlook, International Monetary Fund, Washington, D.C., październik 2000.
• From Plan to Market. World Development Report 1996, Published for the World Bank-Oxford University Press, Washington, D.C. 1996.
• Globalization and Social Stress, red. G.W. Kołodko, Nova Science Publishers, New York 2005a.
• Główczyk J., Szalbierczy urok transformacji, Fundacja Innowacja, Wyższa Szkoła Społeczno-Ekonomiczna, Warszawa 2003.
• Gomułka S., Stabilizacja i wzrost: Polska 1989-2000, w: Polityka finansowa - nierównowaga - stabilizacja (H), Materiały konferencyjne, Ministerstwo Finansów i Instytut Finansów, Wilga, 30-31 maja 1990.
• Gomułka S., The Causes of Recession Following Stabilization, "Comparative Economic Studies"1991, Vol. 33, nr 2.
• Gospodarka Polski na początku XXI wieku. Innowacyjność i konkurencyjność, red. S. Lis, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej w Krakowie, Kraków 2007.
• Hausner J., Pętle rozwoju. O polityce gospodarczej lat 2001-2005, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa 2007.
• Helpman E., The Mystery of Economic Growth, Harvard University Press, Cambridge, Mass., London 2004.
• Human Development Report 2006, Beyond Scarcity: Power, Poverty and the Global Wa-ter Crisis, United Nations Development Programme, New York 2006.
• Hiibner D., Wpływ członkostwa w Unii Europejskiej na wzrost gospodarczy w Polsce, w: Strategia szybkiego wzrostu gospodarczego w Polsce, red. G.W. Kołodko, Wydawnictwo Wyższej Szkoły Przedsiębioczości i Zarządzania, Warszawa 2004a (http://tiger.edu.pl/kolodko/ksiazki/Kolodko-Strategia_szybkiego_wzrostu.pdf).
• Information Society in Poland. A Prospective Analysis, red. M. Piątkowski, Wydawnictwo Wyższej Szkoły Przedsiębiorczości i Zarządzania im. Leona Koźmińskiego, Warszawa 2005.
• Jarosz M., Polska, ale jaka, Oficyna Naukowa - Instytut Nauk Politycznych PAN, Warszawa 2005.
• Jarosz M., Wstęp. W jakiej Polsce żyjemy? w: Transformacja, elity, społeczeństwo, red. M. Jarosz, Instytut Studiów Politycznych PAN, Warszawa 2007.
• Kaczmarek J., Krzemiński P., Litwa P., Szymla W., Procesy zmian w okresie transformacji systemowej. Prywatyzacja, restrukturyzacja, rynek kapitałowy, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej w Krakowie, Kraków 2005.
• Khaneman D., Toward a Science of Well-Being, Katzir Lecture, Tel Aviv University, 2003.
• Kleer J., Globalizacja a państwo narodowe i usługi publiczne", Polska Akademia Nauk -Komitet Prognoz "Polska 2000 Plus", Warszawa 2006.
• Kołodko G.W., Economic Liberalism Became Almost Irrelevant, "Transition", 9 (3), The World Bank, Washington, D.C. 1998a (http://www.worldbank.org/html/prddr/trans/ june1998/kolodko.htm).
• Kołodko G.W., Fazy wzrostu gospodarczego w Polsce, "Gospodarka Planowa" 1979, nr 3.
• Kołodko G.W., From Shock to Therapy. The Political Economy of Postsocialist Transformation, Oxford University Press, Oxford-New York 2000a.
• Kołodko G.W., Globalizacja a perspektywy rozwoju krajów posocjalistycznych, Towarzystwo Naukowe Organizacji i Kierownictwa, Toruń 20O l (http://www.tiger.edu.pl/kolodko/ksiazki/Globalizacja_a_perspektywy_rozwoju.pdf).
• Kołodko G.W., Gruszczyński M., Regularność wahań tempa wzrostu gospodarczego, "Gospodarka Planowa" 1975, Nr 7-8.
• Kołodko G.W., Inflacja, reforma, stabilizacja, Alma-Press, Warszawa 1990 (http://www.tiger.edu.pl/kolodko/ksiazki/Kolodko-inflacja_reforma_stabilizacja.pdf).
• Kołodko G.W., Kryzys, dostosowanie, rozwój, Państwowe Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa 1989 (http://www.tiger.edu.pl/kolodko/ksiazki/GWK-kryzys_dostosowanie _rozwoj.pdf).
• Kołodko G.W., McMahon W., Stagflation and Shortageflation: A Comparative Approach, "Kyklos" 1987, vol. 40, Fasc. 2.
• Kołodko G.W., Nuti M .D., Polska alternatywa. Stare mity, twarde fakty, nowe strategie, Poltext, Warszawa 1997 (http://tiger.edu.pl/ksiazki/polska_alternatywa.pdf).
• Kołodko G. W., Od szoku do terapii. Ekonomia i polityka transformacji, Poltext, Warszawa 1999a (http://tiger.edu.pl/ksiazki/ekonomiapolitykatrans.pdf).
• Kołodko G.W., O Naprawie Naszych Finansów, Towarzystwo Naukowe Organizacji i Kierowania, Toruń 2004b (http://www.tiger.edu.pl/kolodko/ksiazki/O_Naprawie_Naszych _Finansow.pdf).
• Kołodko G.W., Post-Communist Transition. The Thomy Road, University of Rochester Press, Rochester, NY and Woodbridge, Suffolk 2000b.
• Kołodko G.W., Russia Should Put Its People First. Following Poland's Example, "The New York Times" 1998b, 7 lipca (http://www.tiger.edu.pl/kolodko/artykuly/NYT_98.pdf).
• Kołodko G.W., Strategia dla Polski, Poltext, Warszawa 1994 (http://tiger.edu.pl/ksiazki/strategia.pdf).
• Kołodko G.W., Ten Years of Postsocialist Transition: the Lessons for Policy Reforms, "Policy Research Working Paper", nr 2095, Word Bank, Washington, D.C. 1999b (http://www.worldbank.org/html/dec/Publications/Workpapers/wps2000series /wps2095/wps2095.pdf).
• Kołodko G.W., The World Economy and Great Post-Communist Change, Nova Science Publishers, New York 2006.
• Kołodko G.W., Transformacja polskiej gospodarki. Sukces czy porażka?, Polska Oficyna Wydawnicza BGW, Warszawa 1992 (http://www.tiger.edu.pl/kolodko/ksiazki/GWK-Transformacja_polskiej_gospodarki.pdf).
• Kołodko G.W., Wędrujący świat (w druku), 2008.
• Kornai J., By Force of Thought. Irregular Memoirs of an Intellectual Journey, MIT Press, Cambridge, Mass.-London 2006.
• Kornai J., Highways and Byways. Studies on Reform and Postcommunist Transition, MIT Press, Cambridge, Mass.-London 1995.
• Kornai J., The Road to a Free Economy. Shiftingfrom a Socialist System. The Experience of Hungary, Norton & Company, New York-London 1990.
• Kowalik T., Systemy gospodarcze. Efekty i defekty reform i zmian ustrojowych, Fundacja Innowacja, Warszawa 2005.
• Kowalik T., Współczesne systemy ekonomiczne. Powstawanie, ewolucja, kryzys, Wydawnictwo Wyższej Szkoły Przedsiębiorczości i Zarządzania im. Leona Koźmińskiego, Warszawa 2001.
• Koźmiński A.K., Sztompka P., Rozmowa o wielkiej przemianie, Wydawnictwo Wyższej Szkoły Przedsiębiorczości i Zarządzania im. Leona Koźmińskiego, Warszawa 2004.
• Kumor P., Sztaudynger J.J., Optymalne zróżnicowanie plac w Polsce - analiza ekonome-tryczna, "Ekonomista" 2007, nr 1.
• Kuzińska H., Jakie stawki podatkowe?, "Olympus Czasopismo Naukowe" 2006, nr 2, Szkoła Wyższa im. Romualda Kudlińskiego, Warszawa.
• Lavigne M., The Economics of Transition. From Socialist Economy to Market Economy, Chatham, Macmillan Press, Kent 1995.
• Lin J.Y., Development and Transition: Strategy, Endowment Structure, and Viability, Mar-shall Lecture, 31 października-1 listopada, Cambridge University, Cambridge 2007.
• Lin J.Y., Lessons of China 's Transition from a Planned Economy to a Market Economy, "Distinguished Lectures Series", nr 16, Leon Koźmiński Academy of Entrepreneur-ship and Management (WSPiZ) and TIGER, Warsaw 2004 (http://www.tiger.edu.pl/publikacje/dist/lin.pdf).
• Lipton D., Sachs J., Creating a Market Economy in Eastem Europe: The Case of Poland, "Brookings Papers on Economic Activity" nr 2 (jesień), Brooking Institutions, Washington, D.C. 1990.
• Łagowski B., Duch i bezduszność III Rzeczypospolitej, Universitas, Kraków 2007.
• Łaski K., Pułapka recesji, "Życie Gospodarcze" 1990a, nr 8.
• Łaski K., The Stabilization Plan for Poland, "Wirtschaftspolitische Blatter" 1990b, nr 5.
• Marks N., Abdallah S., Simms A., Thompson S., The Happy Planet Index, New Economics Foundation, London 2006.
• Mączyńska E., Pysz P., Społeczna gospodarka rynkowa. Idee i możliwości praktycznego wykorzystania w Polsce, Polskie Towarzystwo Ekonomiczne, Warszawa 2003.
• Mundell R.A., The Great Contractions, w: Stabilization Policies in the Transition Economies, red. M.I. Blejer, M. Sktreb, Cambridge University Press, Cambridge 1997.
• Nekipelov A., Public Preferences and their Role in Shaping Russian Economic Development, "Distinguished Lectures Series", nr 15, Leon Koźmiński Academy of Entrepreneurship and Management (WSPiZ) and TIGER, Warsaw 2004 (http://www.tiger.edu.pl/publikacje/dist/nekipielov.pdf).
• North D.C, Understanding Economic Change and Economic Growth, "Distinguished Lectures Series", nr 7, Leon Koźmiński Academy of Entrepreneurship and Management (WSPiZ) and TIGER, Warsaw 2002 (http://www.tiger.edu.pl/publikacje/dist/north.pdf).
• North D.C, Understanding the Process of Economic Change, Princeton University Press, Princeton and Oxford 2005.
• ,JVowa gospodarka" a transformacja, red. M. Piątkowski, Wydawnictwo Wyższej Szkoły Przedsiębiorczości i Zarządzania im. Leona Koźmińskiego, Warszawa 2003.
• Nuti M.D., Crisis, Reform, and Stabilization in Central Eastem Europę: Prospects and Western Response, w: La Grande Europa, la Nuova Europa: Opportunita e Rischi, "Monte dei Paschi di Siena" 1990, listopad.
• Ost D., Klęska "Solidarności". Gniew i polityka w postkomunistycznej Europie, Warszawskie Wydawnictwo Literackie Muza, Warszawa 2007.
• Piasecki R., Rozwój gospodarczy aglobalizacja, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa 2003.
• Podkaminer L., Stabilization of Hyperinflation: The Roots of Fragility, "Journal of Post-Keynesian Economics" 1995, vol. 17, nr 4.
• Popov V., Shock Therapy versus Gradualism Reconsidered: Lessons from Transition Eco-nomies after 15 Years of Reforms, "TIGER Working Paper Series" 2006, nr 82 (http://www.tiger.edu.pl/publikacjeATWPNo82.pdf).
• Postula M., W tyglu naszych finansów. Transformacja i reformy finansów publicznych w Polsce w dwudziestoleciu 1989-2008, Wydawnictwo Wyższej Szkoły Przedsiębiorczości i Zarządzania im. Leona Koźmińskiego, Warszawa 2007.
• Poznański K.Z., Poland's Protracted Transition. Institutional Change and Economic Growth, Cambridge University Press, Cambridge 1996.
• Poznański K.Z, Wielki przekręt. Klęska polskich reform, Towarzystwo Wydawnicze i Literackie, Warszawa 2000.
• Przychodzeń W., Zróżnicowanie dochodów a wzrost w gospodarkach posocjalistycznych, referat na konferencji na temat Nierówności społeczne a wzrost gospodarczy w kontekście spójności społeczno-ekonomicznej, Katedra Teorii Ekonomii Uniwersytetu Rzeszowskiego i Katedra Ekonomii Stosowanej Akademii Ekonomicznej w Krakowie, Rzeszów 27-28 września 2007.
• Roland G., Transition and Economics. Politics, Markets, and Firms, MIT Press, Cambridge, Mass., 2004.
• Rosati D., Polska droga do rynku, Państwowe Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa 1998.
• Rozwój polskiej gospodarki. Perspektywy i uwarunkowania, red. G. W. Kołodko, Wydawnictwo Wyższej Szkoły Przedsiębiorczości i Zarządzania im. Leona Koźmińskiego, Warszawa 2002 (http://tiger.edu.pl/kolodko/ksiazki/Kolodko-Rozwoj_polskiej_gospodarki .pdf).
• Sachs J., Koniec z nędzą. Zadanie dla naszego pokolenia, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2006.
• Sachs J., Poland's Jump to the Market Economy, MIT Press, Cambridge, Mass. 1993.
• Sadowski Z., Transformacja i rozwój. Wybór prac, Wydawnictwo Polskiego Towarzystwa Ekonomicznego, Warszawa 2006.
• Sadowski Z., W poszukiwaniu drogi rozwoju. Myśli o przyszłości świata i Polski, Polska Akademia Nauk - Komitet Prognoz "Polska 2000 Plus", Warszawa 2006.
• Sopoćko A., Rynkowe instrumenty finansowe, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2005.
• Spillovers and Cycles in the Global Economy. World Economic Outlook, International Monetary Fund, Washington, D.C., kwiecień 2007.
• Staniszkis J., Wladza globalizacji, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa 2003.
• Stiglitz J.E., Globalizacja, PWN, Warszawa 2004.
• Strategia rozwoju kraju 2007-2015, Ministerstwo Rozwoju Regionalnego, Warszawa listopad 2006.
• Strategia szybkiego wzrostu gospodarczego w Polsce, red. G.W. Kołodko, Wydawnictwo Wyższej Szkoły Przedsiębiorczości i Zarządzania im. Leona Koźmińskiego, Warszawa 2004a (http://tiger.edu.pl/kolodko/ksiazki/Kolodko-Strategia_szybkiego_wzrostu.pdf).
• Summers L.H., The Next Decade in Central and Eastern Europe, w: The Emergence of Market Economies in Eastern Europe, red. C. Clague, G.C. Raiser, Blackwell, Cambridge, Mass.-Oxford, 1992.
• Szlachta J., Znaczenie funduszy strukturalnych i Funduszu Spójności dla stymulowania trwałego wzrostu gospodarczego w Polsce, w: Strategia szybkiego wzrostu gospodarczego w Polsce, red. G.W. Kołodko, Wydawnictwo Wyższej Szkoły Przedsiębiorczości im. Leona Koźmińskiego, Warszawa 2004a (http://tiger.edu.pl/kolodko/ksiazki/Kolodko--Strategia_szybkiego_wzrostu.pdf).
• Szymański W., Czy globalizacja musi być irracjonalna?, Szkoła Główna Handlowa w Warszawie - Oficyna Wydawnicza, Warszawa 2007.
• Szymański W., Interesy i sprzeczności globalizacji. Wprowadzenie do ekonomii ery globalizacji, Difin, Warszawa 2004.
• The Polish Miracle. Lessons for the Emerging Markets, red. G. W. Kołodko, Ashgate, Aldershot-Burlington, VT 2005b.
• Transition Report Updates, European Bank for Reconstruction and Development, Lon-don 2007.
• Transition. The First Ten Years. Analysis and Lessons for Eastern Europe and the Former Soviet Union, the World Bank, Washineton. D.C. 2002.
• White A., World Map of Happiness, "Psych Talk", marzec 2007 (http://psychtreatment--psychtalk.blogspot.com).
• Williamson J., Differing Interpretations ofthe Washington Consensus, "Distinguished Lec-tures Series" 2005, nr 17, Leon Koźmiński Academy of Entrepreneurship and Management (WSPiZ) and TIGER, Warsaw (http://www.tiger.edu.pl/publikacje/dist/williamson.pdf).
• Winiecki J., Costs of Transition That Arę Not Costs: On Non-Welfare-Reducing Output Fali, "Rivista di Politica Economica" 1991, nr VI (czerwiec).
• Wkład transformacji do teorii ekonomii, red. J. Kleer, A. Kondratowicz, Wydawnictwa Fachowe Cedetu.Pl, Warszawa 2006.
• Wnuk-Lipiński E., Świat miedzyepoki. Globalizacja - demokracja - państwo narodowe, Wydawnictwo ZNAK - Instytut Studiów Politycznych PAN, Kraków 2004.
• Woźniak M.G., Wzrost gospodarczy. Podstawy teoretyczne, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej w Krakowie, Kraków 2004.
• Wygrani i przegrani polskiej transformacji, red. M. Jarosz, Oficyna Naukowa - Instytut Nauk Politycznych PAN, Warszawa 2005a.
• Zacher L.W., ,Nowa gospodarka jako interakcja techniki, gospodarki i społeczeństwa, w. ,Nowa gospodarka" i jej implikacje dla długookresowego wzrostu w krajach posocjalistycznych, red. G. W. Kołodko, Wydawnictwo Wyższej Szkoły Przedsiębiorczości i Zarządzania im. Leona Koźmińskiego, Warszawa 2001.
• Zacher L. W., Spór o globalizację. Eseje o przyszłości świata, Komitet Prognoz "Polska 2000 Plus" przy Prezydium PAN, Warszawa 2003.
• Zarys programu gospodarczego rządu, "Rzeczpospolita" z 22 października 1989.
• Zmiany instytucjonalne w polskiej gospodarce rynkowej, red. A. Noga, Wydawnictwo Polskiego Towarzystwa Ekonomicznego, Warszawa 2004.