Efektywność finansów samorządu terytorialnego

• Autorzy: Beata Guziejewska

Warianty tytułu

The Effectiveness of Local Government Finance

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Zdaniem autorki udoskonalanie instytucji publicznych oraz racjonalizacja finansów publicznych pozostają aktualnym wyzwaniem teorii i praktyki. W sytuacji dużych, stale rosnących potrzeb społecznych, poszukuje się zarówno optymalnego podziału dochodów i wydatków, czyli optymalnego zakresu decentralizacji państwa, jak i metod oraz instrumentów zapewniających efektywność wykorzystania środków podatników na wszystkich szczeblach władz publicznych. Efektywność systemu finansów to takie ukształtowanie wydatków publicznych, które przy ich danym poziomie pozwala osiągać maksymalną użyteczność społeczną. Celem artykułu jest przedstawienie podstawowych założeń dwóch, znanych od dawna konstrukcji teoretycznych: teorii Ch. Tiebout oraz teorii K. Wicksella, a także możliwości korzystania z zawartych w nich wniosków i podejść do problemów efektywności.

EN

Increasing the effectiveness of public finance in decentralized systems is a major challenge to both economic theory and practice. In broad terms, economic effectiveness means the relationship between the value of outlays incurred and the effects obtained thanks to these outlays. In the public finance sector, such calculations are difficult because the effects of operations in this sector are often impossible to measure. Studies of the effectiveness of local government finance in Poland tend to focus on a number of selected aspects, yet they rarely deal with the issue of effectiveness in the context of competition and payment for public services, the author says. Guziejewska describes the basic assumptions of two theoretical models known from research reports published abroad: a model developed by American economist Charles Tiebout and a theory proposed by Swedish economist Knut Wicksell. Both these theories deal with competition between local communities and the problem of preferential treatment with regard to public goods and payment for these goods. Even though these theoretical models have their limitations, both Tiebout and Wicksell point to the need to decentralize local finances, Guziejewska says. She presents different scenarios for income shocks in local government budgets, in both the centralized and decentralized systems. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Decentralizacja; Modele ekonomiczne; Samorząd terytorialny; Efektywność; Sektor finansów publicznych

EN

Decentralization; Economic models; Local government; Effectiveness; Public finance sector

• Czasopismo: Gospodarka Narodowa
• Rocznik: 2008
• Numer: nr 5-6
• Strony: 71--89

Twórcy

autor

Beata Guziejewska

Bibliografia

• Bewley T., [1981], A critique of Tiebout's theory of local public expenditures, "Econometrica", t. 49.
• Blankart Ch. B., [2002 September], A public choice view of tax competition, "Public Finance Review", Vol. 30, No. 5.
• Breton A., [1996], Competitive Governments. An Economic Theory of Politics and Public Finance, Cambridge University Press, New York.
• Breton A., Fraschini A., [2004], Intergovernmental equalization grants: some fundamental principles, Department of Public Policy and Public Choice - POLIS, Working paper No. 42, www.polis.unipmn.it.pubbl
• Broadway R., Wildasin D., [1984], Public sector economics, Boston.
• Brzozowska K, [2006], Partnerstwo publiczno-prywatne, CeDeWu, Warszawa.
• Buchanan J. M. [1952], Federal grants and resource allocation, "Journal of Political Economy", Vol. 60.
• Buchanan J.M., [1997], Finanse publiczne w warunkach demokracji, PWN, Warszawa.
• Byrne T., [1994], Local government in Britain, Penguin Books, London.
• Coombs H.M., Jenkins D.E., [1994], Public sector financial management, Chapman & Hall, London.
• Dalby B., [1996], Fiscal externalities and the design of intergovernmental grants, "International tax and public finance", No. 3.
• DEXIA, [2004], Local Finance in the European Union, Trends 1998/2003, www. dexia-creditlocal.fr
• Dixit A., Londregan J., [1998], Fiscal federalism and redistributive, "Journal of Public Economics", No. 68.
• Dylewski M., Filipiak B., Gorzałczyńska-Koczkodaj M., [2005], Finanse samorządowe. Narzędzia-Decyzje-Procesy, PWN, Warszawa.
• Due J.E, [1963], Government Finance. An Economic Analysis, Richard D. Irwin Inc., Homewood, Illinois.
• Ebel R.D., Yilmaz S., [2002], On the measurement and impact of fiscal decentralization, Policy Research Working Paper 2809, World Bank Institute.
• Fedorowicz Z., [1991], Podstawy teorii finansów, Studia Finansowo-Bankowe SGH, Poltext, Warszawa.
• Fedorowicz Z., [1998], Polityka fiskalna, WSzB, Poznań.
• Feld L.P., [1997], Exit, voice and income taxes: The loyalty of voters, "European Journal of Political Economy", Vol. 13.
• Flynn N., [1993], Public sector management, London.
• Gaudemet P. M., Molinier J., [2000], Finanse publiczne, PWE, Warszawa.
• Głuchowski J, [1993], Polskie prawo podatkowe, PWN, Warszawa.
• Golinowska S., [1994], Polityka społeczna państwa w gospodarce rynkowej. Studium ekonomiczne, PWN, Warszawa.
• Gordon R., [1983], An optimal taxation approach to fiscal federalism, "Quarterly Journal of economics", No. 4(93).
• Guziejewska B., [2006], Pionowa i pozioma nierównowaga fiskalna w warunkach polskiej decentralizacji, "Samorząd Terytorialny" nr 9.
• Guziejewska B., [2007], Wybrane problemy decentralizacji finansów publicznych w świetle badań OECD, "Samorząd Terytorialny" nr 3.
• Hampton W, [1991], Local government & urban politics, London.
• Heine K., [2006], Interjurisdictional competition and the allocation of constitutional rights: A research note, "International Review of Law and Economics", No. 26.
• Henley D., Likierman A., Perrin J., Evans M., Lapsley L, Whiteoak J., [1993], Public sector accounting and financial control, Chapman & Hali, London.
• Herber B.P., [1979], Modern public finance, Richard D. Irwin INC, Illinois.
• Kessler A. S., Lulfesmann Ch., [2005], Tiebout and redistribution in a model of residential and political choice, "Journal of Public Economics", No. 89.
• Kornberger-Sokołowska E., [2001], Decentralizacja finansów publicznych a samodzielność finansowa jednostek samorządu tery tonalnego, LIBER, Warszawa.
• Kornberger-Sokołowska E., [2005], Absorpcja środków Unii Europejskiej a racjonalizacja wydatków publicznych, [w:] Ekonomiczne i prawne problemy racjonalizacji wydatków publicznych, (red.) J. Głuchowski, A. Pomorska, J. Szołno-Koguc, Uniwersytet M. Curie-Skłodowskiej, Lublin.
• Kosek-Wojnar M., Surówka K., [2005], Dylematy racjonalizacji wydatków publicznych jednostek samorządu tery tonalnego, [w:] Ekonomiczne i prawne problemy racjonalizacji wydatków publicznych, (red.) J. Głuchowski, A. Pomorska, J. Szołno-Koguc, Uniwersytet M. Curie-Skłodowskiej, Lublin.
• Krelove R., [1992], Efficient tax exporting, "Canadian Journal of Economics", No. 1(25).
• Kulesza M., [2007], Państwo - Obywatel - Samorząd, "Samorząd terytorialny" nr 9 (201).
• Mathiasen D.G., [1999], The New Public Management and Its Critics, "International Public Management Journal", No. 2(1).
• Martinez-Vazquez J., McNab R.M., [2001], Fiscal decentralization and economic growth, Working Paper 01-01, Georgia State University, www.isp-aysps.gsu.edu
• Mieszkowski P, Zodrow G.R., [1996], Pigou, Tiebout, property taxation, and the underprovision of local public goods, "Journal of Urban Economics", t. 19.
• Misiąg W., [2004], Mierzenie ilości i jakości usług publicznych, "Kontrola Państwowa" nr l specjalny, NIK.
• Misiąg W. (red), [2005], Wzorowy urząd, czyli jak usprawnić administrację samorządową, jak mierzyć jej zadania i wyniki, IBnGR, Warszawa.
• Morawski W., [2001], Socjologia ekonomiczna, PWN, Warszawa.
• Musgrave R.A., Musgrave P.B., [1973], Public finance in theory and practice, McGraw-Hil Book Company, Fourth Edition.
• Musgrave R.A., [2005], Natura państwa fiskalnego - korzenie mojego myślenia, "Finanse publiczne a wybór publiczny. Dwie odmienne wizje państwa", Wydawnictwo Sejmowe, Warszawa.
• Muzellec R., [2000], Finances publiques, Editions Dalloz, Paris.
• Newton K., Karran T.J., [1995], The politics of local expenditure, London.
• Oates WE., [1972], Fiscal federalism, Harcourt Brace Jovanovich, New York.
• Oates WE., [1999], An essay on fiscal federalism, "Journal of Economic Literature", Vol. XXXVII.
• Osiatyński J., [2006], Finanse publiczne. Ekonomia i polityka, PWN, Warszawa.
• Owsiak S. (red.), [2002], Budżet władz lokalnych. Narzędzie zarządzania, PWE, Warszawa.
• Owsiak S., [2004], Programowanie budżetowe warunkiem racjonalizacji wydatków publicznych, "Kontrola państwowa" nr l specjalny, NIK, Warszawa.
• Owsiak S., [2005], Finanse publiczne. Teoria i praktyka, PWN, Warszawa.
• Pietrewicz M., [1993], Polityka fiskalna, Studia Finansowo-Bankowe SGH, Poltext, Warszawa.
• Poniatowicz M., [2007], Samorząd terytorialny w Polsce jako beneficjent pomocy strukturalnej UE w latach 2007-2013, [w:] Harmonizacja finansów publicznych w skali narodowej i europejskiej, (red.) K. Piotrowska-Marczak, K. Kietlińska, Difin, Warszawa.
• Sochacka-Krysiak H. (red.), [2006], Zarządzanie gospodarką i finansami gminy, praca zbiorowa, Oficyna Wydawnicza SGH, Wyd. II, Warszawa.
• Stiglitz J.E., [1983], Public goods in open economies with heterogeneous individuals, [w:] Location analysis of public facilities, (red) J.T. Thisse, H.G. Zoller, Elsevier-North Holland, New Jork.
• Stiglitz J.E., [2004], Ekonomia sektora publicznego, PWN, Warszawa.
• Szewczuk A., [2005], Narzędzia i procedury kreowania rozwoju lokalnego na tle potrzeb infrastrukturalnych, [w:] Samorząd terytorialny w zintegrowanej Europie, II Forum Samorządowe, Szczecin.
• Tiebout Ch., [1956], A pure theory o f local expenditure, "Journal of political economy", t. 64.
• Wickman K., Lingle Ch., [2007], Tax policy as though people really mattered, EEI Opinion Paper, www.european-enterprise.org, European Enterprise Institute, Brussels.
• Wildasin D.E., [1998], Fiscal aspects of evolving federations: Issues for policy and research, The World Bank, Development Research Group, Policy Research Working Paper No. 1884, www.worldbank.org
• Winiarski B. (red.), [2000], Polityka gospodarcza, PWN, Warszawa.
• Wojtyna A., [2002], Nowe kierunki badań nad rolą instytucji we wzroście i transformacji, "Gospodarka Narodowa" nr 10.
• Ziółkowska W, [2005], Finanse publiczne. Teoria i zastosowanie, Wydawnictwo Wyższej Szkoły Bankowej, Poznań.