Koncepcja geografii malowniczej

• Autorzy: Katarzyna Mentel

Warianty tytułu

The Picturesque Geography Concept

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Autorka przedstawiła istotność elementu estetycznego w procesie kształcenia, z czego wynika wartość "wynalazku" Wacława Nałkowskiego, jakim była geografia malownicza. Koncepcja geografii malowniczej miała w zamyśle Nałkowskiego stanowić przeciwieństwo rozpowszechnionej w szkołach praktyki odpytywania uczniów ze znajomości faktów, takich jak liczba mieszkańców lub wysokość szczytów. Nazwy, liczby i punkty na mapie były według Nałkowskiego dla ucznia czymś martwym, niemym i obcym psychice, a więc nudnym i mało interesującym. Ponieważ chodziło mu o wprowadzenie zasady uczenia poprzez zainteresowanie ucznia i jego zaciekawienie, jako pomoc do rozbudzania zainteresowań młodzieży przygotował Geografię malowniczą. Mówił, że trzeba tak nauczać, aby uczeń chciał się sam uczyć z własnej rozbudzonej w nim chęci, a nie z przymusu i obawy przed negatywną oceną. Taki sposób nauczania wydaje się być również współcześnie jak najbardziej racjonalny, ale dla realizacji zaleceń tego wielkiego dydaktyka należałoby tak zmienić podręczniki szkolne, aby było w nich więcej fragmentów o charakterze barwnego opisu niż formalnych definicji i wyliczeń suchych faktów. (fragment tekstu)

EN

"Picturesque geography" is an original expression of Wacław Nałkowski, which probably has no counterpart in the whole history of geographical thought. It clearly shows Nałkowski's belief that the materials utilized in the process of education should have a beautiful shape. This is also a very convincing expression of his romantic sensibility and the testimony of his great literary talent. Romantic aspects in works of Nałkowski are thought to be very important, since geography is a field which was founded as a modern science, and was established as an academic discipline just in the era of Romanticism. Despite this, most of the authors perceive Nałkowski mainly as an outstanding representative of positivism - the philosophy derived directly from the Enlightenment, which in many respects is the opposite of Romanticism. The article presents the "picturesque geography" concept against the background of contemporary discussions concerning the aesthetic education. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Edukacja; Geografia; Oznaczenia geograficzne

EN

Education; Geography; Geographical indications

• Czasopismo: Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Geographica
• Rocznik: 2011
• Tom: 2 Koncepcje Wacława Nałkowskiego w świetle osiągnięć współczesnej nauki i filozofii
• Strony: 90--97

Twórcy

autor

Katarzyna Mentel

• Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie

Bibliografia

• Balthazar U. von, 2004, O moim dziele, Wydawnictwo M, Kraków.
• Jakubowski M., 2008, O szczególnej wartości i znaczeniu piękna, [w:] Polska dydaktyka geografii. Idee - tradycje - wyzwania, Wydział Nauk o Ziemi Uniwersytetu Śląskiego, Sosnowiec.
• Lowenfeld V., 1947, Creative and Mental Growth, Macmillan, New York.
• Nałkowski W., 1902, Geografia malownicza. Z wrażeń podróżników, Cz. 1: Australja i Polinezja, M. Arct, Warszawa.
• Nałkowski W., 1909a, Geografia malownicza. Z wrażeń podróżników, Cz. 2: Ameryka Południowa, M. Arct, Warszawa.
• Nałkowski W., 1909b, Geografia malownicza. Z wrażeń podróżników, Cz. 3: Ameryka Północna, M. Arct, Warszawa.
• Nałkowski W., 1909c, Geografia malownicza. Z wrażeń podróżników, Cz. 4: Afryka, M. Arct, Warszawa.
• Nałkowski W., 1911, Geografja malownicza. Z wrażeń podróżników, t. V, Azja, M. Arct, Warszawa.
• Nałkowski W., 1925, Zarys metodyki geografii, wyd. III, M. Arct, Warszawa.
• Szuman S., 1975, O sztuce w wychowaniu estetycznym, WSiP, Warszawa.