Przesłanki numeracji faz rozwoju ustrojowego państwa a problem zasadności radykalnej zmiany systemu politycznego RP

• Autorzy: Jerzy Jaskiernia

Warianty tytułu

Enumerating the Stages of the State's Constitutional Development and the Grounds for Radically Changing Poland's Political System

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

W artykule omówiono zjawisko numeracji faz ustrojowych państwa. W celu analizy tego problemu najpierw starano się ustalić obiektywne przesłanki identyfikujące i determinujące to zjawisko. Na koniec scharakteryzowano ideę oraz istotę „IV RP”.

EN

Discussion of the topic "the Fourth Republic of Poland - Fiction or Reality?" brings us to the question of enumerating the stages of constitutional development. The rationale for doing so may be analysed by looking at the French tradition, where the monarchy and republics were mixed, thus necessitating numbered stages (1^st, 2^nd, 3^rd Republics). The differentiation between the Fourth and Fifth Republics addresses the radical change of the constitutional system, from a parliamentary-cabinet one to semi-presidential, in 1958. Poland still operates under the same 1997 Constitution, so a new stage has not been numbered. The notion of the Fourth Republic may be treated as a strictly ideological and political vision of the state offered by Law and Justice (PiS). There has, however, been discussion about radically changing the Polish constitutional system by: 1) strengthening the position of the President; 2) liquidating the second chamber of Parliament; 3) changing the voting system from proportional to majoritarian or mixed; 4) changing the position of Prosecutor General, who should not be involved in politics; 5) strengthening democratic control of the security services. The term Fourth Republic would find justification in these radical changes, were they to be carried out. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Ustrój państwa; Ustrój polityczny; Rozwój; System polityczny

EN

Political system of the state; Political organization; Development; Political system

• Czasopismo: Studia i Prace Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie
• Rocznik: 2010
• Numer: nr 9
• Strony: 283--294

Twórcy

autor

Jerzy Jaskiernia

• Uniwersytet Humanistyczno-Przyrodniczy Jana Kochanowskiego w Kielcach

Bibliografia

• Antoszewski A., Herbut R., Systemy polityczne współczesnej Europy, Warszawa 2006.
• Gaberle A., O nowy kształt prokuratury w Polsce, "Państwo i Prawo" 2007, z. 8.
• Gadomski W., Niespodziewany koniec IV RP, "Gazeta Wyborcza" 10-11.03.2007.
• Gdulewicz E. i in., Ustroje państw współczesnych, Lublin 1992.
• Grzybowski M., Władza wykonawcza w Konstytucji RP. Stan obecny a propozycje zmian konstytucyjnych [w:] O potrzebie zmian Konstytucji Polski i Ukrainy, red. W. Skrzydło, W. Szapował, K. Eckhardt, Międzynarodowa Konferencja Naukowa Krasiczyn--Rzeszów 19-21 IX 2005 r., Przemyśl 2006.
• Grzybowski M., Żebrowski A., Kontrola władzy ustawodawczej i wykonawczej nad służbami specjalnymi, Kraków 1999.
• Izby drugie parlamentu, red. R. Zwierzchowski, Białystok 2006.
• Jak wybierać naszych przedstawicieli do Sejmu? System większościowy czy proporcjonalny?, red. I. Rycerska, Kielce 2004.
• Jaskiernia J., Konstytucja RP jako efekt kompromisu politycznego [w:] Stosowanie Konstytucji RP z 1997 roku - doświadczenia i perspektywy, red. Z. Maciąg, międzynarodowa konferencja naukowa, Kraków 2006.
• Jaskiernia J., Standardy Rady Europy a ustrój polityczny Polski [w:] Polska w Radzie Europy. 10 lat członkostwa, red. H. Machińska, Warszawa 2002.
• Jaskiernia J., Zagadnienie postępu, regresu i stagnacji w prawie konstytucyjnym i praktyce ustrojowej państw [w:] Postęp - regres - stagnacja w naukach społecznych i humanistyce, "The Peculiarity of Mań" 2005, vol. 10.
• Lasocki M., Projekty zmiany Konstytucji RP [w:] Konstytucja RP (1997-2007) - spełnione oczekiwania czy zawiedzione nadzieje, "Społeczeństwo i Polityka" 2007, nr 1.
• Mathea G., IV Rzeczpospolita, Warszawa 2005.
• Matyja R., Druga..., trzecia..., czwarta..., czyli o państwie P..., "Fakt" 4.08.2004.
• Matyja R., Obóz IV Rzeczypospolitej, "Debata" 1998, nr 3.
• Mojak R., Droga do Konstytucji III Rzeczypospolitej (Przesłanki, uwarunkowania i dylematy w procesie stanowienia nowej Konstytucji RP) [w:] Polska lat dziewięćdziesiątych. Przemiany państwa i prawa, red. M. Mozgawa i in., Lublin-Kazimierz, 28-20 kwietnia 1997 r.), 3, Lublin 1997.
• Mojak R., Parlament a rząd w ustroju Trzeciej Rzeczypospolitej, Lublin 2007.
• Nowakowski J.M., IV Rzeczpospolita czy III PRL, "Przewodnik Katolicki" 2005, nr 3.
• Podstawowe problemy stosowania Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, red. K. Działocha, A. Preisner, Warszawa 2005-2006.
• Rycerska L, Zasady ustroju politycznego IV RP w projekcie konstytucji Prawa i Sprawiedliwości [w:] Nowoczesny Lewiatan. Studia nad państwem współczesnym, red. J. Kornaś, Kielce 2006.
• Sarnecki P., Problem dwuizbowości parlamentu [w:] Zagadnienia prawa parlamentarnego, red. M. Granat, Warszawa 2007.
• Słomka T., Egzekutywa w III RP: mechanizmy i wzajemne relacje (zarys problemu) [w:] Konstytucja RP (1997-2007) - spełnione oczekiwania czy zawiedzone nadzieje, "Społeczeństwo i Polityka" 2007, nr 1.
• Śpiewak P, Koniec złudzeń, "Rzeczpospolita" 23.01.2003.
• Ujazdowski K.M., IV RP bez konkurencji, "Gazeta Wyborcza" 20.03.2007.
• Zalewski S., Służby specjalne w demokratycznym państwie, Warszawa 2002.