Przyczynek do historii równania wymiany

• Autorzy: Feliks Młynarski

Warianty tytułu

Contribution to the History of Exchange Equation

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Artykuł przedstawia historię równania wymiany. Według autora nie Newcomb ale Marks jest prekursorem równania wymiany w brzmieniu: ilość pieniądza jest równa "sumie cen" podzielonej przez "szybkość obiegu" (dedukcja z równania wyjściowego, gdzie ilość pieniądza pomnożona przez szybkość obiegu jest równa "sumie cen"; autor przypomina, że w kwestii ilości pieniądza Marks nie posłużył się symbolami). Autor dowodzi, że dla Marksa suma cen równała się sumie pieniędzy zapłaconych w danym roku za ogół sprzedanych towarów. Wywód opiera na analizie tekstów źródłowych. W trzecim tomie "Kapitału" Marks pisze, że ilość pieniądza, zakładając daną szybkość obiegu i "ekonomię płatności", jest wyznaczana "przez ceny towarów i masę transakcji". Użyte przez Marksa w tomie pierwszym "Kapitału" wyrażenie "suma cen" zniknęło jako nie dość jasne. Dowodzi to, że Marks miał na myśli sumę faktycznych zapłat za sprzedane w danym roku towary. Następnie Autor zestawia równanie wymiany Irwinga Fischera, z zależnością Marksa, której nadaje postać algebraiczną. Przedstawia następnie podobieństwa i różnice w sposobie myślenia tych dwóch autorów.

EN

This article brings a "Contribution to the History of Exchange Equation". According to the author not Newcomb but Marx is the precursor of exchange equation: quantity of money is equal to the "sum total of prices" divided by "velocity of circulation" (a deduction from the verbal equation: the quantity of money multiplied by the velocity of circulation is equal to the "sum total of prices"). Naturally Marx did not mean the sum total of prices for the units of goods which compose the scale of prices. He meant the sum total of payments in a given year in the process of exchange. It appeared clearly in Vol. III of his Capital where each payment is the price of a unit multiplied by the quantity of commodities. If p stands for the price of a unit and Q for the quantity of commodities we obtain SpQ as the symbol of the "sum total of prices". If M stands for the quantity of money and V for the velocity of circulation we obtain the following equation: MV = SpQ. It is Irving Fisher's equation of departure. But on application of the same symbols we find it also with Marx. According to him M = SpQ / V which must be a deduction from the equation MV = SpQ. Marx was rightly opposed to the naive quantity theory of money of his time, but at the same time he was the precursor of the exchange equation. He, however, did not elaborate his verbal equation in details. His formula had only to demonstrate that rising demand for money as consequence of rising prices must entail the increase of monetary supply. But not less obvious was for Marx that also changes of the value of gold or silver must express themselves as changes in the supply of money. The silver inflation after discoveries in America was for him the classic prove of that view. Thus Marx was neither dogmatic nor one-sided in his doctrine of money and prices. In the developed form of his equation Fisher replaced SpQ by PT. It did not change the essence of his equation. If P stands for an average price defined as the level of prices total quantity of goods multiplied by such an average price must be equal to the SpQ. Thus MV = SpQ and MV = PT are equivalent. However from the latter equation we can deduce not only that P = MV / T but also that M = PT / V. It proves that not only prices depend on quantity of money but also quantity of money depends on prices. Fisher drew the first conclusion, Marx the second. The exchange equation seems to justify two divergent views. It leads to the conclusions: 1. that the exchange equation is wrongly monopolized by the quantity theory of money and its scientific merits were overestimated by Fisher and his followers, 2. that Marx's contribution to the theory of money was and continues to be underestimated, 3. that the scientific value of the exchange equation is independent of the quantity theory of money. The latter is already proved to some extend by its application in studies of the monetary equilibrium and in calculations of the velocity of circulation. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Historia myśli ekonomicznej; Pieniądz; Marksizm; Makroekonomia

EN

History of economic thought; Money; Marxism; Macroeconomics

• Czasopismo: Folia Oeconomica Cracoviensia
• Rocznik: 1960
• Tom: 1
• Numer: z. 1
• Strony: 57--71

Twórcy

autor

Feliks Młynarski

Bibliografia

• F. J. de Jong, La vitesse de circulation de la monnaie et de l'équilibre monétaire w "Économie appliquée", 1958 nr 3.
• K. Marks, Kapitał, tomy I-III
• K. Marks, Przyczynek do krytyki ekonomii politycznej (wyd. polskie) 1953
• K. Marks, Zur Kritik der politischen Ökonomie, 1859.
• S. Newcomb, Principles of Political Economy, New York 1885.
• "The Economist", London, 18. VIII, 1951.
• R. Hilferding: Das Finazkapital
• A. Smith, The Wealth of Nations, London 1947.