Teoretyczne aspekty dyscyplinowania polityki fiskalnej w państwach należących do Unii Gospodarczej i Walutowej

• Autorzy: Juliusz Giżyński

Warianty tytułu

Theoretical Aspects of Fiscal Policy Discipline in the Economic and Monetary Union

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Celem niniejszego artykułu jest prezentacja najważniejszych założeń dotyczących prowadzenia polityki fiskalnej, w świetle tradycyjnych teorii optymalnych obszarów walutowych, przez kraje należące do Unii Gospodarczej i Walutowej (UGW). Artykuł ten wskazuje także na teoretyczne przesłanki na rzecz dyscyplinowania tej polityki w UGW. Należy zaznaczyć, iż teorie optymalnych obszarów walutowych określiły m. in. warunki jakie powinny spełniać kraje tworzące jeden obszar walutowy. Kryteria te mogą jednak zostać zmodyfikowane przez unię walutową. W przypadku braku scentralizowanego budżetu, kraje członkowskie, przekazując swoje kompetencje w zakresie polityki pieniężnej niezależnemu bankowi centralnemu, tracą narzędzie absorbujące negatywne szoki ekonomiczne. Pozostają tym krajom do dyspozycji jedynie instrumenty polityki fiskalnej. Pomimo tego, nałożenie pewnych ograniczeń na tę politykę w UGW jest niezbędne. Bez wspólnego nadzoru, unia walutowa prowadzi do nadmiernego deficytu budżetowego i długu publicznego w krajach członkowskich. Główną przyczyną wzmocnienia dyscypliny fiskalnej w strefie euro jest m. in. systematyczna skłonność do deficytu, przypisana do demokracji parlamentarnych. Co więcej, część kosztów nadmiernej polityki fiskalnej jednego kraju członkowskiego jest ponoszona przez pozostałych członków unii. Konsekwencją m. in. tego było wprowadzenie pewnych ograniczeń prawnych i instytucjonalnych w tej polityce, wspólnych dla całej UGW. Rozwiązania te mają ułatwić utrzymanie stabilności waluty euro. (abstrakt oryginalny)

EN

The aim of this article is to present main views on running fiscal policies in Member States of the Economic and Monetary Union in the light of optimum currency area theories. Article also summarizes theoretical premises of fiscal policy discipline in the euro area. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Unia Gospodarcza i Walutowa (UGW); Polityka pieniężna; Optymalny obszar walutowy

EN

Economic and Monetary Union (EMU); Monetary policy; Optimum Currency Areas (OCA)

• Czasopismo: Zarządzanie i Finanse
• Rocznik: 2012
• Numer: R. 10, nr 2, cz. 1
• Strony: 31--47

Twórcy

autor

Juliusz Giżyński

• Uniwersytet Gdański, doktorant

Bibliografia

• Bień A. (1988), Optymalny obszar walutowy. Teoria i praktyka, PWE, Warszawa.
• Borowiec J. (2001), Unia ekonomiczna i monetarna. Historia, podstawy teoretyczne, polityka, AE we Wrocławiu, Wrocław.
• Burda M., Wyplosz C. (2000), Makroekonomia, PWE, Warszawa.
• De Grauwe P. (2001), The political economy of monetary union, Elgar Publishing Inc.
• De Grauwe P. (2003), Unia walutowa, PWE, Warszawa.
• De Grauwe P. (2009), Economics of Monetary Union, Oxford University Press Inc., New York.
• ECB (February 2003), The relationship between monetary policy and fiscal policies in the euro area, ECB "Monthly Bulletin".
• Frankel J. A., Rose A. K. (1997), Is EMU More Justifiable Ex Post than Ex Ante?, "European Economic Review", nr 3 - 4.
• Gruszecki T. (2004), Teoria pieniądza i polityka pieniężna, Oficyna Ekonomiczna, Kraków.
• Kolasiński T. W. (2003), Geneza i proces tworzenia Unii Gospodarczej i Walutowej w Europie Zachodniej, w: Strefa euro - wyzwanie dla Polski, Nowak A. Z., Stępniak A. (red.), WWZ, Warszawa.
• Kosterna U. (2006), Reguły polityki fiskalnej a dyscyplina budżetowa w Unii Europejskiej, w: Stopy procentowe a gospodarka. Dylematy Unii Gospodarczej i Walutowej, Bednarczyk J. L. (red.), ITE, Radom.
• Luc S. (2008), Międzynarodowa koordynacja polityki gospodarczej, w: Polityka gospodarcza: teoria i realia, Stacewicz J. (red.), SGH, Warszawa.
• Oręziak L. (2007), Konkurencja podatkowa i harmonizacja podatków w ramach Unii Europejskiej. Implikacje dla Polski, Wyższa Szkoła Handlu i Prawa im. Ryszarda Łazarskiego w Warszawie, Warszawa.
• Oręziak L. (2009), Finanse publiczne w krajach strefy euro: skuteczność mechanizmów dyscyplinujących politykę budżetową, w: Euro - ekonomia i polityka, Rosati D. (red.), Wyższa Szkoła Handlu i Prawa im. Ryszarda Łazarskiego w Warszawie, Warszawa.
• Rosati D. (2009), Dziesięć lat strefy euro. Sukces czy niespełnione nadzieje?, w: Euro - ekonomia i polityka, Rosati D. (red.), Wyższa Szkoła Handlu i Prawa im. Ryszarda Łazarskiego w Warszawie, Warszawa.
• Rosati D. (2010), Kierunki zmian w systemie zarządzania fiskalnego strefą euro, "Ekonomista", nr 5.
• Wierzba (2009), Euro - dziesięć lat funkcjonowania, w: Studia z bankowości centralnej i polityki pieniężnej, Przybylska - Kapuścińska W. (red.), Difin, Warszawa.