Wybrane finansowe aspekty konkurencyjności rolnictwa

• Autorzy: Jacek Kulawik , Barbara Wieliczko

Warianty tytułu

Financial Considerations of Competitiveness in Agriculture

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Mechanizm dodatniego sprzężenia zwrotnego może powodować, że poprawa potencjału finansowego gospodarstw rolnych powinna przekładać się na wzrost ich przyszłej konkurencyjności. Z kolei ujemne sprzężenie zwrotne najczęściej będzie skutkować jej pogorszeniem. Należy jednakże cały czas pamiętać , że nie obowiązują tu żadne automatyzmy, bo potencjał finansowy jest tylko jedną z wielu determinant konkurencyjności i tworzenia przewag konkurencyjnych. Te ostatnie stanowią przy tym raczej komplementarny, wzajemnie współzależny układ niż wykluczające się charakterystyki. Spośród wielu możliwych klasyfikacji przewag konkurencyjnych w rolnictwie w artykule analizuje się cztery: efektywnościowo/produktywnościową; bazującą na innowacjach i przedsiębiorczości; odwołującą się do społecznej odpowiedzialności biznesu (CSR) oraz nawiązującą do tworzenia wartości wspólnej, gospodarczej i społecznej (CSV). Przedmiotem rozważań w artykule są ponadto relacje między konkurencyjnością a kooperacją, a więc problemy związane między innymi z koopetycją oraz tworzeniem renty synkretycznej w sieciowych powiązaniach różnych organizacji, często funkcjonujących w ramach układów pionowo zintegrowanych. Te ostatnie coraz częściej występują w sektorze żywnościowym. (abstrakt oryginalny)

EN

The positive feedback effect may cause that the improvement of the financial potential of farms should translate into the increase of the future competitiveness. Negative feedback effect will result in its decrease. It has to be remembered, however, that no automatisms apply in this case since the financial potential is only one of many determinants of competitiveness and building competitive advantages. The latter, however, form a complementary interdependent system rather than excluding characteristics. The article presents the analysis of four of many possible classifications of competitive advantages in agriculture: efficiency/productivity one; the one based on innovations and entrepreneurship; the one referring to corporate social responsibility (CSR), and the one referring to creating shared economic and social value (CSV). Moreover, the article covers an analysis of relations between competitiveness and cooperation, namely problems with e.g. coopetition and creation of syncretic rent in networks of various organisations, often those functioning in vertically integrated systems. The latter more and more often appear in the food sector. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Konkurencyjność rolnictwa; Gospodarstwa rolne; Przewaga konkurencyjna

EN

Agricultural competitiveness; Arable farm; Competitive advantage

• Czasopismo: Zagadnienia Ekonomiki Rolnej
• Rocznik: 2012
• Numer: nr 4
• Strony: 36--53

Twórcy

autor

Jacek Kulawik

• Instytut Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej - PIB, Warszawa

autor

Barbara Wieliczko

• Instytut Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej - PIB, Warszawa

Bibliografia

• Adamczyk J.: Działania normalizacyjne w zakresie społecznej odpowiedzialności przedsiębiorstw. Przegląd Organizacji, nr 12, 2011.
• Barton D.: Capitalism for the Long Term. Harvard Business Review, March 2011.
• Berendson H, Henschke H.U., Wildraut Ch.: Optionen zur Stärkung der Wettbewerbsposition der heimischen Agrarwirtschaft. Berichte über Landwirtschaft, Band 84, No. 1, Mai 2006.
• Czupiał J.: Efektywność i inne elementy przewagi konkurencyjnej przedsiębiorstwa oraz jej źródła [w:] Efektywność - rozważania nad istotą i pomiarem. Prace Naukowe AE we Wrocławiu, Wrocław 2005.
• Gałko E., Jayet P-A.: Economic and environmental effects of decoupled agricultural support in the EU. Agricultural Economics, vol. 42, No. 5, September 2011.
• Grote U., Dehlitz C, Stegmann S.: Vollkosten, Umweltstandards und internationale Wettbewerbsfähigkeit - Fallstudienergebnisse für ausgewählte Agrarhandelsprodukte aus Brasilien, Deutschland und Indonesien. Berichte über Landwirtschaft, Band 79, No. 2, März 2001.
• Hadtyjańska B.: Kształtowanie przewagi konkurencyjnej w przedsiębiorstwach mleczarskich. Roczniki Naukowe SERiA, t. XII, z. 3, 2010.
• Hagemann M., Francksen T., Taube F.: Bewertung von Futterbausystemen auf Geeststandorten aus ökologischer und ökonomischer Sicht - Bestimmung eines Öko-Effizienzmaßes. Berichte über Landwirtschaft, Band 88, No. 3, Dezember 2010.
• Heissenhuber A., Lippert Ch.: Multifunktionalität und Wettbewerbsverzerrungen. Agrarwirtchaft, Jg. 49, H. 7, 2000.
• Jagiełło M.E.: Międzynarodowa konkurencyjność gospodarki Polski - wyniki analizy czynnikowej. Ekonomista, nr 1, 2005.
• Jankowska B.: Konkurencja czy kooperacja? Ekonomista, nr 1, 2009.
• Jedynak P.: Systemowe zarządzanie społeczną odpowiedzialnością organizacji. Przegląd Organizacji, nr 12, 2011.
• Könne M.: Perspektiven der landwirtschaflichen Betriebslehre. Agrarwirtchaft, Jg. 50, H. 4, 2001.
• Kompendium wiedzy o konkurencyjności (red. nauk. M. Gorynia, E. Łaźniewska). PWN, Warszawa 2010.
• Konkurencyjność. Poziom makro, mezo i mikro (red. nauk. N. Daszkiewicz). PWN, Warszawa 2008.
• Krupski R.: Rozwój szkoły zasobów zarządzania strategicznego. Przegląd Organizacji, nr 4, 2012.
• Langbehn C: Der landwirtschaftliche Unternehmer Anforderungen und Chancen bei zunehmendem Wettbewerb. Agrarwirtchaft, Jg. 49, H. 3/4, 2000.
• Macias J.: Nowe koncepcje przewagi konkurencyjnej współczesnych przedsiębiorstw. Przegląd Organizacji, nr 9, 2008.
• Marcinkowska M.: Społeczna odpowiedzialność przedsiębiorstw. Przegląd Organizacji, nr 12, 2010.
• Meyer Ch., Kirby J.: Runaway capitalism. Harvard Business Review, January-February 2012.
• Misala J.: Międzynarodowa konkurencyjność gospodarki narodowej. PWE, Warszawa 2011.
• Mroziewski M.: Style zintegrowanego zarządzania ryzykiem biznesowym. Przegląd Organizacji, nr 6, 2012.
• Niezgoda D.: Metodologiczne aspekty przewagi konkurencyjnej przedsiębiorstwa. Roczniki Naukowe SERiA, t. X, z. 1, 2008.
• Obłój K.: Strategia organizacji. W poszukiwaniu trwałej przewagi konkurencyjnej. PWE, Warszawa 2007.
• Pawlak K., Poczta W.: Międzynarodowy handel rolny. Teorie, konkurencyjność, scenariusze rozwoju. PWE, Warszawa 2011.
• Pierścionek Z.: Strategie konkurencji i rozwoju przedsiębiorstwa. PWN, Warszawa 2007.
• Pindelski M.: Etyka, CSR i CSV w orientacjach strategicznych. Przegląd Organizacji, nr 2, 2012.
• Podstawy wyborów strategicznych w przedsiębiorstwach (red. nauk. E. Urbanowska--Sojkin). PWE, Warszawa 2011.
• Polowczyk J.: Przewaga konkurencyjna - trwała czy tymczasowa? Przegląd Organizacji, nr 6, 2011.
• Polowczyk J.: Wpływ ekonomii behawioralnej na zarządzanie strategiczne w świetle badań bibliometrycznych. Przegląd Organizacji, nr 6, 2012.
• Porter E.M., Kramer R.M.: Creating shared value. Harvard Business Review, January--February 2011.
• Rokita J.: Zarządzanie strategiczne. Tworzenie i utrzymywanie przewagi konkurencyjnej. PWE, Warszawa 2007.
• Schaper Ch., Deimel M., Theuvsen L.: Determinanten der Wettbewerbsfähigkeit "Erweiterter Familienbetriebe" - Ergebnisse einer Betriebsleiterbefragung. German Journal of Agricultural Economics, vol. 60, No. 1, 2011.
• Sikorski A.: Systemy wczesnego ostrzegania jako narzędzie wspomagające budowę przewagi konkurencyjnej przedsiębiorstwa. Przegląd Organizacji, nr 1, 2006.
• Stańczyk-HugietE.: Koopetycja, czyli dokąd zmierza konkurencja. Przegląd Organizacji, nr 5, 2011.
• Światowiec-Szczepańska J.: Renta ekonomiczna a przewaga konkurencyjna przedsiębiorstwa. Ekonomista, nr 2, 2012.
• Urbanowska-Sojkin E., Banaszyk P., Witczak H.: Zarządzanie strategiczne przedsiębiorstwem. PWE, Warszawa 2007.
• von Alvensleben R., Koester U., Langbehn C: Wettbewerbsfähigkeit und Unternehmertum in der Land- und Ernährungswirtschaft. Berichte über Landwirtschaft, Band 79, No. 2, Mai 2001.
• von Witzke H: Komparative Kostennachteile: Agrar - und Ernährungsgüterproduktion von Entwicklungsländern im internationalen Wettbewerb. Agrarwirtchaft, Jg. 52, H. 6, 2003.
• Zarębska A.: Świadome organizacje - wyzwania dla współczesnego zarządzania. Przegląd Organizacji, nr 6, 2012.