Liberalizacja prawodawstwa a dyskryminacja kobiet na polskim rynku pracy

• Autorzy: Baha Kalinowska-Sufinowicz

Warianty tytułu

Liberalization of Legislation and Discrimination of Women on the Polish Labour Market

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Celem artykułu jest prezentacja, analiza i ocena polskiego prawodawstwa, działającego na rzecz wyrównywania szans płci w Polsce w latach 1989-2011, jak też sytuacji na polskim rynku pracy w tym okresie pod względem poziomu aktywności zawodowej, bezrobocia oraz wynagrodzeń za pracę. Sytuacja ta jest rozpatrywana w powiązaniu z postępującym procesem liberalizacji prawa w zakresie dotyczącym dyskryminacji ekonomicznej, a także polityki wyrównywania szans kobiet i mężczyzn. Pierwsza część artykułu odnosi się głównie do regulacji prawnych oraz instytucji działających w Polsce w kontekście dyskryminacji ekonomicznej w podziale na trzy okresy: 1989-1996, 1997-2003 i 2004-2011. W drugiej części przedstawiono natomiast analizy i oceny dotyczące funkcjonowania polskiego rynku pracy, ze szczególnym uwzględnieniem sytuacji kobiet w zakresie poziomu aktywności zawodowej, bezrobocia oraz wynagrodzeń za pracę w ramach wcześniej wymienionych okresów. W konkluzjach wskazano, że równouprawnienie formalne nie wystarczy do tego, aby uzyskać równouprawnienie w praktyce życia gospodarczego. (abstrakt oryginalny)

EN

The main goal of the paper is to present, analyse and evaluate the Polish legislation functioning for the benefit of gender equality in Poland during the years 1989-2011. Moreover, the situation on the Polish labour market is presented in the aspects of economic activity, unemployment and earnings at the same time. This situation is considered in relation to liberalization of gender antidiscrimination legislation and the equality policy. The changes of the Polish antidiscrimination legislation and institutions, divided into three periods of time: 1989-1996, 1997-2003 and 2004-2011, are presented in the first part of the paper. Next, the situation of women on the Polish labour market is described in the aspect of economic activity, unemployment and earnings according to these three periods of time. The conclusions indicate that formal gender equality is not enough to obtain the real gender equality of rights. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Dyskryminacja kobiet; Równouprawnienie kobiet i mężczyzn; Kobieta; Rynek pracy; Prawodawstwo

EN

Women's discrimination; Equal rights for women and men; Woman; Labour market; Legislation

• Czasopismo: Zeszyty Naukowe / Uniwersytet Ekonomiczny w Poznaniu
• Rocznik: 2012
• Numer: nr 230
• Strony: 336--351

Twórcy

autor

Baha Kalinowska-Sufinowicz

• Uniwersytet Ekonomiczny w Poznaniu

Bibliografia

• Baranowska, A., 2009, Decyzje kobiet u progu wejścia w dorosłość: inwestycja w karierę zawodową czy rodzinną? Rola kapitału ludzkiego i uwarunkowań instytucjonalnych, w: Kotowska, I.E. (red.), Strukturalne i kulturowe uwarunkowania aktywności zawodowej kobiet w Polsce, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa, s. 175-196.
• Boruta, I., 2004, Zakaz dyskryminacji w zatrudnieniu - nowa regulacja prawna, Praca i Zabezpieczenie Społeczne, nr 2, s. 2-8.
• CBOS, 2006a, Kobiety w społeczeństwie - równouprawnienie czy dyskryminacja?, Centrum Badania Opinii Społecznej, Warszawa.
• CBOS, 2006b, Opinie o pracy zawodowej, Centrum Badania Opinii Społecznej, Warszawa.
• Florek, L., 2004, Dostosowanie polskiego prawa pracy do prawa unijnego ze szczególnym uwzględnieniem ostatniej nowelizacji Kodeksu pracy, Monitor Prawa Pracy, nr 1 [online] http://www.monitorprawapracy.pl/index.php?cid=l 14&id=514&mod=m artykuły [dostęp: 28.11.2011].
• Fuszara, M., Spurek, S., 2007, Rządy i uczestnictwo, w: Chołuj, B. (red.), Polityka równości płci. Polska 2007. Raport, Program Narodów Zjednoczonych ds. Rozwoju, Warszawa, s. 24-34.
• GIP, 2005, Równe traktowanie kobiet i mężczyzn w stosunkach pracy. Mobbing w środowisku pracy, Główny Inspektora Pracy, Państwowa Inspekcja Pracy, Warszawa.
• Gonera, K., 2009, Analiza przepisów antydyskryminacyjnych i orzecznictwa sądów polskich w zakresie równego traktowania w zatrudnieniu, w: Kędziora, K., Śmiszek, K., Zima, M. (red.), Równe traktowanie w zatrudnieniu. Przepisy a rzeczywistość. Raport z monitoringu ogłoszeń o pracę, Polskie Towarzystwo Prawa Antydyskryminacyjnego, Warszawa, s. 45-64.
• GUS, 1998, Zatrudnienie w gospodarce narodowej według wysokości wynagrodzenia za wrzesień 1997.r, Warszawa.
• GUS, 2000, Rocznik statystyczny pracy 1999, Warszawa.
• GUS, 2001, Rocznik statystyczny pracy 2001, Warszawa.
• GUS, 2002, Struktura wynagrodzeń według zawodów w październiku 2001 r., Warszawa.
• GUS, 2003, Rocznik statystyczny pracy 2003, Warszawa.
• GUS, 2006, Rocznik statystyczny pracy 2006, Warszawa.
• GUS, 2007, Struktura wynagrodzeń według zawodów w październiku 2006 r., Warszawa.
• GUS, 2009a, Aktywność ekonomiczna ludności Polski w latach 2003-2007, Warszawa.
• GUS, 2009b, Struktura wynagrodzeń według zawodów w październiku 2008 r., Warszawa.
• GUS, 2010, Rocznik statystyczny pracy 2010, Warszawa.
• GUS, 2011, Portal Głównego Urzędu Statystycznego w Warszawie, www.stat.gov.pl [dostęp: 29.08.2001].
• Jabłoński, H., 2003, Kodeks pracy z komentarzem, Sigma, Skierniewice.
• Jarmołowicz, W., Knapińska, M., 2009, Studium sytuacyjne polskiego rynku pracy (lata 2000-2007), w: Noga, M., Stawicka M.K. (red.), Rynek pracy w dobie integracji europejskiej i globalizacji, CeDeWu, Warszawa, s. 27-43.
• Kabaj, M., 2005, Ekonomia tworzenia i likwidacji miejsca pracy. Dezaktywizacja Polski?, Instytut Pracy i Spraw Socjalnych, Warszawa.
• Kalinowska-Nawrotek B., 2001, Aktywność zawodowa kobiet w Polsce lat dziewięćdziesiątych oraz jej determinanty, w: Jarmołowicz, W. (red.) Problemy teorii i polityki ekonomicznej okresu transformacji, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej w Poznaniu, Poznań, s. 167-186.
• Kalinowska-Nawrotek, B., 2005, Dyskryminacja kobiet na polskim rynku pracy, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej w Poznaniu, Poznań.
• Kalinowska-Sufinowicz, B., 2009a, Nierówności płci na rynku pracy w warunkach zmian koniunkturalnych, w: Jarmołowicz, W. (red.), Ekonomiczne i społeczne determinanty wzrostu gospodarczego, Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego w Poznaniu, Poznań, s. 125-140.
• Kalinowska-Sufinowicz, B., 2009b, Równość czy dyskryminacja? Kobiety na polskim rynku pracy - lata 1989-2008, w: Pająk, K. (red.), Gospodarka rynkowa w Polsce - 20 lat transformacji, Zeszyty Naukowe, nr 130, Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego w Poznaniu, Poznań 2009, s. 145-158.
• Kalinowska-Sufinowicz, B., 2011, Aktywność zawodowa i bezrobocie wśród kobiet i mężczyzn w okresie dekoniunktury gospodarczej, w: Jarmołowicz, W. (red.), Rynek pracy a koniunktura gospodarcza, Wydawnictwo Forum Naukowe, Poznań, s. 130-118.
• Karpiński, J., 2011, Współczesny kryzys finansowo-gospodarczy, w: Jarmołowicz, W. (red.), Rynek pracy a koniunktura gospodarcza, Wydawnictwo Forum Naukowe, Poznań, s. 13-38.
• Karpowicz, E., 2006, Modele polityki społecznej. Kierunki zmian polityki społecznej w Polsce, Informacja Biura Studiów i Ekspertyz, nr 1249, IP - 111 S, Warszawa.
• Kędziora, K., Śmiszek, K., Zima, M. (red.), 2009, Równe traktowanie w zatrudnieniu. Przepisy a rzeczywistość. Raport z monitoringu ogłoszeń o pracę, Polskie Towarzystwo Prawa Antydyskryminacyjnego, Warszawa.
• Kotowska, I.E., Sztanderska, U., 2007, Zmiany demograficzne a zmiany na rynku pracy w Polsce, w: Kotowska, I.E., Sztanderska, U., Wóycicka, I. (red.), Aktywność zawodowa i edukacyjna a obowiązki rodzinne w Polsce w świetle badań empirycznych, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa, s. 13-46.
• Kwiatkowski, E., 1998, Aktywna polityka państwa na rynku pracy w Polsce, w: Kryńska, E., Kwiatkowski, E., Zarychta, H., Polityka państwa na rynku pracy w Polsce lat dziewięćdziesiątych, Instytut Pracy i Spraw Socjalnych, Warszawa, s. 73-124.
• Liszcz, T., 2002, Równość kobiet i mężczyzn w znowelizowanym kodeksie pracy, Praca i Zabezpieczenie Społeczne, nr 2, s. 2-8.
• Nowakowska, U., 2003, Działania państwa na rzecz awansu kobiet, w: Kobiety w Polsce, 2003+. Raport, Centrum Praw Kobiet, Warszawa, s. 9-24.
• Nowakowska, U., Swędrowska, A., 2003, Kobiety na rynku pracy, w: Kobiety w Polsce, 2003+. Raport, Centrum Praw Kobiet, Warszawa, s. 91-124.
• Potocka, P., 2004, Wzorcowa informacja o równym traktowaniu w zatrudnieniu, Ośrodek Doradztwa i Doskonalenia Kadr, Gdańsk.
• Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 12 maja 1995 r. w sprawie ustanowienia Pełnomocnika Rządu do Spraw Rodziny i Kobiet, Dz.U. nr 49, poz. 260.
• Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 listopada 1997 r. w sprawie ustanowienia Pełnomocnika do Spraw Rodziny, Dz.U. nr 138, poz. 927.
• Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 20 października 2001 r. w sprawie ustanowienia Pełnomocnika Rządu do Spraw Rodziny oraz Równego Statusu Kobiet i Mężczyzn, Dz.U. nr 122, poz. 1331.
• Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 26 czerwca 2002 r. w sprawie Pełnomocnika Rządu do Spraw Równego Statutu Kobiet i Mężczyzn, Dz.U. nr 96, poz. 849.
• Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 3 listopada 2005 r. w sprawie zniesienia Pełnomocnika Rządu do Spraw Równego Statusu Kobiet i Mężczyzn, Dz.U. nr 222, poz. 1913.
• Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 22 sierpnia 2008 r. w sprawie Pełnomocnika Rządu do spraw Równego Traktowania, Dz.U. nr 75, poz. 450 z późn. zm.
• Salwa, Z., 1997, Kodeks pracy - komentarz, wyd. 2 (rozszerzone i zaktualizowane), Oficyna Wydawnicza Branta, Bydgoszcz.
• Strusińska-Żukowska, J., 2004, Kodeks pracy po 1 stycznia 2004 r., Prawo Pracy, nr 1(106), s. 3-5.
• Suzdorf, J., 2004, Najnowsze zmiany w przepisach kodeksu pracy, Służba Pracownicza, nr 1, s. 2-3.
• Ustawa z 3 grudnia 2010 roku o wdrożeniu niektórych przepisów Unii Europejskiej w zakresie równego traktowania, Dz.U. nr 254, poz. 1700.
• Wagner, B., 2002, Zasada równego traktowania i niedyskryminacji pracowników, Praca i Zabezpieczenie Społeczne, nr 3, s. 2-12.
• Wilczyński, W., 2005, Polski przełom ustrojowy 1989-2005. Ekonomia epoki transformacji, Wydawnictwo Wyższej Szkoły Bankowej w Poznaniu, Poznań.
• Wilkowska-Landowska, A., 2002, Kobieta w pracy: równouprawnienie czy dyskryminacja?, NEWW-Polska, Gdańsk.
• Woźniak, B., 2008, Bezrobocie równowagi i nierównowagi a polityka państwa wobec rynku pracy, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej w Poznaniu, Poznań.