Ubytek użytków rolnych na cele pozarolnicze w Polsce

• Autorzy: Jolanta Górska , Waldemar Michna

Warianty tytułu

Depletion of Poland's Resources of Arable Land Due to Its Use for Non-Agricultural Purposes

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Nadmierna jest w ostatnich dekadach powierzchnia ziemi rolniczej przepływającej do działów pozarolniczych. W latach 1946-2009 powierzchnia gruntów użytkowanych rolniczo zmniejszyła się z 20,4 do 16,1 mln ha, tj. o około 4 mln ha, a w tym w latach 1995-2009 o 1,8 mln ha. W tym czasie grunty formalnie wyłączone na cele nierolnicze i nieleśne, tzn. za które pobrano należności i opłaty, objęły areał 40 tys. ha. W latach 1995-2009 ubyło więc 1,8 mln ha, a należności i opłaty pobrano za 40 tys. ha. Problem ubytku gruntów rolnych dotyczy również jakości gleb wyłączanych z upraw rolniczych. Wbrew intencjom i zabiegom ustawowym, wyłącza się największy procent gleb dobrych a najmniejszy procent gleb słabych. Proces wyłączania użytków rolnych z produkcji dokonuje się poza kontrolą. Brak jest oceny tego zjawiska. (abstrakt oryginalny)

EN

Over the past few decades an excessively large area of arable land has been transferred to the non-agricultural sectors of the economy. In 1946-2009 the area of farmland diminished from 20.4 million hectares to 16.1 million hectares, or by about 4 million hectares of which 1.8 million hectares accounted for the decline recorded in the 1995-2009 period. During this time the area of land formally excluded from cultivation to serve non-agricultural and non-forestry purposes, i.e. the area of land for which payments and fees were collected, reached 40,000 ha. Thus, in 1995-2009 the resources of arable land became depleted by 1.8 million ha and payments and fees were collected for not more than 40,000 ha. The problem of depletion of the resources of arable land relates not only to the fall in its total area but also to the quality of soils excluded from cultivation. Against the legislators’ intentions and efforts good soils constitute the highest proportion among soils excluded from cultivation and poor soils – the lowest. The exclusion of arable land from production takes place outside any control. There are no assessments of this phenomenon. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Użytki rolne; Regulacje prawne; Struktura przestrzenna rolnictwa

EN

Agricultural land; Legal regulations; Spatial structure of agriculture

• Czasopismo: Wieś i Rolnictwo
• Rocznik: 2010
• Numer: nr 4
• Strony: 57--74

Twórcy

autor

Jolanta Górska

• Agencja Nieruchomości Rolnych

autor

Waldemar Michna

• Instytut Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej - PIB, Warszawa

Bibliografia

• Baran S., Turski R., 1996: Degradacja, ochrona i rekultywacja gleb. Wydawnictwo Akademii Rolniczej w Lublinie, Lublin.
• Cymerman R., 1988: Rekultywacja gruntów zdewastowanych. Wydawnictwo ART, Olsztyn.
• Informacja o wynikach kontroli "Wyłączanie gruntów z produkcji rolnej i jego wpływ na aktualizację ewidencji gruntów i budynków oraz skutki podatkowe tych czynności", 2006. NIK, Kraków.
• Instrumenty oddziaływania Państwa na kształtowanie struktury obszarowej gospodarstw rolnych w Polsce; rola systemu ubezpieczenia społecznego rolników w kształtowaniu tej struktury. Stan obecny i rekomendacje na przyszłość oraz propozycje nowych rozwiązań dotyczących tego obszaru dla systemu ubezpieczeń rolników, 2009. Ekspertyza dla MRiRW, IERiGŻ PIB, Warszawa.
• Karczewska A., 2008: Ochrona gleb i rekultywacja terenów zdegradowanych. Wydawnictwo Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu, Wrocław.
• Kremer E., 1997: Ustawa o ochronie gruntów rolnych i leśnych z dnia 3 lutego 1995 r. "PS" 5.
• Ochrona i rekultywacja gleb, 1978. PWRiL, Warszawa.
• Ochrona środowiska (wszystkie lata). GUS, Warszawa.
• Radecki W., 2009: Ustawa o ochronie gruntów rolnych i leśnych. Wydawnictwo Difin, Warszawa.
• Rocznik statystyczny rolnictwa, 2001, 2009. GUS, Warszawa.
• Rocznik statystyczny rolnictwa i obszarów wiejskich, 2007, 2008. GUS, Warszawa.
• Rolnictwo w 2009 r., 2010. GUS, Warszawa.
• Rolnictwo i gospodarka żywnościowa w Polsce, 2009. MRiRW, Warszawa.
• Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 26 kwietnia 1974 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o ochronie gruntów rolnych i leśnych oraz rekultywacji gruntów. DzU nr 33, poz. 145 z późn. zm.
• Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 9 września 1977 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o ochronie gruntów rolnych i leśnych oraz rekultywacji gruntów. DzU nr 19, poz. 104 z późn. zm.
• Rozporządzenie Ministra Rozwoju Regionalnego i Budownictwa z dnia 29 marca 2001 r. w sprawie ewidencji gruntów i budynków. DzU nr 38, poz. 454.
• Sprawozdanie stenograficzne z 20 posiedzenia Sejmu RP w dniach 22, 23, 24, i 25 lipca 2008 r. Aneks: Interpelacje i zapytania poselskie oraz odpowiedzi na zapytania, część 1, Sejm Rzeczypospolitej Polskiej, Kadencja VI, Warszawa.
• Stowarzyszenie ekonomistów rolnictwa i agrobiznesu, 2006; "Roczniki Naukowe" 1.
• Szkurłatowski Z., 1986: Przemiany strukturalne w użytkowaniu ziemi w Polsce w latach 1938-1982. W: Ekorozwój szansą przetrwania cywilizacji - Polski Klub Ekologiczny. Wydawnictwo AGH, Kraków.
• Uchwała Rady Ministrów nr 198 z dnia 12 lipca 1966 r. w sprawie ochrony użytków rolnych. M.P. nr 40, poz. 200.
• Uchwała Rady Ministrów nr 301 z dnia 6 września 1966 r. w sprawie rekultywacji i zagospodarowania gruntów przekształconych w związku z pozyskiwaniem i eksploatacją kopalin. M.P. nr 50, poz. 247.
• Uchwała nr 140 Rady Ministrów z dnia 9 września 1977 r. w sprawie rekultywacji i ochrony gruntów rolnych. M.P. nr 28, poz. 137.
• Ustawa z dnia 26 października 1971 r. o ochronie gruntów rolnych i leśnych oraz rekultywacji gruntów. Dz.U. nr 27, poz. 249 z późn. zm.
• Ustawa z dnia 26 marca 1982 r. o ochronie gruntów rolnych i leśnych. Dz.U. nr 11, poz. 79 z późn. zm.
• Ustawa z dnia 3 lutego 1995 r. o ochronie gruntów rolnych i leśnych. Dz.U. z 2004, nr 121, poz. 1266 z późn. zm.