Substytucyjność źródeł dochodu producenta rolnego

• Autorzy: Agnieszka Bezat-Jarzębowska , Włodzimierz Rembisz , Agata Sielska

Warianty tytułu

Income Substitution Sources for an Agricultural Producer

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

W artykule podjęto ważną kwestię wpływu polityki na zachowania się producentów rolnych. Przedstawiono wybór producenta maksymalizującego dochód dla dwu zmiennych. Tymi zmiennymi (źródłami dochodu) są renta polityczna oraz renta ekonomiczna. Ta pierwsza to efekty dochodowe polityki rolnej, ta druga to efekty dochodowe poprawy wydajności czynnika pracy. Dla określenia tego pokazano mechanizm wyboru producenta - wskazuje to na podejście pozytywne. W sensie zaś normatywnym analizowano, czy producenci nie stają się coraz bardziej uzależnieni od efektów polityki rolnej i czy nie odbywa się to kosztem dążenia do poprawy efektywności produkcji, jako fundamentalnych źródeł wzrostu dochodów (ich funkcji celu). W taki sposób nie podejmowano jeszcze kwestii efektów dochodowych polityki rolnej (renta polityczna) w substytucji do wysiłków na rzecz poprawy efektywności (renta ekonomiczna). Poddano weryfikacji tezę, że renta polityczna wypiera rentę ekonomiczną. Gdyby nie było efektu wypierania renty ekonomicznej przez rentę polityczną, to udział dopłat w dochodach byłby stały. O efekcie wypierania mogą świadczyć ujemne krańcowe stopy i elastyczność substytucji renty ekonomicznej i renty politycznej. Dla osiągnięcia celu badawczego przyjęto określony sposób analizy. Rozumowanie ma charakter analityczny, czyli jest oparte na wyprowadzanych formułach i wzorach matematycznych, które pozwalają ująć istotę omawianych zależności. Empiryczna ilustracja postawionych hipotez dokonana została na podstawie próby badawczej, tj. ponad 11 tyś. gospodarstw rolnych, o których dane zbierane są w ramach FADN. (abstrakt oryginalny)

EN

The article deals with an important issue of the impact of the behavior of an agricultural producer. The paper presents a producer that maximizes revenue with regard to two variables. These variables (sources of income) are economic and policy rent. The first shows the income effects of agricultural policy, the second the income effects caused by improving the factor of efficiency of labour. A mechanism of producer's choice was shown - this indicated a positive approach. In terms of a normative approach it was analysed to examine if producers do not become increasingly dependent on the effects of agricultural policy, and if it influences, theor objective function of effort to improve production efficiency, as the fundamental sources of revenue growth. This method of analysis of the income effects of agricultural policy (policy rent) in substitution of efficiency improvement (economic rent) is a new approach. The assumption that the policy rent crowds out the economic rent was verified. If there was no crowding-out effect of economic rent by the policy rent, the share of subsidies in incomes would be fixed. The negative marginal rates and elasticity of substitution of economic and policy rent may indicate a crowding-out effect. To achieve the research goal a certain approach to the analysis was applied. The approach had an analytical character and was based on derived formulas and mathematical models that would enable the researchers to grasp the essence of these relations. An empirical illustration of hypotheses was made based on a research sample, of over 11,000 farms sourced from FADN. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Rolnictwo; Dochody; Renta ekonomiczna; Polityka rolna; Elastyczność substytucji

EN

Agriculture; Income; Economic annuities; Agricultural policy; Elasticity of substitution

• Czasopismo: Wieś i Rolnictwo
• Rocznik: 2013
• Numer: nr 3
• Strony: 28--52

Twórcy

autor

Agnieszka Bezat-Jarzębowska

• Instytut Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej - PIB, Warszawa

autor

Włodzimierz Rembisz

• Instytut Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej; Wyższa Szkoła Finansów i Zarządzania w Warszawie

autor

Agata Sielska

• Instytut Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej - PIB, Warszawa

Bibliografia

• Barczak A.N., 2011: Wykorzystanie metody mnożników Lagrange'a do oceny efektywności produkcji na przykładzie wybranych grup gospodarstw rolnych. Praca doktorska. IERiGŻ-PIB, Warszawa.
• Bezat A., 2008: DEA-based Malmquist TFPC index as a toll for measuring of the productivity change over time. In: Z. Binderman (ed.) Metody ilościowe w badaniach ekonomicznych: wielowymiarowa analiza danych, 9. Wydawnictwo SGGW, Warszawa: 19-28.
• Bezat A., 2011: Zastosowanie metody DEA w analizie efektywności przedsiębiorstw rolniczych. Komunikaty, Raporty, Ekspetyzy 545. IERiGŻ-PIB, Warszawa.
• Bezat A., Rembisz W., 2011: Zastosowanie funkcji typu Cobba-Douglasa w ocenie relacji czynnik - produkt w produkcji rolniczej. "Komunikaty. Raporty. Ekspertyzy" 557:
• Bezat-Jarzębowska A., Rembisz W., Sielska A., 2012a: Wybór polityki i jej wpływ na decyzje producentów rolnych w ujęciu analitycznym z elementami weryfikacji empirycznej. PW 49. IERiGŻ-PIB, Warszawa.
• Bezat-Jarzębowska A., Rembisz W., Sielska A., 2012b: Wybrane postacie analityczne funkcji produkcji w ocenie relacji czynnik - czynnik oraz czynnik - produkt dla gospodarstw rolnych FADN. IERiGŻ-PIB, Warszawa.
• Brooks J., Filipski M., Jonasson E., Taylor J.E., 2010: Modelling the Distributional Impacts of Agricultural Policies in Developing Countries: The Development Policy Evaluation Model (DEVPEM). Global Forum on Agriculture, 29-30 November 2010, Policies for Agricultural Development, Poverty Reduction and Food Security, OECD Headquarters, Paris.
• Bułkowska M., 2012: Efekty WPR w odniesieniu do rolnictwa. W: Analiza efektów realizacji polityki rolnej wobec rolnictwa i obszarów wiejskich PW 26. IERiGŻ-PIB, Warszawa.
• Dewbre J., Antón J., Thompson W., 2001: The Transfer Efficiency and Trade Effects of Direct Payments. "American Journal of Agricultural Economics" 83 (5): 1204-1214.
• Drygas M., 2011: Instytucja w procesie wspierania przemian polskiej wsi i rolnictwa z funduszy unijnych. IRWiR PAN, Warszawa.
• Ghobin A., Guyomard C., 1999: Measuring the degree of decoupling of alternative internal support policy instruments. EAAE Conference, Warszawa.
• Happe K., Kellermann K., Balmann A., 2006: Agent-based Analysis of Agricultural Policies: an Illustration of the Agricultural Policy Simulator AgriPoliS, its Adaptation and Behavior. "Ecology and Society" 11 (1): 49 (URL: http://www.ecologyandsociety.org/vol11/iss1/art49).
• Hennessy D.A., 1998: The production effects of agricultural income support policies under uncertainty,. "American Journal of Agricultural Economics" 80, 1: 46-57.
• Höjgård S., Rabinowicz E., 2012: Evidence-based agri-environmental Policie: The Swedish experience. In: Evaluation of Agri-Environmental Policies. Selected Methodological Issues and Case Studies. OECD, Paris.
• Jakimowicz A., 2012: Podstawy interwencjonizmu państwowego. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• Jóźwiak W., Mirkowska J., 2008: Polskie gospodarstwa rolne w pierwszych latach członkostwa w UE. "ZER" 2/315: 19-32.
• Judzińska A., Łopaciuk W., 2011: Wpływ Wspólnej Polityki Rolnej na rolnictwo. PW 9. IERiGŻ-PIB, Warszawa.
• Judzińska A., Łopaciuk W., 2012: Wpływ Wspólnej Polityki Rolnej na zmiany w rolnictwie. PW 38. IERiGŻ-PIB, Warszawa.
• Kuszewski T., Sielska A., 2012: Efektywność sektora rolnego w województwach przed i po akcesji Polski do Unii Europejskiej. "Gospodarka Narodowa" 3: 19-42.
• Mroczek R. (red.), 2008: Ocena wpływu Wspólnej Polityki Rolnej na rynki rolne. PW 106. IERiGŻ-PIB, Warszawa.
• OECD, 1995: Adjustment in Agriculture: Issues and Policy Responses. OECD, Paris.
• OECD, 2001: Market Effects of Crop Support Measure. OECD, Paris.
• OECD, 2005: The Six-commodity PEM Model: Preliminary Results. OECD, Paris.
• OECD Stats, 2012 (http://stats.oecd.org/).
• Rausser G.C., Swinnen J., 2011: Political Power and Economic Policy. Cambridge University Press, New York.
• Rembisz W., 2008: Mikro- i makroekonomiczne podstawy równowagi wzrostu w sektorze rolno-spożywczym. Wizja Press & IT, Warszawa.
• Rembisz W., 2013: Kwestie ryzyka, cen, rynku, interwencji i stabilności dochodów w rolnictwie. Vizja Press & IT, Warszawa.
• Rembisz W., Sielska A., Bezat A., 2011: Popytowa uwarunkowany model wzrostu produkcji rolno-żywnościowej. PW 13. IERiGŻ-PIB, Warszawa.
• Sielska A., 2012: Decyzje producentów rolnych w ujęciu wielokryterialnym - zarys problemu. IERiGŻ-PIB, Warszawa.
• Smoluk A., 1998: Modalność i prognozy. "Przegląd Statystyczny" 45: 11-23.
• Wigier M. (red.), 2012: Analiza efektów realizacji polityki rolnej wobec rolnictwa i obszarów wiejskich. PW 26. IERiGŻ-PIB, Warszawa.
• Wilkin J., 2005: Pogoń za rentą przy pomocy mechanizmów politycznych. W: Teoria wyboru publicznego. Wstęp do ekonomicznej analizy polityki i funkcjonowania sfery publicznej. Wydawnictwo Scholar, Warszawa: 204-219.
• Wilkin J., 2009: Wielofunkcyjność rolnictwa - konceptualizacja i operacjonalizacja zjawiska. "Wieś i Rolnictwo" 4: 9-28.