Większościowy system wyborczy : oczekiwania, ograniczenia, rozwiązania alternatywne

• Autorzy: Jacek Haman
• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Postulat reformy systemu wyborczego poprzez wprowadzenie wyborów większościowych jest od lat obecny w dyskursie publicznym. Wybory większościowe, w opinii ich zwolenników, mają z jednej strony wzmocnić pozycję wyborców, głosujących bezpośrednio na osoby, a nie partie, z drugiej zaś, poprzez doprowadzenie do powstania systemu dwupartyjnego, zwiększyć efektywność rządów, przy jednoczesnym zapewnieniu wyborcom realnej możliwości oceny programu rządowego przed wyborami i usunięcia niepopularnego rządu po końcu kadencji. Aby jednak możliwe było osiągnięcie tych celów, spełnione muszą być także inne przesłanki, umożliwiające wykrystalizowanie się efektywnego systemu dwupartyjnego; w przeciwnym przypadku system większościowy może skutkować niestabilnością polityczną i napięciami związanymi z nieadekwatną reprezentacją istotnych grup społecznych. Rozwiązaniem alternatywnym dla wprowadzenia wyborów większością względną w jednomandatowych okręgach wyborczych (tzw. FPTP) może być zastosowanie innych metod większościowych lub quasi-proporcjonalnych, które mając niektóre z zalet FPTP nie mają niektórych z jego wad. (abstrakt oryginalny)

Słowa kluczowe

PL

Partie polityczne; System partyjny; Prawo wyborcze

EN

Political parties; Party system; Election law

• Czasopismo: Decyzje
• Rocznik: 2005
• Numer: nr 4
• Strony: 5--28

Twórcy

autor

Jacek Haman

• Uniwersytet Warszawski

Bibliografia

• Bawn, K. 1993. German electoral law as social choice outcome. "American Journal of Political Science " 4.
• Black, D. 1958. The theory of committees and elections. Cambridge: Cambridge University Press.
• Cox, G. 1997. Making votes count. Cambridge: Cambridge University Press.
• Duverger, M. 1954. Political parties. New York: Wiley.
• Farrell, D.M. 2001. Electoral systems: A Comparative introduction. Basingstoke - New York, Palgrave.
• Haman, J. 2003. Demokracja, Decyzje, Wybory. Warszawa, WN Scholar.
• Janiszewski, J. 1982. System wyborczy RFN. Toruń, UMK.
• Kamiński, M. 1997. Jak komuniści mogli zachować władzę w 1989 roku. Rzecz o (nie) kontrolowanej odwilży, sondażach opinii publicznej i ordynacji wyborczej. "Studia Socjologiczne" 2.
• Lazarowicz R., Przystawa J. (red.), 1999. Otwarta księga. O jednomandatowe okręgi wyborcze. Wrocław, Wydawnictwo SPES.
• Lijphart, A. 1984. Democracies. Patterns of majoritarian and consensus government in twenty-one countries. New Haven & London: Yale University Press.
• Lijphart, A. 1999. Patterns of Democracy. Government forms and performance in thirty-six countries. New Haven & London: Yale University Press.
• McKelvey, R. 1976. Intransitivities in Multidimensional Voting Bodies and Some Implication for the Agenda Contro. "Journal of Economic Theory" 30.
• Morawiecki, M. 1999. Jak najlepiej wybierać posłów. W: Lazarowicz, Przystawa, s. 83-103.
• Nohlen, D. 2004. Prawo wyborcze i system partyjny. Warszawa, WN Scholar.
• Olszański, T. 2003. Wybory parlamentarne na Ukrainie 2002 r. Ukraiński parlamentaryzm po wyborach. "Prace Ośrodka Studiów Wschodnich" 8.
• Plott, Ch. 1967. A Notion of Equilibrium and Its Possibility Under Majority Rule. "American Economic Review" 57.
• Powell, G.B. 2000. Elections as instruments of democracy. Majoritarian and Proportional Visions. New Haven & London: Yale University Press.
• Przewłocki, P. 2005. Single transferable vote (Pojedynczy głos przechodni). Monografia systemu wyborczego. Niepublikowana praca magisterska, Instytut Socjologii Uniwersytetu Warszawskiego.
• Riker, W. 1982. Liberalism against populism. San Francisco, Freeman.
• Shepsle, K.A., Bonchek M.S. 2001. Metody głosowania i systemy wyborcze. W: G. Lissowski (red.), Elementy teorii wyboru społecznego. Warszawa, WN Scholar.
• Taagepera, R.B. Grofman, 1985. "Rethinking Duverger's law: Predicting the Effective Number of Parties in Plurality and PR Systems - parties minus issues equal one. "European Journal of Political Research" 13: 4.
• Żukowski, A. 1997. Systemy wyborcze. Olsztyn, Wyższa Szkoła Pedagogiczna.
• Żukowski, T. 2004. Czas wielkich przeciągów. "Rzeczpospolita" 106.
• Żukowski, T. 2004. Wszystko może się zmienić. "Rzeczpospolita" 155.
• Żukowski, T. 2005. Gospodarka, moralność czy postkomunizm. "Rzeczpospolita" 162.
• Żukowski, T. 1993. Polska scena polityczna w latach 1991-92 w świetle wyników wyborów: ciągłość i zmiany. W: S. Gebethner (red.), Polska scena polityczna a wybory. Warszawa, Wydawnictwo Fundacji Inicjatyw Społecznych "Polska w Europie".