Przestrzeń miasta i jej przeobrażenia

• Autorzy: Janusz Słodczyk
• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Określono pojęcie przestrzeni miejskiej w świetle literatury przedmiotu. Omówiono związek miedzy lokalizacją i rozbudową miast a fizyczno-geograficznymi cechami terenu. Scharakteryzowano przestrzenny rozwój ośrodków miejskich a także strukturę funkcjonalna miasta. Wskazano na kryzys obszarów śródmiejskich, jaki wystąpił w wielu miastach po drugiej wojnie światowej. Przedstawiono przeobrażenia demograficzno-przestrzenne i społeczno-przestrzenne miast.

Słowa kluczowe

PL

Miasto; Przestrzenne zagospodarowanie miasta; Modele funkcjonowania miasta; Planowanie przestrzenne miasta; Funkcje miasta; Centrum miasta; Socjologia miasta

EN

City; Town spatial development; City operation models; Town spatial planning; Town function; Centre of urban; City sociology

• Czasopismo: Studia i Monografie / Uniwersytet Opolski
• Rocznik: 2003
• Numer: nr 298
• Strony: 307

Twórcy

autor

Janusz Słodczyk

Bibliografia

• BATKOWSKA I., GLANOWSKI K., MATUSZKO A., PAWŁOWSKA K., 1998, Realizacja polityki przestrzennej, przykłady brytyjskie i polskie. [w:] Gospodarka przestrzenna gmin, Instytut Gospodarki Przestrzennej i Ko¬munalnej, Oddział w Krakowie, Llevelyn-Davies London, Fundusz Współpracy Brytyjski Fundusz Know-How, Kraków.
• BENKO G., 1993, Geografia technopolii, PWN, Warszawa.
• BERRY B J.L., 1963, Commercial structure and commercial blight, Research Paper 85, University of Chicago.
• BIDERMAN E., 1998, Problemy i kierunki przemian struktury przestrzenno-funkcjonalnej dużych miast w Pol¬sce w okresie transformacji systemowej. [w:] Przemiany społeczno-gospodarcze Polski lat dziewięćdzie¬siątych, red. J. Parysek, H. Rogacki, Wydawnictwo Naukowe Bogucki, Poznań.
• BROMEK K., 1964, Rozdwój demograficzny regionu Krakowa w okresie od 1869 do 1950 roku, „Zeszyty Na¬ukowe UJ”, Prace Geograficzne 9.
• BROMEK K., 1966, Użytkowanie ziemi w Krakowie i przyległych częściach powiatu krakowskiego około 1960 roku, „Zeszyty Naukowe UJ”, Prace Geograficzne 38.
• BRONIEWSKI T., 1990, Historia architektury dla wszystkich, Ossolineum, Wrocław.
• BROSZKIEWICZ R., 1997, Podstawy gospodarki miejskiej, Akademia Ekonomiczna, Wrocław.
• BRZESKI W.J., 1995, Rynek nieruchomości a gospodarka przestrzenna. [w:] Gospodarka przestrzenna gmin -harmonizowanie interesów publicznych i prywatnych (materiały konferencyjne), Instytut Gospodarki Prze¬strzennej i Komunalnej, Kraków.
• BUCZEK G., GZELL S., 1998, Gospodarka przestrzenna w Warszawie w okresie transformacji, „Biuletyn KPZK PAN”, z. 182: Gospodarka przestrzenna miast polskich w okresie transformacji, red. T. Markow¬ski. T. Marszał.
• BUDZYNOWSKA O., 1985, Społeczno-przestrzenna struktura Warszawskiego Zespołu Miejskiego, „Przegląd Geograficzny” 57/3.
• BURNUS D., MISZEWSKA B., 1998, Zmiany funkcji budynków Rynku wrocławskiego w okresie transformacji, „Acta Universitatis Wratislaviensis” , Studia Geograficzne 69.
• CHERMAYEFF S., ALEKSANDER Ch., 1963, Community and privacy, toward a new architecture of humanism, New York.
• CHERRY G.E., 1985, Geografia brytyjskich stref podmiejskich. [w:] Pojęcia i metody badań strefy podmiej¬skiej, „Acta Universitatis Lodziensis”, Folia Geographica 5.
• CHMIELEWSKI J.M., 1990, Kryteria projektowania urbanistycznego.
• CHOMBART de LAUVE P.H., 1952, Paris et ‚l‘aglomeration parisienne 1, Paris.
• CHRISTALLER W., 1933, Die zentralen Orte in Süddeutschland, Fisher, Jena.
• CHRZANOWSKI T., KORNECKI M., 1974, Sztuka Śląska Opolskiego, Wyd. Literackie, Kraków.
• CONZEN M.R.G., 1960, The plan analysis of an English city center, Lund Studies in Geography, B/24, Procee¬dings in the IGU Symposium in Urban Geography, Lund.
• COUCHOUD J.P., 1985, Sztuka francuska, Wyd. Artystyczne i Filmowe, Warszawa.
• D’ALFONSO E., SAMSS D., 1997, Historia architektury, Arkady, Warszawa.
• DOMAŃSKI B., 2000, Tereny poprzemysłowe w miastach polskich - kierunki i bariery przekształceń. [w:] Mia¬sto postsocjalistyczne, organizacja przestrzeni miejskiej i jej przemiany, XIII Konwerstaorium Wiedzy o Mieście, Łódź.
• DOMAŃSKI R., 1970, Syntetyczna charakterystyka obszaru. Na przykładzie okręgu przemysłowego Konin-Łęczyca-Inowrocław, PWN, Warszawa.
• DOMAŃSKI R., 1993, Gospodarka przestrzenna, PWN, Warszawa.
• DOMAŃSKI R., 1997, Przestrzenna transformacja gospodarki, PWN, Warszawa.
• DUTKOWSKI M., 1996, Transformacja gospodarki i zmiany struktury przestrzennej aglomeracji Gdańska-Gdyni w latach 1990-1994, „Zeszyty IGiPZ PAN”, nr 41: Aglomeracje miejskie w procesie transfor¬macji I, red. P. Korcelli.
• DZIADEK S., 1991, Systemy transportowe ośrodków zurbanizowanych, PWN, Warszawa.
• DZIEWOŃSKI K., 1956, Geografa osadnictwa i zaludnienia. Dorobek, podstawy teoretyczne i problemy badaw¬cze, „Przegląd Geograficzny” 28/4.
• DZIEWOŃSKI K., 1962, Zagadnienia typologii morfologicznej miast w Polsce, „Czasopismo Geograficzne” t. 33, z. 4.
• DZIEWOŃSKI K., 1967, Baza ekonomiczna i struktura funkcjonalna miast. Studium rozwoju pojęć, metod i ich zastosowań, „Prace Geograficzne IG PAN”, 63.
• DZIEWOŃSKI K., 1967, Teoria regionu ekonomicznego i struktura funkcjonalna miast, „Przegląd Geograficz¬ny” 39.
• FELLMAN J., GETIS A., GETIS J., 1995, Human Geography, Wm.C. Brown Publishers.
• FERRAS R., 1977, Barcelone, Editions Antrophos.
• FRĄCKIEWICZ L., 1996, Jaka przyszłość dla śląskich zespołów mieszkaniowo-przemysłowych. [w:] Rewitaliza¬cja historycznych dzielnic mieszkalno-przemysłowych. Idee - projekty - realizacje, red. N. Juzwa i K. Wódz, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice.
• GACZEK W.M., 1979, Struktura przestrzeni rezydencjalnej Poznania. Studium analizy czynnikowej, PWN, Warszawa-Poznań.
• GACZEK W.M., 1992, Cena gruntów a efektywność użytkowania terenów miejskich. [w:] Polityka ekonomiczna miast (wybór ekonomiczny i ceny w sektorze publicznym miast), Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej, Poznań.
• GACZEK W.M., 1992, Proces zmian użytkowania terenów w regionie miejskim na przykładzie Poznania, „Ze¬szyty Naukowe AE w Poznaniu”, Seria II /117.
• GOLACHOWSKIS., 1966, Urbanizacja wsi w województwie opolskim. [w:] Problemy ewolucji układów osadni¬czych na tle procesów osadniczych w Polsce, Warszawa. Materiały i Studia Międzyuczelnianego Zakładu Podstawowych Problemów Architektury, Urbanistyki i Budownictwa, 5.
• GOLACHOWSKI S., KOSTRUBIEC B., ZAGOŻDŻON A., 1974, Metody badań geograficzno-osadniczych, PWN, Warszawa.
• GÓRECKA S., 1999, Przestrzenne zróżnicowanie struktur demograficznych ludności a poziom płodności i umieralności we Wrocławiu, Xl Konwersatorium Wiedzy o Mieście «Zróżnicowanie przestrzenne struktur społeczno-przestrzennych w dużych miastach», Łódź.
• GÓRKA Z., 1994, Zmiany w strukturze funkcjonalnej centrum Krakowa w dobie transformacji społeczno-ekonomicznej Polski. [w:] Region miejski. Centrum a peryferia w okresie transformacji politycznej, gospodar¬czej i społecznej, VII Konwersatorium Wiedzy o Mieście, Łódź.
• GÓRKA Z., 1995, Geograficzne metody badań centrum miasta. [w:] Centra i peryferie dużych miast. Transfor¬macja i przyszłość. Pojęcia i metody badawcze, VIII Konwersatorium wiedzy o mieście, Łódź.
• GÓRZ B., RAJMAN J., 1996, Społeczno-ekonomiczne skutki restrukturyzacji, na przykładach z południowej Polski (problemy metodyczne badań), „Acta Universitatis Wratislaviensis”, Prace Geograficzne 66: Zada¬nia badawcze geografii społeczno-ekonomicznej, red. A. Jagielski.
• GRZESZCZAK J., 1996, Tendencje kontrurbanizacyjne w krajach Europy Zachodniej, „Prace Geograficzne IGiPZ PAN” 167.
• HAIG R.M., 1926, Toward an Understanding of the Metropolis, „The Quarterly Journal of Economics” 40.
• HALL T., 2001, Urban geography, ed. Routledge, London-New York.
• HARAŃCZYK A., 1998, Miasta polskie w procesie globalizacji gospodarki, PWN, Warszawa.
• HARRIS Ch.D., ULLMAN E.L., 1945, The nature of cities, „Annals of the American Academy of Political and Social Science” 242.
• HARTSHORN T., MULLER P., 1992, The suburban downtown and urban economic development today. [w:] So¬urces of metropolitan growth, ed. E. Mills, J. Mc Donald, New Jersey.
• JAGIELSKI A., 1977, Geografia ludności, PWN, Warszawa.
• JAGIELSKI A., 1982, Społeczna i przestrzenna struktura miast w świetle geograficznych badań miast polskich. [w:] Przestrzeń i społeczeństwo, z badań ekologii społecznej, red. Z. Pióro, KiW, Warszawa.
• JAKÓBCZYK-GRYSZKIEWICZ J., 1998, Przeobrażenia stref podmiejskich dużych miast, studium porównawcze strefy podmiejskiej Warszawy, Łodzi i Krakowa, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź.
• JAŁOWIECKI B., 1996, Społeczne wytwarzanie przestrzeni w okresie transformacji systemowej, „Biuletyn KPZK PAN”, z. 175: Nowe uwarunkowania rozwoju i kształtowania miast polskich, red. M. Kochanow¬ski, Warszawa.
• JANISZEWSKI M., 1982, Typologia położenia geograficznego stolic europejskich, „Geografia w Szkole”, z. 2.
• JANISZEWSKI M., 1983, Typologia położenia geograficznego stolic pozaeuropejskich, „Geografia w Szkole”, z. 3.
• JANISZEWSKI M., 1991, Geograficzne warunki powstawania miast polskich, Wyd. UMCS, Lublin.
• JELONEK A., 1969, Struktura płci i wieku ludności Krakowa w latach 1946-1960, „Folia Geographica”, Geographia Oeconomica 1.
• JELONEK A., 1984, Spatial patterns of urban demographic structures on the example of south-Polish towns, „Geographia Polonica” 50.
• JELONEK A., 1985, O problemach demograficznych strefy podmiejskiej, „Acta Universitatis Lodziensis”, Folia Geographica 5: Pojęcia i metody badań strefy podmiejskiej.
• JELONEK A., ZBOROWSKI A., 1992, Wpływ zmian funkcji administracyjnych na rozwój ludnościowy i te¬rytorialny miast w Polsce, „Acta Universitatis Lodziensis”, Folia Geographica 17.
• JELONEK A., 1994, Zmiany w lokalizacji usług w regionie miejskim w okresie transformacji. [w:] Region miej¬ski. Centrum a peryferia w okresie transformacji politycznej, gospodarczej i społecznej, VII Konwersato¬rium Wiedzy o Mieście, Łódź.
• JERCZYŃSKI M., 1973, Zagadnienia specjalizacji bazy ekonomicznej większych miast w Polsce, „Prace Geo¬graficzne IG PAN”, nr 97: Studia nad strukturą funkcjonalną miast, red. K. Dziewoński.
• JERCZYŃSKI M., 1977, Funkcje i typy funkcjonalne miast. [w:] Statystyczna charakterystyka miast. Funkcje do¬minujące, Statystyka Polski, GUS, Warszawa.
• JUCHNOWICZ S., 1971, Śródmieścia miast polskich. Studia nad kształtowaniem i rozwojem centrów, PAN Od¬dział w Krakowie, Ossolineum, Wrocław.
• KACZMAREK S., 1999, Przekształcenia przestrzenne i funkcjonalne obszarów przemysłowych w miastach brytyjskich (przykład doków w Londynie), „Acta Universitatis Lodziensis”, Folia Geographica Socjo-Oeconomica 2.
• KACZMAREK S., 1999, Rewitalizacja a organizacja przestrzeni miejskiej. [w:] Przestrzeń miejska, jej organiza¬cja i przemiany, XII Konwersatorium Wiedzy o Mieście, Katedra Geografii Miast i Turyzmu Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź.
• KACZMAREK T., 1996, Rola funkcji administracyjnych w rozwoju średnich miast Wielkopolski, Wydawnictwo Naukowe Bogucki, Poznań.
• KACZMAREK T., KORALEWSKI T., MATYKOWSKI R., 1998, Ludność świata. [w:] Wielka encyklopedia geo¬grafii świata, t. 12, Wydawnictwo Kurpisz, Poznań.
• KACZMAREK T., 1998, Zmiany struktury funkcjonalnej średnich miast w Polsce, „Biuletyn KPZK PAN”, z. 182: Gospodarka przestrzenna miast polskich w okresie transformacji, red. T. Markowski, T. Marszał.
• KALINOWSKI W., 1986, Rozwój miast w Polsce. [w:] Zabytki architektury i urbanistyki w Polsce, red. W. Zin, t. 1: Miasta historyczne, Arkady, Warszawa.
• KIEŁCZEWSKA-ZALESKA M., 1972, Geografia osadnictwa, PWN, Warszawa.
• KOCH W., 1996, Style w architekturze, Geo-center Świat Książki, Warszawa.
• KOCHANOWSKA D., 1996, Nowe determinanty kształtujące obszary śródmiejskie w warunkach transformacji ustrojowej, „Biuletym KPZK PAN”, z. 175: Nowe uwarunkowania rozwoju i kształtowania miast pol¬skich, red. M. Kochanowski.
• KORCELLI P., 1969, Rozwój struktury przestrzennej obszarów metropolitalnych Kalifornii, „Prace Geograficz¬ne IG PAN” nr 78.
• KORCELLI P., 1974, Teoria rozwoju struktury przestrzennej miast, „Studia KPZK PAN” t. 45.
• KOSTRUBIEC B., 2000, Szybkość zmian struktur ludnościowych regionu na przykładzie aglomeracji strasburskiej. [w:] Przekształcenia regionalnych struktur funkcjonalno-przestrzennych, red. S. Ciok, D. Ilnicki, Wy¬dawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław.
• KOTER M., 1994, Od fizjonomii do morfogenezy i morfologii porównawczej. Podstawowe zagadnienia teore¬tyczne morfologii miast. [w:] Zagadnienia geografii historycznej osadnictwa w Polsce, red. M Koter, J. Tkocz, UMK, UŁ, Toruń-Łódź.
• KOWALCZYK A., 1993, Miejsce «drugich domów» w lokalnych układach osadniczych. [w:] Problematyka lokal¬nych systemów osadniczych, red. W. Maik, UMK Toruń.
• KOWALCZYK A., 2000, Geografia turyzmu, PWN, Warszawa.
• KOWALCZYK A., 2001, Geografia hotelarstwa, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź.
• KOZŁOWSKI S., 1977, Zielona Góra - baza ekonomiczna i powiązania zewnętrzne, „Prace Geograficzne IGiPZ PAN” nr 126.
• KROSZEL J., 1971, Struktura funkcjonalna miast w województwie opolskim. [w:] Struktury i procesy osadnicze, red. S. Golachowski, Instytut Śląski, Opole.
• KSIĄŻEK M., 1996, Materiały pomocnicze do studiów w zakresie urbanistyki, Politechnika Krakowska, Kra¬ków.
• KUCIŃSKI K., 1996, Geografia ekonomiczna, zarys teoretyczny, SGH, Warszawa.
• KULESZA M., MARSZAŁ T., 1998, Małe miasta obszaru Polski Środkowej w okresie transformacji ustrojowej, „Biuletyn KPZK PAN”, z. 182: Gospodarka przestrzenna miast polskich w okresie transformacji, red. T. Markowski, T. Marszał.
• KULESZA M., 2000, Z problematyki rozmierzania miast średniowiecznych na obszarze Polski Środkowej, „Acta Universitatis Lodziensis”, Folia Geographica Socjo-Oeconomica 3.
• KULESZA M., 2001, Morfogeneza miast na obszarze Polski Środkowej w okresie przedrozbiorowym, Wydaw¬nictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź.
• LABORDE P., 1989, Les espaces urbains dans le monde, ed. Nathan.
• LESZCZYCKI S., 1977, Geografia a planowanie przestrzenne i ochrona środowiska, PWN, Warszawa.
• LIJEWSKI T., 1985, Funkcja komunikacyjna strefy podmiejskiej, „Acta Universitatis Lodziensis”, Folia Geo¬graphica 5: Pojęcia i metody badań strefy podmiejskiej.
• LISZEWSKI S., 1973, Użytkowanie ziemi w miastach województwa opolskiego, Instytut Śląski, Opole.
• LISZEWSKI S., 1979, Zróżnicowanie przestrzenne użytkowania ziemi w Łodzi, „Acta Universitatis Lodziensis”, seria II/21.
• LISZEWSKI S., 1985, Użytkowanie ziemi jako kryterium strefy podmiejskiej, „Acta Universitatis Lodziensis”, Folia Geographica 5: Pojęcia i metody badań strefy podmiejskiej.
• LISZEWSKI S., 1987, Strefa podmiejska jako przedmiot badań geograficznych. Próba syntezy, „Przegląd Geo¬graficzny”, z. 1-2.
• LISZEWSKI S., 1994, Studia nad strukturami przestrzennymi miast. [w:] Geografia osadnictwa i ludności w nie¬podległej Polsce lata 1918-1993, t. 2: Kierunki badań naukowych, PTG, Komisja Geografii Osadnictwa i Ludności, Łódź.
• LISZEWSKI S., 1995, Przestrzeń turystyczna, „Turyzm” 5/2.
• LISZEWSKI S., 1997, Przemiany funkcjonalne i przestrzenne terenów przemysłowych Łodzi, „Zeszyty IGiPZ PAN”, nr 46: Aglomeracje miejskie w procesie transformacji VI.
• LISZEWSKI S., 1997, Przestrzeń miejska i jej organizacja. [w:] Geografia, człowiek, gospodarka, red. A. Jackow¬ski, Instytut Geografii UJ, Kraków.
• LISZEWSKI S., WOLANIUK A., 1998, Centra miast polskich w okresie transformacji, „Biuletyn KPZK PAN”, z. 182: Gospodarka przestrzenna miast polskich w okresie transformacji, red. T. Markowski, T. Marszał.
• LOSCH A., 1961, Gospodarka przestrzenna. Teoria lokalizacji, PWE, Warszawa.
• ŁOBODA J., 1993, Przemiany i funkcjonowanie sieci osadniczej regionu, „Studia Geograficzne” 58: Prze¬strzenne problemy rozwoju społeczno-gospodarczego Sudetów, red. J. Łoboda, Uniwersytet Wrocławski, Wrocław.
• MAIK W., 1985, Charakterystyka strefy podmiejskiej, „Acta Universitatis Lodziensis”, Folia Geographica 5: Pojęcia i metody badań strefy podmiejskiej.
• MAIK W., 1979, Zastosowanie metod grafowych do hierarchizacji elementów systemu osadniczego. [w:] Struk¬tura i funkcje układów przestrzenno-ekonomicznych, red. Z. Chojnicki, Ser. Geografia 18, Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań.
• MAIK W., 1997, Podstawy geografii miast, UMK, Toruń.
• MAJER A., 1997, Duże miasta Ameryki. «Kryzys» i polityka odnowy, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź.
• MALISZ B., 1981, Zarys teorii kształtowania układów osadniczych, Arkady, Warszawa.
• MALISZOWA B., 1974, Śródmieście, Warszawa.
• Małe i średnie przedsiębiorstwa jako stymulatory rozwoju gospodarczego, 1996, red. B. Grzeganek-Więcek, W. Jacher i J. Słodczyk, PAN Oddz.w Katowicach, Katowice.
• MARCZYŃSKA-WITCZAK E., SZAFRAŃSKA E., 1999, Tereny przemysłowe w przestrzeni miasta i ich prze¬kształcenia. [w:] Społeczno-ekonomiczne problemy aglomeracji Łódzkiej, red. W. Michalski, RCSS BRR w Łodzi, PTG Oddział w Łodzi.
• MARKOWSKI T., 1998, Główne tendencje rozwoju i problemy strukturalne polskich metropolii w nowych wa¬runkach ustrojowych, „Biuletyn KPZK PAN”, z. 182: Gospodarka przestrzenna miast polskich w okresie transformacji, red. T. Markowski, T. Marszał.
• MATCZAK A., 1989, Problemy badania funkcji turystycznej miast Polski, „Acta Universitatis Lodziensis”, Turyzm 5: Funkcja turystyczna.
• MATCZAK A., 1992, Zmiany w strukturze funkcjonalnej miast Polski, „Acta Universitatis Lodziensis”, Folia Geographica 17.
• MATCZAK A., SZYMAŃSKA D., 1997, Studia nad strukturą przestrzenno-funkcjonalną miasta, przykład Brod¬nica, Wydawnictwo Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, Toruń.
• MATCZAK A., SZYMAŃSKA D., 2000, Baza ekonomiczna małych miast powiatowych w świetle pomiarów bez¬pośrednich. Studium porównawcze Brodnicy i Łasku. [w:] Społeczne, gospodarcze i przestrzenne przeobra¬żenia miast, red. J. Słodczyk, Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego, Opole.
• MATYJASZKIEWICZ J., PUTKOWSKI D., 1980, Zarys planowania przestrzennego, WSiP, Warszawa.
• MATYKOWSKI R., TOBOLSKA A., 2000, Tendencje lokalizacyjne i funkcjonowanie przedsiębiorstw prze¬mysłowych w Poznaniu i jego strefie podmiejskiej w warunkach transformacji. [w:] Procesy społeczno-gos¬podarcze w Polsce w końcu XX wieku, red. J. Parysek, H. Rogacki, Wydawnictwo UAM, Poznań.
• MEO G.D., 1989, La ville europeenne: mutations des fonctions et recomposition des structures, Mappemon¬de 1.
• MERENNE-SCHOUMAKER B., 1979, Rozwój przemysłu a rozwój miast. Nowe relacje przestrzenne pomiędzy przemysłem a miastem. [w:] Rola przemysłu w rozwoju miast i miasto jako baza działalności przemysłowej, Uniwersytet Łódzki, Zakład Geografii i Organizacji Przestrzeni, Łódź.
• MERENNE-SCHOUMAKER B., 1991, La localisation des industries, mutations recentes et methodes ďanalyse, ed. Nathan.
• MIKOŁAJEWICZ Z., 1973, Urbanizacja wsi w województwie opolskim, Instytut Śląski, Opole.
• MIRECKA M.A., 1995, Rehabilitacja osiedli mieszkaniowych z lat 1945-1970, „Urbanistyka. Międzyuczelnia¬ne Zeszyty Naukowe”, Gdańsk.
• MISZEWSKA B., 1979, Elementy struktury morfologicznej Wrocławia, „Acta Universitatis Wratislaviensis”, Prace Instytutu Geograficznego, Seria B.
• MISZEWSKA B., 1994, Bloki urbanistyczne Wrocławia w różnych fazach cyklu miejskiego. [w:] Zagadnienia geografii historycznej osadnictwa w Polsce, UMK, UŁ, Toruń - Łódź.
• MISZEWSKA B., 1999, Funkcje terenów poradzieckich we Wrocławiu, Przestrzeń miejska, jej organizacja i przemiany, XII Konwersatorium Wiedzy o Mieście, Katedra Geografii Miast i Turyzmu, Łódzkie Towa¬rzystwo Naukowe, Łódź.
• MISZEWSKA B., 2000, Rodzaje sukcesji funkcjonalnej w mieście na przykładzie Wrocławia. [w:] Społeczne, gos¬podarcze i przestrzenne przeobrażenia miast, red. J. Słodczyk, Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego, Opole.
• MYDEL R., 1979, Rozwój struktury przestrzennej miasta Krakowa, PAN Oddz. w Krakowie, Komisja Nauk Geograficznych, Kraków.
• MYDEL R., ISHIMIZU T., 1986, Czasowo-przestrzenne modele wzrostu oraz rozwoju obszarów metropolital¬nych. Próba rozwinięcia teorii falowej, „Zeszyty Naukowe UJ”, Prace Geograficzne 66.
• NOWAKOWSKI M., 1990, Centrum miasta. Teoria, projekty, realizacje, Arkady, Warszawa.
• OBRANIAK P., 1997, Zmiany w społeczno-przestrzennej strukturze Łodzi w drugiej połowie XX wieku, „Przegląd Socjologiczny” 46.
• OSTROWSKI W., 1975, Urbanistyka współczesna, Arkady, Warszawa.
• O’SULLIVAN A., 1996, Urban economics, ed. Irwin.
• PARYSEK J., GUARINO E., MIERZEJEWSKA L., 1995, Wybrane problemy teoretyczno-metodologiczne delimitacji centrum miasta. [w:] Centra i peryferie dużych miast. Transformacja i przyszłość. Pojęcia i metody badawcze, VIII Konwersatorium Wiedzy o Mieście, Łódź.
• PARYSEK J., 1998, Przekształcenia przestrzenno-strukturalne Poznania w okresie transformacji społeczno-ustrojowej, „Biuletyn KPZK PAN”, z. 182: Gospodarka przestrzenna miast polskich w okresie transfor¬macji, red. T. Markowski, Marszał.
• PELLETIER J., DELFANTE Ch., 1989, Villes et urbanisme dans le monde, ed. Masson.
• PĘSKI W., 1999, Zarządzanie zrównoważonym rozwojem miast, Arkady, Warszawa.
• PIECH M., 1999, Przemiany przestrzenne i funkcjonalne terenów przemysłowych Łodzi w latach 1988-1996, XI Konwersatorium Wiedzy o Mieście «Zróżnicowanie przestrzenne struktur społeczno-przestrzennych w dużych miastach», Łódź.
• PISKOZUB A., 2001, Rzeki w dziejach cywilizacji, Wydawnictwo A. Marszałek, Toruń.
• Podstawy ekonomii, 1998, red R. Milewski, PWN, Warszawa.
• POTRYKOWSKA A., 1985, Delimitacja strefy podmiejskiej Warszawy, „Acta Universitatis Lodziensis”, Folia Geographica 5: Pojęcia i metody badań strefy podmiejskiej.
• RAJMAN J., 1968, Urbanization processes in the hinterlands of towns and industrial centers, „Geographia Po¬lonica” 14.
• RAJMAN J., 1997, Strefa podmiejska - mechanizm powstawania i przekształceń. Nowe problemy badawcze. [w:] Geografia, człowiek, gospodarka, red. A. Jackowski, Instytut Geografii Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków.
• RAJMAN J., 1997, Struktura przestrzenna ludności i osadnictwa aglomeracji katowickiej w okresie transfor¬macji gospodarczej, „Zeszyty IGiPZ PAN”, nr 46: Aglomeracje miejskie w procesie transformacji VI.
• REGULSKI J., 1982, Ekonomika miasta, PWE, Warszawa.
• REGULSKI J., 1986, Planowanie miast, PWE, Warszawa.
• ROCHNOWSKI H., 1998, Wybrane aspekty transformacji przemysłu w Polsce. [w:] Gospodarka -przestrzeń -środowiska, red. S. Bagdziński, L. Marszałkowska, Wydawnictwo Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, To¬ruń.
• RYDZ E., 1999, Zmiany w strukturze użytkowania ziemi na przykładzie Słupska i Szczecinka. [w:] Przestrzeń miejska, jej organizacja i przemiany, XII Konwersatorium Wiedzy o Mieście, Katedra Geografii Miast i Turyzmu Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź.
• RYKIEL Z., 1995, Centrum i peryferia dużych miast w okresie transformacji. [w:] Centra i peryferia dużych miast. Transformacja i przyszłość. Pojęcia i metody badawcze, VIII Konwersatorium Wiedzy o Mieście, Łódź.
• RYKIEL Z., 1999, Przemiany struktury społeczno-przestrzennej miasta polskiego a świadomość terytorialna mieszkańców, „Prace Geograficzne IGiPZ PAN” 170, Wyd. Continuo, Wrocław.
• SCHAFER T., 1986, Urban Growth and Economics, Bosto 1977.
• SIEMIŃSKI W., 1999, Problemy miejskich obszarów zdegradowanych w krajach rozwiniętych, „Człowiek i Środowisko” 23 (2-3).
• SKINNER G.W., 1964, Marketing and Social Structure in Rural China, „Journal of Asian Studies” 24.
• SLENCZEK M., 1996, Miasto Wrocław jako ośrodek przemysłowy, „Acta Universitatis Wratislaviensis”, Prace Instytutu Geograficznego, Geografia Społeczna i Ekonomiczna 14.
• SŁODCZYK J., 2000, Przemiany strukturalne ośrodków miejskich w regionie. [w:] Uwarunkowania i strategia rozwoju regionalnego w procesach integracji europejskiej, red. Z. Mikołajewicz, Wydawnictwo Uniwer¬sytetu Opolskiego, Opole.
• SŁODCZYK J., 2000, Rola funkcji przemysłowej w miastach regionu opolskiego w świetle struktury pra¬cujących. [w:] Społeczne, gospodarcze i przestrzenne przeobrażenia miast, red. J. Słodczyk, Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego, Opole.
• STRASZEWICZ L., 1954, Strefa podmiejska Łodzi, „Przegląd Geograficzny” 24/4.
• STRASZEWICZ L., 1985, Strefa podmiejska. Pojęcia i definicje, „Acta Universitatis Lodziensis”, Folia Geogra¬phica 5: Pojęcia i metody badań strefy podmiejskiej.
• Struktura przestrzenna gospodarki narodowej Polski, 1969, red. S. Berezowski, PWE, Warszawa.
• SULIBORSKI A., 1983, Niektóre problemy badań funkcji miast w świetle podstawowych założeń koncepcji sys¬temowej, „Acta Universitatis Lodziensis”, Folia Geographica 2.
• SUMIEŃ T., 1989, Kreacja i percepcja architektury miasta, Instytut Gospodarki Przestrzennej i Komunalnej, Warszawa.
• SUMIEŃ T., 1992, Forma miasta - kontekst i anatomia, Instytut Gospodarki Przestrzennej i Komunalnej, War¬szawa.
• SZAFRAŃSKA E., 2000, Analiza funkcjonalna miast województwa łódzkiego. [w:] Potencjał rozwojowy sieci miast regionu łódzkiego, red. W. Michalski, M. Sobczyński, RCSS Studia Regionalne 27, Łódź.
• TKOCZ M., 1994, Funkcje centrum a funkcje peryferii Katowic w okresie powstania miasta i współcześnie. [w:] Region miejski. Centrum a peryferia w okresie transformacji politycznej, gospodarczej i społecznej, VII Konwersatorium Wiedzy o Mieście, Łódź.
• TROJANEK M, 1998, Zmiany w strukturze własnościowej i użytkowania gruntów, „Biuletyn KPZK PAN”, z. 181: Podstawy gospodarczej polityki miasta. Studium Poznania, red. R. Domański.
• WALLIS A., 1977, Miasto i przestrzeń, PWN, Warszawa.
• WALLIS A., 1979, Informacja i gwar, PIW, Warszawa.
• WALLIS A., 1983, Przestrzeń jako wartość. Księga pamiątkowa prof. J. Chałasińskiego, Wrocław.
• WARSZYŃSKA J., JACKOWSKI A., 1978, Podstawy geografii turyzmu, PWN, Warszawa.
• WARZYWODA-KRUSZYŃSKA W., GROTOWSKA-LEDER J., 1997, Wybrane aspekty koncentracji biedy w Łodzi (na przykładzie dzielnicy Śródmieście), „Przegląd Socjologiczny” 46.
• WDOWICKA M., 2000, Atrakcyjność i działalność inwestycyjna w strefie podmiejskiej Poznania. [w:] Procesy społeczno-gospodarcze w Polsce w końcu XX wieku, red. J. Parysek, H. Rogacki, Wydawnictwo UAM, Poznań.
• WĘCŁAWOWICZ G, 1975, Struktura przestrzeni społeczno-gospodarczej Warszawy w latach 1931 i 1970 w świetle analizy czynnikowej, „Prace Geograficzne IGiPZ PAN” 116.
• WĘCŁAWOWICZ G, 1981, Próba teorii struktury wewnętrznej miast Polski. Studium z ekologii czynnikowej, „Prace Geograficzne IGiPZ PAN” 140: Studia na migracjami i przemianami systemu osadniczego w Pol¬sce, red. K. Dziewoński, P. Korcelli, Ossolineum, Wrocław.
• WĘCŁAWOWICZ G., 1982, Struktury wewnętrzne wybranych miast Polski w świetle ekologii czynnikowej. [w:] Przestrzeń i społeczeństwo. Z badań ekologii społecznej, red. Z. Pióro, Książka i Wiedza, Warszawa.
• WĘCŁAWOWICZ G., 1988, Struktury społeczno-przestrzenne w miastach Polski, IGiPZ PAN, Prace Habilita¬cyjne, Ossolineum, Wrocław.
• WĘGLEŃSKI J., 1988, Metropolitalna Ameryka, Wiedza Powszechna, Warszawa.
• WHITE P., 1984, The West European City, A Social Geography, ed. Longman, London-New York.
• WILK W., 2001, Czynniki lokalizacji i rozmieszczenie wybranych usług w Warszawie, Uniwersytet Warszawski, Warszawa.
• WOLANIUK A., 1997, Funkcje metropolitalne Łodzi i ich rola w organizacji przestrzeni, Łódzkie Towarzy¬stwo Naukowe, Łódź.
• WRÓBEL T., 1971, Zarys historii budowy miast, Ossolineum, Wrocław.
• ZAGOŻDŻON A., 1978, Rozwój struktury przestrzennej strefy podmiejskiej Opola, „Acta Universitatis Wratislaviensis“, Prace Instytutu Geograficznego, Seria B, z. 2.
• ZBIEG K., 1978, Elementy przestrzennej struktury społeczno-ekonomicznej Wrocławia, „Acta Universitatis Wratislaviensis“, Prace instytutu Geograficznego, Seria B, z. 2.
• ZBOROWSKI A., WIĘCŁAW J., 1999, Struktura społeczna a poziom i jakość życia w suburbiach Krakowa. [w:] Zróżnicowanie przestrzenne struktur społeczno-przestrzennych w dużych miastach, XI Konwersato¬rium Wiedzy o Mieście, Łódź.
• ZIOBROWSKI Z., 1992, Mierniki jakości przestrzeni miejskiej, Instytut Gospodarki Przestrzennej i Komunal¬nej, Warszawa.
• ZIOŁO Z., 1998, Przemiany struktur funkcjonalnych centrów Polski Południowo-Wschodniej, „Acta Universi¬tatis Wratislaviensis”, Studia Geograficzne 69: Przekształcenia regionalnych struktur funkcjonalno-prze¬strzennych, red. S. Ciok, J. Łoboda.
• ZIPSER T., 1983, Zasady planowania przestrzennego, Politechnika Wrocławska, Wrocław.
• ZIPSER T., SŁAWSKI J., 1988, Modele procesów urbanizacji, teoria i jej wykorzystanie w praktyce planowa¬nia, „Studia K.PZK PAN”, t. 97.