Wyuczona bezradność - psychologiczna bariera w ograniczaniu nierówności społecznych

• Autorzy: Joanna Moczydłowska

Warianty tytułu

Acquired Helplessness - a Psychological Barrier to Reducing Social Inequalities

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Wyuczona bezradność to przekonanie człowieka, że bez względu na to co robi i czy w ogóle podejmuje jakąś aktywność, i tak nie ma wpływu na swoją sytuację życiową. Na początku artykułu krótko omówiono problem bezrobocia oraz jego przyczyny. Następnie przedstawiono wyniki badań przeprowadzonych wśród 119 bezrobotnych zarejestrowanych w Powiatowych Urzędach Pracy w Ełku i Łomży. Badania dotyczyły związku między wyuczoną bezradnością a takimi zmiennymi jak wiek, płeć, poziom wykształcenia itp., oraz próbowano odpowiedzieć na pytanie jaka część bezrobotnych jest dotknięta tym syndromem. Na koniec krótko omówiono problem czy wyuczona bezradność jest skutkiem czy przyczyną nierówności społecznych, wynikających z bezrobocia.

EN

Unemployment is a problem that has an economic, psychological and social dimension. It exerts a range of negative effects on a jobless person, their family, and the whole society. It leads to social inequalities in living conditions as well as in development prospects. Providing everybody who wishes to work with an opportunity to get a job constitutes a crucial factor in balancing the disproportion in the standards of living of society members. Within the context of development of the labour market, an emphasis is placed on economic and legal mechanisms stimulating enterprise, which in consequence accounts for the rise in the number of vacancies. However, the role of psychological, mental factors cannot be dismissed here. Unemployment stems not only from the actual lack of vacancies but also from the helplessness of numerous unemployed people against their own plight, passiveness against difficulties, an inability of taking responsibility for their lives and career. The findings presented in this article are based on research conducted among 100 unemployed people of Elk and Lomza counties. They indicate a relatively large part of this group afflicted by acquired helplessness. These people feel a deep sense of grievance and injustice, yet they do nothing so as to change their plight. This problem concerns both people that got accustomed to the welfare state back in socialist times and the young unemployed individuals that grew up after 1989. This unemployed group claim to be victims of a new socioeconomic system. They are aware of the fact that their quality of life is considerably lower than of those who have relatively steady incomes, though they do not make an effort to change it. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Nierówności społeczne; Nierówności społeczno-gospodarcze; Bezrobocie; Badania ankietowe; Poszukiwanie pracy; Psychologia pracy

EN

Social inequality; Social-economics inequality; Unemployment; Questionnaire survey; Job search; Industrial psychology

• Czasopismo: Nierówności Społeczne a Wzrost Gospodarczy
• Rocznik: 2005
• Numer: z. nr 6
• Strony: 419--426

Twórcy

autor

Joanna Moczydłowska

• Wyższa Szkoła Finansów i Zarządzania w Białymstoku

Bibliografia

• Gliszczyńska X., Skala I - E w pracy, Polskie Towarzystwo Psychologiczne, Warszawa 1990.
• Moczydłowska J., Poziom poczucia kontroli jako psychologiczna determinanta funkcjonowania w środowisku pracy, "Zarządzanie i Edukacja" 1998, nr 4-5 (10-11).
• Reykowski J., Motywacja, postawy prospołeczne a osobowość, PWN, Warszawa 1986.
• Rotter J., Generalized expectancies for internal vs. external control of reinforcement, "Psychological Monographs" 1966, 80, Whole 609.
• Seligman M., Optymizmu można się nauczyć, Media Rodzina of Poznań, Poznań 1997.