Determinanty dzietności rodzin rolniczych w okresie powojennym

• Autorzy: Maria Chromińska

Warianty tytułu

Determinants of Fertility in Farmers' Families in the Post-War Period

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Celem opracowania jest: a) zaprezentowanie ogólnych tendencji w zakresie postaw i zachowań prokreacyjnych w rodzinach mało i wielodzietnych w okresie przejścia demograficznego, b) rozpoznanie kierunku i siły oddziaływania zmiennych demograficznych, psychosocjologicznych, kulturowych i ekonomicznych na liczbę dzieci żywo urodzonych w rodzinach mało- i wielodzietnych. Do realizacji zarysowanego celu wykorzystano wyniki reprezentacyjnego badania ankietowego przeprowadzonego przez były Zakład Statystyki i Demografii Akademii Ekonomicznej w Poznaniu, według stanu na 1 stycznia 1985 r. Badanie na obszarze całego kraju wśród rodzin rolników indywidualnych prowadzących rachunkowość rolną wykonali przeszkoleni terenowi pracownicy Instytutu Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej w Warszawie. W analizie uwzględniono 1621 rodzin żyjących w chwili badania w związku małżeńskim. W celu uzyskania bardziej jednorodnych subpopulacji wyodrębniono z ogólnej populacji rodziny małodzietne, do których zaliczono rodziny jedno- i dwudzietne oraz wielodzietne z 4 i więcej dziećmi. Rodziny te, stosownie do przyjętego celu studiów, rozpatrywano w ujęciu kohortowym. (fragment tekstu)

EN

A rural family, and a farmer's family in particular, for many years has been the main carrier of the country's demographic potential. However, up-to-date knowledge shows that two trends may be differentiated in the procreative behaviour of such families: "modern" trend which indicates a tendency to have a small number of children and a "traditional" one which is characterized by maintaining higher fertility. These findings are an inspiration for further research the aim of which is to study differences between small and large families. In order to accomplish this aim the author used the results of a representative survey carried out in 1985 by the Bank of Information about Family and Household of the Poznań University of Economics in cooperation with the Institute of Economics of Agriculture and Food Economy in Warsaw. The analysis included 1621 families who were married couples at the time when the study was conducted. Out of this population small families were differentiated, including those with one or two children, and large families with 4 or more children. The cohort approach was applied. The analysis included cohorts of the couples from the period 1945-1985. For each of them demoeconomic models were estimated in order to recognize factors shaping the size of small and large families. The analysis comprised the priod of the post-war development of agriculture under "real socialism". This was the period of changes both as regards of economic conditions and material conditions of farmers' families. Civilisation processes, changes in the economic policy towards agriculture and changing economic conditions which occurred when this system was functioning were responsible for the fact that each cohort of married couples encountered different economic conditions and functioned in a different way. Against the background of those transformations the author observed differentiation in the variables explaining the model of fertility of small and large families in the cohort approach. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Dzietność kobiet; Dzietność ludności wiejskiej; Rodzina; Prokreacja; Demografia; Dzieci; Ludność wiejska

EN

Women's fertility; Fertility of rural population; Family; Procreation; Demography; Children; Rural population

• Czasopismo: Zeszyty Naukowe / Akademia Ekonomiczna w Poznaniu
• Rocznik: 2006
• Numer: nr 68
• Strony: 9--32

Twórcy

autor

Maria Chromińska

Bibliografia

• Bartosiewicz S., Ekonometria, PWE, Warszawa 1989
• Borowski S., Wielkość rodziny chłopskiej w Polsce Ludowej, "Studia Demograficzne" 1968, z. 15
• Borowski S., Udział ludności rolniczej w odtwarzaniu potencjału demograficznego Polski Ludowej, (w:) Szkice z teorii reprodukcji ludności. Prace wybrane. Zebrał i wstępem zaopatrzył S. Wierzchosławski, PAN, Ossolineum, 1983
• Chromińska M., Czynnik ekonomiczny a dzietność rodzin rolników indywidualnych w Polsce. Studium statystyczno-demograficzne dla lat 1926-1984, Wyd. AE w Poznaniu, Poznań 1996
• Czerwiński Z., Matematyka na usługach ekonomii, PWN, Warszawa 1984
• Grabiński T., Wydymus S., Zeliaś A., Metody doboru zmiennych w modelach ekonometrycznych, PWN, Warszawa 1982
• Guzik B., Propozycje kryterium zmodyfikowanego współczynnika determinacji, "Przegląd Statystyczny" 1979 nr 1-2
• Keller G., Warrack B., Bartel H., Statistics for Management and Economies. A Systematic Approach, Wadsworth Inc., Belmont, California 1988
• Kędelski M., Regres demograficzny w Polsce (1981-1992), "Studia Demograficzne" 1993, nr 2
• Nowak E., Problemy doboru zmiennych do modelu ekonometrycznego, PWN, Warszawa 1984
• Paradysz J., Dzietność kobiet w Polsce, GUS, Warszawa 1992
• Rocznik Demograficzny 2004, GUS, Warszawa 2004
• Rocznik Statystyczny Demografii 1996, GUS Warszawa 1996
• Rószkiewicz M., Poglądy i zachowania prokreacyjne ankietowanych kobiet, (w:) Badanie dzietności kobiet w Polsce - Ankieta Macierzyństwa 1984, (red.) J.Z. Holzer, K. Link, SGPiS, Warszawa 1986
• Welfe A., Ekonometria, PWE, Warszawa 1995
• Wierzchosławski S., Demograficzno-społeczne i biologiczne problemy rodziny i macierzyństwa, (w:) Raporty końcowe z badań w latach 1976-1980, "Monografie i Opracowania" nr 111/4, ISiD, SGPiS Warszawa 1982
• Wierzchosławski S., Rodzina w okresie transformacji demograficznej i społeczno-ekonomicznej, (w:) Rodzina w zmieniającym się społeczeństwie, (red.) P. Kryczka, KUL, Lublin 1997
• Zeliaś A., Teoria prognozy, PWE, Warszawa 1979