Dylematy pomiaru wartościowego w warunkach łagodnego ograniczenia budżetowego

• Autorzy: Joanna Lelito

Warianty tytułu

Dilemmas Concerning Valuation Under the Conditions of Mild Budgetary Stringency

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Jednym ze sposobów niwelowania niedostatków pomiaru wartościowego jest jego poszerzenie o identyfikację zjawisk i procesów odzwierciedlających istotne związki przyczynowa - skutkowe, a znajdujących się poza zasięgiem typowych przekrojów ewidencyjnych tworzonych obecnie w rachunkowości przedsiębiorstw. Należy oczekiwać, że zapotrzebowanie na informacje w radykalniej reformowanym systemie gospodarczym, doprowadzi do uwzględniania nowych, tematycznie spójnych zbiorów informacyjnych. Wiąże się to z modyfikacją metod kwantyfikacji i agregacji danych w rachunkowości, z weryfikacją pomiaru już na etapie, sposobów liczenia, które powinny odwzorowywać przedmiot badania w jego złożoności i różnorodności. Wiele agregatowych wskaźników wartościowych nie informuje bowiem w sposób dostateczny i trafny o niektórych bardzo istotnych zjawiskach, już tylko dlatego, że nie wszystkie mierzalne elementy, charakteryzujące zjawisko będące przedmiotem pomiaru, są objęte rachunkiem. Ponadto weryfikacja sposobów liczenia może przyczynić się do zobrazowania skali nieprawidłowości narosłych w obszarze relacji między różnymi wielkościami ekonomicznymi w drodze konfrontacji z dotychczasowym sposobem ujmowania zjawisk, podporządkowanym potrzebom centralnego planifikatora i makroekonomicznej sprawozdawczości. Należy przy tym pamiętać, że zgodnie z konsekwentnie reprezentowanym tu stanowiskiem, wartość informacyjna wskaźników wartościowych jedynie w ogólnym zarysie jest wyznaczana ich treścią i sposobem obliczania. Rzeczywiście zaś zależy ona od przebiegu tych zjawisk i procesów, które znajdują w nich odzwierciedlenie. Dlatego też w dalszej kolejności niedostatki pomiaru wartościowego powinny być niwelowane poprzez wnikliwą analizę, konfrontującą sposób liczenia określonej kategorii ekonomicznej z merytorycznym poziomem informacji zawartych w cenach i bodźcach oraz uwzględniającą możliwe deformacje miar wartościowych w warunkach gospodarki ograniczonej przez zasoby.(fragment tekstu)

EN

Relating the analysis of informational value of the measures of value to the case when the economy is limited by the reserves, the paper deals with the problem of "no value" appraisal which, resulting from the deficiency in the real sphere and "mild" budgetary stringency in the sphere of regulation, leads to great discrepancy between the material and value structures of the production. At the same time, the assumption of the existence of effective budgetary stringency, as compared with the present tendencies to mildness, means the stabilization of the methodological regression as regards the approach to the valuation problems, and possible further deformations in distribution as well as the shake of credibility of opinions on the value of business activity effects. Thus, it is necessary to make up for the deficiencies in value measurements by means of adequate modifications introduced in its handling and analysis, taking into consideration possible deformations of the measures of value under the conditions of market absorptiveness. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Rachunkowość; Gospodarka narodowa; Budżet

EN

Accounting; National economy; Budget

• Czasopismo: Zeszyty Naukowe / Akademia Ekonomiczna w Krakowie
• Rocznik: 1991
• Numer: nr 351
• Strony: 59--70

Twórcy

autor

Joanna Lelito

• Akademia Ekonomiczna w Krakowie

Bibliografia

• Bartczak I.D., Nowsza klasa, "Tygodnik Solidarność" 1989, nr 16.
• Ekonomia polityczna socjalizmu, praca zbiorowa pod red. W. Brus, PWN, Warszawa 1967.
• Ekonomika pracy. Ekonomiczno-społeczne zagadnienia pracy człowieka, praca zbiorowa pod red. M. Przedpelskiego, PWN, Warszawa - Poznań 1981.
• Engels F., Anty - D8hrłng,PWN, Warszawa 1956.
• Galbraith O.K., Pieniądz pochodzenie i losy, PWE, Warszawa 1982.
• Jakóbik W., Mechanizm rynkowy w warunkach niedoboru, "Wektory Gospodarki" 1985, nr 10.
• Kornai J., Anty - Equilibrium, teoria systemów gospodarczych, PWN, Warszawa 1977.
• Kornai J., Niedobór w gospodarce, PWE, Warszawa 1985.
• Kornai J., Refleksje o gospodarce, przedruk wywiadu, "Wektory Gospodarki" 1986, nr 5.
• Kornai J., Wizja, nadzieje, rzeczywistość, "Polityka" 1987, nr 19.
• Krzyżanowski A., .Nauka o pieniądzu i kredycie, Księgarnia 3. Czarneckiego, Kraków 1922.
• Legutko R., Dylematy kapitalizmu; Kraków 1985.
• Melich A., Rachunek ekonomiczny w socjalizmie..Podstawy teorii racjonalnego gospodarowania, PWE, Warszawa: 1971.
• Miastkowski L., Efektywnościowa neutralizacja wzrostu cen surowców, materiałów, paliw i energii, jej warunki i mechanizmy, "Gospodarka Planowa" 1987, nr 12.
• Mises L. von, Bureaucracy, New Haven Yale University Press, 1962.
• Nasiłowski M., Socjalistyczny system gospodarowania w Polsce, Warszawa 1987.
• Pohorille M., Potrzeby podział konsumpcja, PWE, Warszawa 1985.
• Robinson J., Akumulacja kapitału, Warszawa 1958.
• Sztyber W.B., Rachunek ekonomiczny w gospodarce socjalistycznej, PWE, Warszawa 1973.
• Surdykowska S., Realizacja idei rachunku odpowiedzialności społeczno - ekonomicznej w rachunkowości przedsiębiorstw uspołecznionych. Pomiar i stymulowanie efektywności podmiotu, w zbiorze: "Rachunkowość 2000", Kraków 1987, maszynopis.
• Waakar A., Morfologia bodźców ekonomicznych, PWN, Warszawa 1963.
• Wilczyński W. , System funkcjonowania gospodarki - doświadczenia i warunki sukcesu (I część referatu kongresowego), w: Sprawozdanie z Kongresu Ekonomistów Polskich, "Problemy Ekonomiczne" 1988, nr 1.
• Zieliński J.R., Jeszcze raz o krytyce ekonomii politycznej, "Życie Gospodarcze" 1986, nr 5.