Zastosowanie teorii portfela i modelu wyceny aktywów kapitałowych do oceny ryzyka w gospodarstwach rolnych

• Autorzy: Piotr Sulewski

Warianty tytułu

An Application the Portfolio Theory and the Capital Assets Pricing Model to Evaluation Agricultural Risk

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

W opracowaniu podjęto próbę zastosowania znanej w finansach teorii portfela i opartej o nią modeli oceny ryzyka do oszacowania ryzyka w produkcji rolniczej. Korzystając z jednowskaźnikowego modelu Sharp'a, określono wartości współczynników beta dla poszczególnych roślin uprawnych. Obliczone współczynniki beta, odzwierciedlające siłę związku wahań wartości produkcji poszczególnych roślin z wahaniami pozostałych upraw wskazują na możliwości i sens stosowania dywersyfikacji jako skutecznej strategii zarządzania ryzykiem w gospodarstwach rolnych. W drugiej części wykorzystano model wyceny aktywów kapitałowych (CAPM) do określenia wartości oczekiwanych nadwyżek pokrywających koszty ryzyka i czasu - alternatywę odzwierciedlającą stopę wolną od ryzyka stanowiła wartość czynszu dzierżawnego. Przeprowadzone z zastosowaniem modelu CAPM analizy wykazały, iż dominujące w strukturze produkcji w Polsce zboża nie zapewniają pełnej zapłaty za ryzyko związane z uprawą. Z badań wynika także, iż dywersyfikacja struktury zasiewów w ograniczonym stopniu może redukować ryzyko. (abstrakt oryginalny)

EN

In the paper, an attempt to application, known from finance literature the Portfolio Theory and based on it mathematical models has been undertaken. Using Sharp's single--factor model the beta coefficients for specified crops were calculated. The beta coefficients describe the volatility of a crop in relation to the volatility of the other crops and indicate the possibilities of using production diversification as a strategy of risk management in farms. In the second part of the paper, the Capital Assets Pricing Model (CAPM) was used to estimate the value of expected gross margins, which can to guarantee a positive return from risk cost. The results of CAPM indicates, that in Poland the most popular cereals are underestimated in the terms of risk cost. The diversification of plant production can reduce the total production risk only in a limited range. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Gospodarstwa rolne; Ocena ryzyka; Produkcja rolna; Wycena aktywów kapitałowych

EN

Arable farm; Risk assessment; Agricultural production; Capital asset valuation

• Czasopismo: Zagadnienia Ekonomiki Rolnej
• Rocznik: 2012
• Numer: nr 4
• Strony: 15--35

Twórcy

autor

Piotr Sulewski

• Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie

Bibliografia

• Anderson J.D, Barnett J. B., Coble H. K.: Impacts of a standing disaster payment program on U.S. crop insurance [w:] Income stabilization in a changing agricultural world: policy and tools. Wydawnictwo Wieś Jutra, Warszawa 2008.
• Barry P.J.: Capital asset pricing and farm real estate. American Journal of Agricultural Economics 62(3), 1980.
• Berg E.: Assessing the farm level impacts of yield and revenue insurance: an expected value-variance approach. Contributed paper at the Xth Congress of the European Association of Agricultural Economists (EAAE). Zaragoza, Spain August 28-31, 2002.
• Berg E., Kramer J.: Policy options for risk management [w:] Income stabilisation in European agriculture. Design and economic impact of risk management tools. Wageningen Academic Publishers, 2008.
• Błąd M.: Wielozawodowość w rodzinach rolniczych. Przyczyny, uwarunkowania i tendencje rozwoju. IRWiR, Warszawa 2011.
• Bringham E.F., Gapenski L.C.: Zarządzanie finansami. PWE, Warszawa 2000.
• Damodaran A.: Ryzyko strategiczne. Podstawy zarządzania ryzykiem. Akademia Leona Koźmińskiego, Warszawa 2009.
• Fałkowski J., Chaplin H.: Diversification of agricultural production in Poland. A chance for remunerative farming in line with the concept of "sustainable agriculture" [w:] Income stabilization in a changing agricultural world: policy and tools. Wydawnictwo Wieś Jutra, Warszawa 2008.
• Hardaker J.B., Huirne R.B.M, Andererson J.R., Lien G.: Coping with risk in agriculture. CABI Publishing, 2007.
• Jajuga K, Jajuga T.: Inwestycje. Instrumenty finansowe. Inżynieria finansowa. PWN, Warszawa 1995.
• Kobus P.: Influence of aggregation level on yield risk measures. EAAE 2011 Congress: Change and Uncertainty Challenges for Agriculture, Food and Natural Resources. August 30 to September 2, 2011, Zurich, Switzerland (dokument elektroniczny).
• Kobzar O.: Whole-farm risk management in arable farming: portfolio methods for farm-specific business analysis and planning. Wageningen Academic Publishers, 2006.
• Maliński T.: Model CAPM w praktyce. Equity Magazine, nr 14, 2011.
• Narayan P.: Farm planning under risk: an application of the capital asset pricing model to New Zealand agriculture. A thesis submitted in the partial fulfilment of the requirements for the degree of Master of Agricultural Science at Lincoln University, 1990 (maszynopis w wersji elektronicznej).
• Nel A.A., Loubser H.L.: The impact of crop rotation on profitability and production risk in the eastern and north western free state. Agrekon, vol. 43, no. 1, 2004.
• OECD: Managing risk in agriculture: holistic approach. OECD, Paris 2011.
• Tomczak F.: Gospodarka rodzinna w rolnictwie: uwarunkowania i mechanizmy rozwoju. LRWiR. Warszawa 2005.
• Turvey CG: Evaluating the contribution of systematic risk to E-V efficient Portfolio Selection in agriculture. MSc thesis. University of Guelph, Ontario 1985.
• Tyran E. : Dywersyfikacja jako proces dostosowawczy gospodarstw województwa małopolskiego. Roczniki Nauk Rolniczych, Seria G, t. 97, z. 4, Warszawa 2010.
• Zentnei R.P.. Lafondb G.P., Derksenc D.A., Campbell C.A.: Tillage method and crop diversification: effect on economic returns and riskiness of cropping systems in a Thin Black Chernozem of the Canadian Prairies. Soil and Tillage Research 67, 2002.