Respektowanie praw indywidualnych a optymalność : analizy paradoksu liberalizmu

• Autorzy: Marta Kuc

Warianty tytułu

Protection of Individual Rights vs. Optimality : Analysis of the Liberal Paradox

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

W 1970 r. A.K. Sen sformułował tzw. paradoks liberalizmu, w którym wykazał, że nie zawsze jest możliwe zagwarantowanie optymalnego rozwiązania i równocześnie zapewnienie jednostkom respektowania ich praw. Twierdzenie Sena wywołało duże zainteresowanie - sformułowano liczne (klasyczne już) warunki, których spełnianie miało gwarantować brak wspomnianego konfliktu. Punktem wyjścia zaprezentowanych tu analiz było przypuszczenie, że konflikt między liberalizmem a optymalnością może wystąpić tylko w społeczeństwach złożonych z osób o nieliberalnych preferencjach. Stopień liberalności preferencji został określony, jako pozycja w przestrzeni wyznaczonej przez dwa wymiary: zainteresowanie sprawami własnymi oraz respektowanie praw innych osób. W takiej przestrzeni zostały umieszczone i porównane klasyczne warunki. Przede wszystkim jednak, na podstawie analiz pełnych zbiorów wygenerowanych dla dwóch wybranych sytuacji (2 osób i 4 alternatyw oraz 2 osób i 6 alternatyw), określone zostało, jaki stopień liberalności preferencji gwarantuje brak konfliktu liberalizmu z optymalnością. (abstrakt oryginalny)

EN

In 1970 A.K. Sen formulated the "Liberal Paradox" and he proved that there was a conflict between individual rights (Sen's "condition of liberalism") and social rationality (Pareto optimality). This article contains an analysis of classical conditions in the context of this inconsistency and a new way of approaching this problem. The datum for these considerations was a supposition that the conflict can appear only in societies composed of people with nonliberal preferences. The liberality level of preferences can be described as a position in a two-dimensional space. The first dimension is "interested in my own problems" and the other is "protection of other people's rights". The main result indicates when the conflict between liberalism and optimality appears. All analyses were based on full sets of individual preferences for two selected situations (the first one: 2 persons and 4 social alternatives and the other one: 2 persons with strong preferences and 6 social alternatives). (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Liberalizm; Paradoks; Optimum Pareto

EN

Liberalism; Paradox; Pareto optimality

• Czasopismo: Decyzje
• Rocznik: 2007
• Numer: nr 7
• Strony: 29--62

Twórcy

autor

Marta Kuc

• Uniwersytet Warszawski

Bibliografia

• Blau, Julian H. 1975. Liberal values and independence. "Review of Economic Studies" 42: 395-402.
• Breyer, Friedrich. 1977. The Liberal Paradox, decisiveness over issues, and domain restrictions. "Zeitschrift für Nationalökonomie" 37: 45-60.
• Breyer, Friedrich, Giliotti, Gary A. 1980. Empathy and respect for the rights of others. "Zeitschrift für Nationalökonomie" 40: 59-64.
• Farrell, M.J. 1976. Liberalism in the theory of social choice. "Review of Economic Studies" 43: 3-10.
• Gaertner, Wulf, Krüger, Lorenz. 1981. Self-supporting preferences and individual rights: The possibility of Paretian libertarianism. "Economica" 48: 17-28.
• Gaertner, Wulf, Pattanaik, Prasanta K., Suzumura, Kotaro. 1991. Individual rights revisited. "Economica" 59: 161-177.
• Gibbard, Alan. 1974. A Pareto-consistent libertarian claim. "Journal of Economic Theory" 7: 388-410.
• Lissowski, Grzegorz. 1992. Prawa indywidualne a wybór społeczny. Warszawa: IFiS PAN.
• Lissowski, Grzegorz. 2001. Problemy i metody teorii wyboru społecznego. W: G. Lissowski (red.) Elementy teorii wyboru społecznego. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe "Scholar", s. 9-46.
• Sen, Amartya K. 1970. The impossibility of Paretian liberal. "The Journal of Political Economy" 78: 152-157.
• Sen, Amartya K. 1971. The impossibility of Paretian liberal: Reply. "The Journal of Political Economy" 78.
• Sen, Amartya K. 1976. Liberty, unanimity and rights. "Economica" 43: 217-245.
• Sen, Amartya K. 1983. Liberty and social choice. "The Journal of Philosophy" 80: 5-28.
• Sen, Amartya K. 1992. Minimal liberty. "Economica" 59: 139-159.
• Suzumura, Kotaro. 1978a. On the consistency of libertarian claims. "Review of Economic Studies" 45: 329-342.
• Suzumura, Kotaro. 1978b. On the consistency of libertarian claims: A correction. "Review of Economic Studies" 46: 743.
• Suzumura, Kotaro, Suga, K. 1986. Gibbardian libertarian claims revisited. "Social Choice and Welfare" 3: 61-74.