PL EN


Preferencje help
Widoczny [Schowaj] Abstrakt
Liczba wyników
Czasopismo
2012 | 3 | nr 5 Religijne wizje polityki | 161--186
Tytuł artykułu

Rola i pozycja ustrojowa izb wyższych we współczesnych demokracjach : casus brytyjskiej Izby Lordów

Autorzy
Treść / Zawartość
Warianty tytułu
The Role and Political Position of Upper Chambers in Modern Democratic States : the Case of the British House of Lords
Języki publikacji
PL
Abstrakty
Artykuł podejmuje próbę określenia miejsca i znaczenia izb wyższych we współczesnych systemach parlamentarnych państw demokratycznych. Punktem wyjścia podjętych rozważań jest fundamentalna w demokracji parlamentarnej zasada głosząca, że o pozycji ustrojowej organu przedstawicielskiego decyduje stopień jego wyborczej legitymacji. Stąd też wiele miejsca poświęcono procedurom wyłaniania obecnych izb wyższych oraz temu, jak te procedury korelują z posiadanymi przez poszczególne izby wyższe kompetencjami. Artykuł dzieli się na dwie części. W pierwszej dokonano porównania dwóch odmiennych modeli dwuizbowości parlamentu - bikameralizmu asymetrycznego (typowego dla Europy i państw tzw. systemu westminsterskiego) oraz bikameralizmu symetrycznego (charakterystycznego dla USA, państw Ameryki Łacińskiej i Australii). Druga część w całości dotyczy istotnej problematyki funkcjonowania bikameralizmu w Wielkiej Brytanii. Przedstawiono w niej najważniejsze etapy ewolucji i mechanizmy działania obecnych brytyjskich instytucji parlamentarnych, uznając, że są to zagadnienia zasługujące na szerszą, odrębną analizę. Po pierwsze dlatego, że parlamentaryzm brytyjski odegrał ważną rolę w kształtowaniu instytucji przedstawicielskich w licznych dawnych koloniach brytyjskich. Po drugie ze względu na wyjątkowo anachroniczny tryb powoływania i skład brytyjskiej Izby Lordów, w której wciąż z urzędu zasiadają osoby piastujące funkcje religijne i posiadające dziedziczne tytuły szlacheckie. Artykuł wieńczą rozważania o proponowanych w ostatnich latach reformach Izby Lordów. (abstrakt oryginalny)
EN
The article discusses the position and significance of upper chambers in modern democratic parliamentary systems. Bearing in mind the fundamental principle of parliamentary democracies, which states that the constitutional position of a representative institution is dependent on the degree of its electoral legitimacy, a large part of the article is devoted to the procedures of selecting upper houses and how those procedures influence the actual powers of these houses. The article is divided into two parts. The first part compares two different models of asymmetric and symmetrical bicameralism, the former being typical for Europe and 'Westminster-model countries', while the latter is more characteristic of the U.S., Australia, and Latin America. The second part is wholly devoted to the British bicameral parliamentary system. It discusses the most important stages of the evolution and current functioning of modern British parliamentary institutions. These are issues that for several reasons deserve a separate detailed analysis. Firstly, because of the role the British parliamentary system played in the development of representative institutions in many former British colonies. Secondly, due to the extremely anachronistic mode of appointment and composition of the House of Lords, where hereditary peers and Anglican clerics may still sit as ex officio parliamentarians. The last part of the article discusses the recently planned reforms of the House of Lords. (original abstract)
Czasopismo
Rocznik
Tom
3
Strony
161--186
Opis fizyczny
Twórcy
  • Uniwersytet Jagielloński w Krakowie
Bibliografia
  • An Elected Second Chamber. Further Reform of the House of Lords, Her Majesty's Stationery Office, London 2008, <http://www.official-do-cuments.gov.uk/document/cm74/7438/7438.pdf>.
  • Conservative Liberal Democrat coalition negotiations.Agreements reached, 11.05.2010,
  • Cruse I., Public Attitudes Towards the House of Lords and House of Lords Reform, 26.07.2012, House of Lords, Library Note.
  • House of Lords - Annual Report, 1999-2000, House of Lords Publications, The Parliament of the United Kingdom, London 2000.
  • House of Lords Act 1999 (c. 34), The Parliament of the United Kingdom. House of Lords Reform Bill 2012-2013, The Parliament of the United Kingdom.
  • Konstytucja Kanady, red. J. Osiński, I. Zawiślańska, Wydawnictwo Sejmowe, Warszawa 1998.
  • Bradley A.W., Ewing K.D., Constitutional and Administrative Law, t. 1, Pearson Education Ltd., Harlow 2007.
  • Czarny P., Wybrane zagadnienia bikameralizmu, "Studenckie Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego: Studenckie Zeszyty Prawnicze" 1993, nr 1.
  • Encyclopedia of the Age of Imperialism, 1800-1914, vol. 2, red. C.C. Hodge, Greenwood Press, Westport, Conn 2008.
  • Frame W., The House of Lords, 1911-49, [w:] A Short History of Parliament: England, Great Britain, United Kingdom, Scotland and Ireland, red. C. Jones, The Boydell Press, Woodbridge, Suffolk 2009.
  • Galligan B., A Federal Republic: Australia's Constitutional System of Government, Cambridge University Press, Melbourne 1995.
  • Garlicki L., Polskie prawo konstytucyjne. Zarys wykładu, Liber, Warszawa 2007.
  • Gdulewicz E., Ustrój polityczny Republiki Federalnej Niemiec, [w:] Ustroje państw współczesnych, red. W. Skrzydło, Wydawnictwo UMCS, Lublin 2010.
  • Gdulewicz E., Kręcisz W., Ustrój polityczny Wielkiej Brytanii, [w:] Ustroje państw współczesnych, red. W. Skrzydło, Wydawnictwo UMCS, Lublin 2010.
  • Laidler P., Konstytucja Stanów Zjednoczonych. Przewodnik, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2007.
  • Ławniczak A., Ustroje polityczne państw latynoamerykańskich, Uniwersytet Wrocławski, Wrocław 2008.
  • Meszorer A., Brytyjski system parlamentarny w zarysie, PWN, Warszawa 1962.
  • Mycielski M., Parlamentaryzm Brytyjski, Wydawnictwo Sejmowe, Warszawa 1992.
  • Mikuli P., Zasada podziału władz a ustrój brytyjski, Wydawnictwo Sejmowe, Warszawa 2006.
  • Orłowski W., W. Skrzydło, Ustrój polityczny Republiki Włoskiej, [w:] Ustroje państw współczesnych, red. W. Skrzydło, Wydawnictwo UMCS, Lublin 2010.
  • Parpworth N., Constitutional and Administrative Law, Oxford University Press, Oxford 2012.
  • Pérez-Linân A., Presidential Impeachment and the New Political Instability in Latin America, Cambridge University Press, New York 2007.
  • Polskie prawo konstytucyjne, red. W. Skrzydło, Wydawnictwo Morpol, Lublin 1997.
  • Pułło A., Ustroje państw współczesnych, wyd. II, Wydawnictwo Prawnicze Lexis Nexis, Warszawa 2007.
  • Rubinstein W.D., Twentieth-Century Britain: A Political History, Palgrave Macmillan, New York 2003.
  • Sarnecki P., Drugie izby parlamentów i ich rola zu ustawodawstwie, 1999, Biuro Studiów i Ekspertyz, Sejm RP, <http://biurose.sejm.gov.pl/ teksty/r-152.htm>.
  • Sarnecki P., Ustroje konstytucyjne państw współczesnych, wyd. 3, Wolters Kluwer, Kraków 2007.
  • Smith D.E., The Canadian Senate in Bicaineral Perspective, University of Toronto Press, Toronto 2003.
  • Sybilla Bidwell A., Blaski i cienie parlamentaryzmu brytyjskiego, Wydawnictwo Trio, Warszawa 2004.
  • Szymanek J., Druga izba w parlamentach narodowych państw członkowskich Unii Europejskiej, "Przegląd Europejski" 2001, nr 1 (2).
  • Szymanek J., Dwuizbowość parlamentu w europejskich systemach politycznych, "Studia Prawnicze" 2000, nr 3-4 (145-146).
  • Szymanek J., Kształtowanie składu drugich izb parlamentu (w europejskich państwach unitarnych), Wydział Dziennikarstwa i Nauk Politycznych UW, Warszawa 2004.
  • Ustroje państw współczesnych, red. W. Skrzydło, Wydawnictwo UMCS, Lublin 2010.
  • Weldon J.A., State Reform in Mexico: Progress and Prospects, [w:] Mexican Governance: From Single Party Rule to Divided Government, red. A.B. Peschard-Sverdrup, S.R. Rioff, Centre for Strategic and International Studies, Washington 2005.
  • Wieciech T., Ustroje federalne Stanów Zjednoczonych, Kanady i Australii, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2009.
  • Wrońska I., Kierunki rozwoju federalizmu Australii, [w:] Problemy rozwoju federalizmu we współczesnym świecie, red. J. Jaskiernia, Wydawnictwo Uniwersytetu Humanistyczno-Przyrodniczego Jana Kochanowskiego, Kielce 2009.
  • Zięba A., Parlament Wielkiej Brytanii, Wydawnictwo Sejmowe, Warszawa 1994.
  • Bagehot: House Repairs, "The Economist", 12.03.2012, <http://www.econ-omist.com/node/21554517>.
  • Bishops in the House of Lords, The Church of England, 2012, <http://www.churchofengland.org/our-views/the-church-in-parliament/bishops-in-the-house-of-lords.aspx>.
  • Grice A., Coalition shaken as Cameron ducks out of vote on Lords, "The Independent", 11.07.2012, <http://www.independent.co.uk/news/uk/politics/coalition-shaken-as-cameron-ducks-out-of-vote-on-lor ds-7932344.html>.
  • Kettle M., Nick Clegg 's House of Lords reform is folly. Abolition would be a better option, "The Guardian", 02.06.2011, <http://www.guardian.co.uk/commentisfree/2011/jun/02/cleggs-lords-reform-abolition-better>.
  • Lording It: Constitutional Reform, "The Economist", 14.07. 2012, <http://www.economist.com/node/21558574>.
  • Lords by party and type of peerage, 02.07.2012, The Parliament of the United Kingdom, <http://www.parliament.uk/mps-lords-and-offices/ lords/lords-by-type-and-party>.
  • Prince R., Louise Mensch: give us a referendum on Lords reform, "The Telegraph", 14.07.2012, <http://www.telegraph.co.uk/news/politics/9394350/Louise-Mensch-give-us-a-referendum-on-Lords-reform. html>.
  • Sobiepanek K., Historia pewnej ustawy, czyli niereformowalna Izba... Gmin?, "Portal Spraw Zagranicznych", 17.08.2012, <http://www.psz.pl/tekst-42075/Katarzyna-Sobiepanek-Historia-pewnej-ustawy-czyli-niereformowalna-Izba-Gmin>.
Typ dokumentu
Bibliografia
Identyfikatory
Identyfikator YADDA
bwmeta1.element.ekon-element-000171218281

Zgłoszenie zostało wysłane

Zgłoszenie zostało wysłane

Musisz być zalogowany aby pisać komentarze.
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.