Samorząd terytorialny w zaborze rosyjskim? Początki decentralizacji administracji terenowej w Królestwie Polskim i na Ziemiach Zabranych w latach 1861-1915

• Autorzy: Bartosz Kołaczkowski , Małgorzata Ratajczak

Warianty tytułu

Territorial Self-government in the Russian Partition? Beginnings of Decentralization of Territorial Administration in the Kingdom of Poland and the Taken Lands in 1861-1915

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Podstawy samorządu terytorialnego, przez który należy rozumieć instytucję udziału społeczeństwa w wykonywaniu administracji publicznej, kształtowały się w okresie, gdy Polska znajdowała się pod zaborami. Przedmiotem opracowania są rozwiązania ustrojowe i organizacyjne zastosowane w dziedzinie samorządu terytorialnego w zaborze rosyjskim. Autorzy udzielają odpowiedzi na pytanie, czy ówczesną administrację lokalną i regionalną można określać mianem samorządu, a jeśli tak, to czy był to samorząd samodzielny, działający zgodnie z współcześnie interpretowaną decentralizacją administracji publicznej. (abstrakt oryginalny)

EN

The bases of territorial self-government, understood as the institution of public participation in exercising public administration formed at a time when Poland was partitioned. The article discusses the systemic and organizational solutions applied in the area of territorial self-government in the Russian Partition. The authors address the question of whether the local and regional administration of the time can be described as self-*r this was an independent self-government acting in accordance with the decentralization of public administration. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Samorząd terytorialny; Administracja lokalna; Sytuacja polityczna

EN

Local government; Local administration; Political situation

• Czasopismo: Samorząd Terytorialny
• Rocznik: 2013
• Numer: nr 7-8
• Strony: 154--170

Twórcy

autor

Bartosz Kołaczkowski

• Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

autor

Małgorzata Ratajczak

• Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Bibliografia

• Z. Niewiadomski, Geneza europejskiego samorządu terytorialnego, w: Z. Niewiadomski (red.), Samorząd terytorialny: ustrój i gospodarka, Bydgoszcz-Warszawa 2001, s. 13-18.
• Z. Niewiadomski, Geneza samorządu terytorialnego, w: M. Chmaj (red.), Słownik samorządu terytorialnego, Lublin 1997, s. 45-48.
• B. Leśnodorski, Polska w dobie zaborów, w: J. Bardach, B. Leśnodorski, M. Pietrzak, Historia ustroju i prawa polskiego, Warszawa 2003, s. 341, 360, 377.
• W. Witkowski, Historia administracji w Polsce 1764-1989, Warszawa 2007, s. 86-87, 125, 128, 235.
• A. Ajnenkiel, Administracja w Polsce. Zarys historyczny, Warszawa 1975, s. 9-13.
• A. Okolski, Wykład prawa administracyjnego oraz prawa administracyjnego obowiązującego w Królestwie Polskiem, Warszawa 1880, s. 427.
• T. Bigo, Związki publiczno-prawne w świetle ustawodawstwa polskiego, Warszawa 1928, s. 80.
• M. Kotulski, Pojęcie i istota samorządu terytorialnego, "Samorząd Terytorialny" 2000/1-2, s. 83 i n.
• J. Boć (red.), Prawo administracyjne, Wrocław 2005, s. 190.
• E. Olejniczak-Szałowska, Pojęcie i cechy samorządu terytorialnego, w: M. Stahl (red.), Prawo administracyjne. Pojęcia, zasady, instytucje, zasady w teorii i orzecznictwie, Warszawa 2009, s. 347.
• J. Panejko, Geneza i podstawy samorządu europejskiego, Wilno 1934, s. 130.
• Z. Leoński, Samorząd terytorialny w RP, Warszawa 2002, s. 5; B. Dolnicki, Samorząd terytorialny, Kraków 2006, s. 17.
• B. Kołaczkowski, Decentralizacja i jej przeciwieństwo, w: B. Hołyst, E. Smoktunowicz (red.), Wielka encyklopedia prawa, Warszawa 2005.
• E. Ochendowski, Prawo administracyjne. Część ogólna, Toruń 2002, s. 312.
• J.P. Tarno, Pojęcie i istota samorządu terytorialnego, w: J.P. Tarno (red.), Samorząd terytorialny w Polsce, Warszawa 2004, s. 22.
• W. Korotyński, Dawne Rady Miejskie i Powiatowe, Warszawa 1906, s. 10-11.
• S. Wójcik, Samorząd terytorialny w Polsce w XX wieku. Myśl samorządowa. Historia i współczesność, Lublin 1999, s. 78.
• W. Witkowski, Historia administracji w Polsce 1764-1989, Warszawa 2007, s. 115.
• A. Pragier, Zarys skarbowości komunalnej, cz. I, Warszawa 1924, reprint Przemiany, Warszawa 1990, s. 76-77.
• A. Kroński, Ustrój komunalny miast, Warszawa 1917, s. 53.
• S. Kutrzeba, Historya ustroju Polski w zarysie, t. 3: Po rozbiorach, Lwów 1920, s. 67.
• W. Korotyński, Dawne rady miejskie i powiatowe, Warszawa 1906, s. 34-35.
• M. Kallas, Organy administracji terytorialnej w Księstwie Warszawskim, Toruń 1975, s. 133-134, 137.
• W. Brzeziński, Terytorialna organizacja gminy wiejskiej w Polsce. Wnioski do reformy, Warszawa 1932, s. 3.
• M. Kallas, M. Krzymkowski, Historia ustroju i prawa w Polsce 1772/1795-1918. Wybór źródeł, Warszawa 2006.
• A. Bereza, G. Smyk, W.P. Tekely, A. Wrzyszcz, Historia administracji w Polsce 1764-1989. Wybór źródeł, Warszawa 2006, s. 183-187.
• B. Wasiutyński, Ustrój władz administracyjnych rządowych i samorządowych, Poznań 1937, s. 85.
• K.W. Kumaniecki, Ustrój władz samorządowych na ziemiach Polski w zarysie, Kraków 1921, s. 27.
• K. Grzybowski, Od uwłaszczenia do odrodzenia państwa, t. 4: Historii państwa i prawa Polski, Warszawa 1982, s. 62 i n..
• A. Ajnenkiel, Administracja w Polsce. Zarys historyczny, Warszawa 1975, s. 12-13). R. Bender, Powstanie czy samorząd, Lublin 1998.
• M. Klimek, Samorząd miast II Rzeczypospolitej. Publiczna debata i rozwiązania ustrojowe, Warszawa 2006.
• H. Konic, Samorząd gminny w Królestwie Polskiem w porównaniu z innemi krajami europejskiemi, Warszawa 1886, s. 12.
• B. Markowski, Finanse związków komunalnych w b. Królestwie Kongresowym, w: B. Markowski, J. Horszowski, B. Konopiński, M. Latoszyński, J. Strzeszewski, O skarbowości związków komunalnych, Warszawa 1923, reprint Przemiany, Warszawa 1990, s. 13-15.
• B. Markowski, Finanse samorządu terytorjalnego, w: S.L. Zaleski (red.), W. Schramm, E. Taylor, Bilans gospodarczy dziesięciolecia Polski odrodzonej, t. 2, Poznań 1929, s. 301.
• A. Pragier, Zarys skarbowości związków komunalnych, cz. II, Warszawa 1926, reprint Przemiany, Warszawa 1990, s. 71-72.
• E. Taylor, Polityka skarbowa i system podatkowy Rzeczypospolitej Polskiej, Poznań 1929, s. 3-4.
• H. Izdebski, Samorząd terytorialny. Podstawy ustroju i działalności, Warszawa 2004, s. 52.
• M. Sidor, Samorząd terytorialny w myśli politycznej II Rzeczypospolitej Polskiej, Toruń 2010, s. 24.
• A. Chwalba, Imperium korupcji w Rosji i w Królestwie Polskim w latach 1861-1917, Kraków 2006, s. 140.
• S. Wójcik, Samorząd terytorialny w Polsce w XX wieku. Myśl samorządowa - historia i współczesność, Lublin 1999, s. 93.
• A. Korobowicz, W. Witkowski, Historia ustroju i prawa polskiego 1772-1918, Kraków 1998, s. 137-140.
• J. Bardach, B. Leśnodorski, M. Pietrzak, Historia ustroju i prawa polskiego, Warszawa 2009, s. 386.
• M. Zimmermann, Terenowe przepisy prawne na ziemiach Polski, Poznań 1963, s. 67.