Subsydiowanie ochrony środowiska przyrodniczego w gospodarce rynkowej : doświadczenia Polski

• Autorzy: Małgorzata Kożuch

Warianty tytułu

Subsidising Environmental Protection in a Market Economy : Poland's Experience

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Celem pracy jest próba sformułowania teoretycznych podstaw identyfikacji subsydiów w ochronie środowiska oraz wypracowania metodyki oceny zasadności subsydiowania tej dziedziny działalności gospodarczej w warunkach rynkowych. Monografia składa się z pięciu rozdziałów, podzielonych na podrozdziały, oraz z wprowadzenia i zakończenia. Pierwsze dwa rozdziały mają charakter teoretyczny. Dotyczą umiejscowienia subsydiów w teorii ekonomii i w nauce o finansach oraz przesłanek subsydiowania ochrony środowiska w warunkach gospodarki rynkowej. Rozdział trzeci ma charakter przeglądowy i zawiera identyfikację oraz systematyzację subsydiów związanych z ochroną środowiska rozproszonych w systemie finansowym gospodarki. Z kolei rozdział czwarty poświęcony został identyfikacji i charakterystyce funkcjonujących w Polsce subsydiów publicznych. Podjęto w nim próbę analizy empirycznej kształtowania się ich wielkości i struktury. Brak danych dotyczących wysokości niektórych rodzajów subsydiów przesądził o wykorzystaniu w analizie ich szacunkowych wartości. Rozdział piąty stanowi wartość dodaną pracy. Opracowano w nim zarys procesu subsydiowania ochrony środowiska i opisano powiązania między jego elementami. (fragment tekstu)

EN

In a market economy the relationship between producers and consumers is shaped by the market, leading to the optimal allocation of labour, capital and environmental resources. In economic practice, however, the mechanism of the market fails, with imperfect competition, exogenous effects, imperfect information and the existence of public goods holding it back. Where pollution and environmental protection are concerned, this limitation forms the basis for state interference. With the use of tools of economic policy (including environmental economic policy), which is to say by means of direct regulation, fiscal instruments and subsidies can create the conditions necessary to internalise external costs. Public means of internalisation require the existence of an institution that, working in the interest of society as a whole, will compel polluters to take measures to limit the burden they place on the environment. Addressed to a particular group of investors, producers and consumers, subsidies as economic instruments for environmental protection may be considered a form of aid, either direct or indirect. Subsidies may be provided by the state (government administration), local governments, public organisations, financial institutions or private entrepreneurs, meaning they do not have to come exclusively from public funds. (short original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Ochrona środowiska; Finansowanie ochrony środowiska; Gospodarka rynkowa; Subwencjonowanie ochrony środowiska; Rozprawa habilitacyjna

EN

Environmental protection; Environmental protection financing; Market economy; Environmental protection subsidies; Habilitation thesis

• Czasopismo: Zeszyty Naukowe / Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie. Seria Specjalna, Monografie
• Rocznik: 2013
• Numer: nr 229
• Strony: 211

Twórcy

autor

Małgorzata Kożuch

• Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie

Bibliografia

• II Polityka Ekologiczna Państwa, Ministerstwo Środowiska, Warszawa 2000.
• Administracja publiczna na progu XXI wieku. Wyzwania i oczekiwania, red. J. Osiński, Oficyna Wydawnicza SGH w Warszawie, Warszawa 2011.
• Afonso A., Schuknecht L., Tanzi V., Public Sector Efficiency. An International Comparison, European Central Bank, Working Paper 2003, nr 242.
• Analiza skuteczności działania instrumentów ekonomicznych ochrony środowiska w Polsce, red. K. Górka, Katedra Polityki Przemysłowej i Ekologicznej, Akademia Ekonomiczna w Krakowie, Kraków 1999 (maszynopis powielony).
• Analiza subsydiów w ujęciu sektorowym pod kątem ich wpływu na środowisko, red. J. Famielec, Ekspertyza wykonana na zamówienie Ministerstwa Gospodarki, Kraków 2008 (maszynops powielony).
• Balcerowicz L., Dylematy regulacji, www.balcerowicz.pl/wprost.
• Balcerowicz L., W kierunku ograniczonego państwa, http://www.balcerowicz.pl/ksiazki/ tls_pl.pdf.
• Barde J.Ph., Polityka ochrony środowiska i jej instrumenty [w:] Ekonomia środowiska i zasobów naturalnych, red. H. Opschoor, Wydawnictwo Krupski i S-ka, Warszawa 1996.
• Barro R., Government Spending in a Simple Model of Endogenous Growth, "Journal of Political Economy" 1990, vol. 98, nr 5.
• Bartczak A., Giergiczny M., Rączka J., Możliwości wykorzystania analizy efektywności kosztowej we wdrażaniu Konwencji Sztokholmskiej, Warszawski Ośrodek Ekonomii Ekologicznej, Warszawa 2003 (maszynopis powielony).
• Bartkowiak R., Historia myśli ekonomicznej, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa 2003.
• Bates R., Cofała J., Toman M., Alternative Policies for the Control of Air Polluton in Poland, World Bank Environment Paper 1994, nr 7.
• Beda A., Czaja S., Metody i instrumenty ochrony klimatu przed gazami cieplarnianymi, Biblioteka "Ekonomia i Środowisko" 2001, nr 28.
• Bednarski M., Rynek i główne zasady jego funkcjonowania |w:| Ekonomia dla prawników i nie tylko, red. M. Bednarski, J. Wilkin, Wydawnictwo Prawnicze EexisNexis, Warszawa 2007.
• Begg D., Fischer S., Dornbuch R., Ekonomia, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa 1993.
• Bień A., Bień W., Słownik finansów, Wydawnictwo Difin, Warszawa 2010.
• Black J., Słownik ekonomii, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2008.
• Böhm P., Rüssel CS., Comparative Analysis of Alternative Policy Instruments [w:] Handbook of Natural Recource and Energy Economics, red. A. Kneese, J.L. Sweeney, Standford University, North-Holland, Amsterdam, New York, Oxford 1985.
• Broniewicz E., Sektor wyrobów i usług ochrony środowiska w Polsce |w:| Funkcjonowanie przedsiębiorstw w warunkach zrównoważonego rozwoju i gospodarki opartej na wiedzy, red. E. Sidorczuk-Pietraszko, Wydawnictwo Wyższej Szkoły Ekonomicznej w Białymstoku, Białystok 2009.
• Bukowski S., Czy polityka ekonomiczna może być skuteczna jako czynnik oddziałujący na wzrost gospodarczy? [w:] Mechanizmy i źródła wzrostu gospodarczego, red. J.L. Bednarczyk, S.I. Bukowski, W. Przybylska-Kapuścińska, Wydawnictwo Fachowe CeDeWu.PL, Warszawa 2008.
• Choroszczak J., Mikulec M., Pomoc publiczna a rozwój firmy. Szanse i zagrożenia. Wydawnictwo Poltext, Warszawa 2009.
• Coase R.H., The Problem of Social Cost, "Journal of Law and Economics" 1960, nr 3.
• Council Recommendation of 3 March 1975 Regarding Cost Allocation and Action by Public Authorities on Environmental Matters, "Official Journal of the European Communities" 1975, nr 194.
• Czaja S., Fiedor B., Jakubczyk Z., Ekologiczne uwarunkowania wzrostu gospodarczego w ujęciu współczesnej teorii ekonomii, Wydawnictwo Ekonomia i Środowisko, Kraków-Białystok 1993.
• Czajkowska K.A., Pomoc publiczna na ochronę środowiska, "Prawo i Środowisko" 2005, nr 2.
• Dach Z., Szopa B., Podstawy makroekonomii, Wydawnictwo Polskiego Towarzystwa Ekonomicznego, Kraków 2004.
• Dasgupta D.S., Heal G.M., Economic Theory and Exhaustible Resources, Nisbet/Cam- bridge University Press, London 1979.
• Dobosiewicz Z., Kredyty i zabezpieczenia, Oficyna Wydawnicza WSM, Warszawa 2004.
• Dybiec M., Subsydia szkodliwe dla środowiska w Polsce - próba identyfikacji, Instytut na rzecz Ekorozwoju, www.ine-isd.org.pl/rozne/industrial3.pdf.
• Dyduch J., System handlu uprawnieniami do emisji zanieczyszczeń w Polsce, Zeszyty Naukowe Akademii Ekonomicznej w Krakowie, nr 732, Kraków 2007.
• Dyduch J., Kożuch M., Wykorzystanie Funduszu Leśnego i Funduszu Ochrony Gruntów Rolnych w finansowaniu przedsięwzięć proekologicznych w Polsce, Zeszyty Naukowe Akademii Ekonomicznej w Krakowie, nr 732, Kraków 2007.
• Dyrektywa Rady 2003/96/WE z dnia 27 października 2003 r. w sprawie restrukturyzacji wspólnotowych przepisów ramowych dotyczących opodatkowania produktów energetycznych i energii elektrycznej. Dz.Urz. UE 2003, L 283/51 z późn. zm.
• Dyrektywa WE i Rady 2003/87/WE z dnia 13 października 2003 r. ustanawiająca system handlu przydziałami emisji gazów cieplarnianych we Wspólnocie oraz zmieniająca dyrektywę Rady 96/61/WE, Dz.Urz. UE 2003, L 275.
• Dziawgo L., Pozyskiwanie kapitałów osób fizycznych na rynku finansowym w celu ochrony środowiska naturalnego, Wydawnictwo Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, Toruń 1998.
• Economists on Environmental and Natural Resources. News, Opinion and Analysis, www.env-econ.net/green-subsidies.html.
• Egzekwowanie prawa UE dotyczącego pomocy państwa przez sądy krajowe, Komisja Europejska, Bruksela 2010.
• Ekonomia dla prawników i nie tylko, red. M. Bednarski, J. Wilkin, Wydawnictwo Prawnicze LexisNexis, Warszawa 2007.
• Ekonomia środowiska i zasobów naturalnych, red. H. Opschoor, Wydawnictwo Krupski i S-ka, Warszawa 1996.
• Ekonomia zrównoważonego rozwoju, red. B. Poskrobko. Wydawnictwo Wyższej Szkoły Ekonomicznej w Białymstoku, Białystok 2010.
• Elementy finansów i bankowości, red. S.Flejterski, B. Świecka, Wydawnictwo Fachowe CeDeWu.PL, Warszawa 2007.
• Environmental Harmful Subsidies. Challenges for Reform, OECD, Paris 2005.
• Environmental Subsidies. A Review of Subsidies in Sweden between 1993 and 2000, Sta-tistika Centralbyrän Press, Stockholm 2001.
• Eucken W., Podstawy polityki gospodarczej, Wydawnictwo Poznańskie, Poznań 2005.
• Fallenbüchl Z.M., Wstęp do analizy makroekonomicznej gospodarki otwartej, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej w Krakowie, Kraków 1995.
• Famielec J., Straty i korzyści ekologiczne w gospodarce narodowej, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1999.
• Fiedor B., Nowa Ekonomia Instytucjonalna jako podstawa teoretycznej refleksji nad procesem transformacji od gospodarki centralnie sterowanej do rynkowej, www. wiedzainfo.pl/wyklady/138.
• Fiedor B., Ochrona środowiska ~ ile rynku, ile państwa? Czy ekonomia nadąża z wyjaśnianiem rzeczywistości, red. A. Wojtyna, Dom Wydawniczy Bellona, Warszawa 2001.
• Finanse publiczne i prawo finansowe, red. C. Kosikowski, E. Rusikowski, Wydawnictwo Oficyna, Warszawa 2008.
• Finanse, red. J. Ostaszewski, Wydawnictwo Difin, Warszawa 2008.
• Fischer A.C., Peterson F.M., The Environment in Economics, "Journal of Economics Literature" 1976, vol. 14.
• Friedman M., Friedman R., Free to Choose, Harcourt J NC, New York 1980.
• Friedman M., Friedman R., Wolny wybór, Wydawnictwo Aspekt, Sosnowiec 2006.
• Górka K., Ekonomika ochrony środowiska, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej w Krakowie, Kraków 1990.
• Górka K., Instrumenty ekonomiczne polityki ekologicznej w Polsce [w:] Ekonomika ochrony środowiska naturalnego, red. K. Górka, Biblioteka "Ekonomia i Środowisko" 1993, nr 14.
• Górka K., Poskrobko B., Radecki W., Ochrona środowiska. Problemy społeczne, ekonomiczne i prawne, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2001.
• Graczyk A., Ekologiczne koszty zewnętrzne. Identyfikacja, szacowanie, internalizacja, Wydawnictwo Ekonomia i Środowisko, Białystok 2005.
• Graczyk A., Problemy dofinansowania odnawialnych źródeł energii ze środków publicznych, Biblioteka "Ekonomia i Środowisko" 2011, nr 2(40).
• Gwiazdowski R., Podatek progresywny i proporcjonalny. Doktrynalne przesłanki, praktyczne konsekwencje, Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2007.
• Hahn R.W., A Primer on Environment Al Policy Design, Harwood Academic Publishers, New York 1982.
• Hayek FA., The Road to Serfdom, University of Chicago, Chicago 1944.
• Hayek F.A., Konstytucja wolności, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2011.
• Implementing Sustainable Development. Key Results 2001-2004, OECD, Paris 2005, www.oecd.org.
• Informacja Departamentu Polityki Podatkowej, Ministerstwo Finansów, Pismo nr PK1/8213/41/UPU/12/BMI9-10739 z dnia 20 sierpnia 2012 r., Warszawa 2012.
• Informacja o gospodarowaniu środkami Narodowego, wojewódzkich, powiatowych i gminnych funduszy ochrony środowiska i gospodarki wodnej w latach 2002-2004, NFOŚiGW, Warszawa 2005.
• Informacja o gospodarowaniu środkami w wojewódzkich funduszach ochrony środowiska i gospodarki wodnej w roku 2005, NFOŚiGW, Warszawa 2006.
• Informacja o gospodarowaniu środkami w wojewódzkich funduszach ochrony środowiska i gospodarki wodnej w roku 2008, NFOŚiGW, Warszawa 2009.
• Jankowska A., Marek M., Dopuszczalność pomocy publicznej. Uregulowania wspólnotowe i krajowe, Wydawnictwo C.H. Beck, Warszawa 2009.
• Kaczmarek T., Zasady porządku w gospodarce rynkowej. Rola państwa, Wydawnictwo Difin, Warszawa 2004.
• Kelley D., Narodziny praw opiekuńczych [w:] Odkrywając wolność. Przeciw zniewoleniu umysłów, red. L. Balcerowicz, Wydawnictwo Zysk i S-ka, Poznań 2012.
• Keynes J.M., The End of Laissez-Faire, Hogarth Press, London 1926.
• Koncepcja modyfikacji systemu instrumentów ekonomicznych dla ochrony środowiska, red. B. Fiedor, Akademia Ekonomiczna im. O. Langego we Wrocławiu, Wrocław 2003 (maszynopis powielony).
• Kopańska A., Zewnętrzne źródła finansowania inwestycji jednostek samorządu terytorialnego, Wydawnictwo Difin, Warszawa 2003.
• Kosek-Wojnar M., Owsiak S., Surówka K., Podstawy teorii finansów publicznych, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej w Krakowie, Kraków 1995.
• Kożuch M., Instrumenty ochrony środowiska. Preferencje podatkowe, "EkoFinanse" 2002, nr 10.
• Kożuch M., Preferencje podatkowe jako element systemu finansowania ochrony środowiska w Polsce, Zeszyty Naukowe Akademii Ekonomicznej w Krakowie, nr 732, Kraków 2007.
• Kożuch M., Subsydiowanie ochrony środowiska przez fundusze ekologiczne [w:] Rozwój polityki ekologicznej w Unii Europejskiej i w Polsce, red. J. Famielec, M. Kożuch, Wydawnictwo Fundacji Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie, Kraków 2010.
• Kożuch M., System finansowania ochrony środowiska w Polsce - stan i perspektywy [w:] Strategia rozwoju zrównoważonego w krajach Unii Europejskiej oraz w krajach sąsiedzkich, red. M. Urbaniec, E. Halavad, Akademia Polonijna w Częstochowie, Częstochowa 2008.
• Kudełko M., Wybór instrumentów ekonomicznych w warunkach braku pełnej informacji [w:] Instrumenty rynkowe w ochronie środowiska, Biblioteka "Ekonomia i Środowisko" 2002, nr 29.
• Kwaśnicki W., Zasady ekonomii rynkowej, Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław 2001.
• Lada K., Znaczenie rachunków narodowych w analizach ekonomicznych [w:] Rachunki narodowe. Wybrane problemy i przykłady zastosowań, red. M. Plicha, Główny Urząd Statystyczny, Warszawa 2007.
• Leksykon finansów, red. J. Głuchowski, Wydawnictwo Naukowe PWE, Warszawa 2001.
• Little I.M.D., Ethics, Economics and Politics. Principles of Public Policy, Oxford University Press, Oxford 2002.
• Löfgren K.G., Rynek a efekty zewnętrzne [w;] Ekonomia środowiska i zasobów naturalnych, red. H. Opschoor, Wydawnictwo Krupski i S-ka, Warszawa 1996.
• Metodologia wyodrębniania oraz analizy subsydiów pod kątem ich oddziaływania na środowisko, red. J. Famielec, Katedra Polityki Przemysłowej i Ekologicznej, Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie, Kraków 2007 (dokument niepublikowany).
• Mises L., Human Action. A Treatise on Economics, Fox&Wilkes, San Francisco 1996.
• Misiąg W., Jawność i przejrzystość a efektywność finansów publicznych, NIK, Warszawa 2005 (maszynopis powielony).
• Myers N., Kent J., Perverse Subsidies, Island Press, Washington-London 2001.
• Narzędzia i instrumenty polityki ekologicznej [w:] // Polityka Ekologiczna Państwa, Rada Ministrów, Warszawa 2000.
• North D.C., Structure and Change in Economic History, N.W. Norton, New York 1981.
• Nowosad B., Słownik ekonomiczny i finansowy, Wydawnictwo Książnica, Katowice 1997.
• Obwieszczenia Komisji Europejskiej z dnia 20 czerwca 2008 r. w sprawie zastosowania art. 87 i 88 Traktatu WE do pomocy państwa w formie gwarancji, Dz.Urz. UE 2008, C 155/11.
• Obwieszczenie Marszałka Sejmu RP z dnia 17 maja 2010 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu ustawy o podatkach i opłatach lokalnych, Dz.U. 2010, nr 95, poz. 613 z późn. zm.
• Obwieszczenie Marszałka Sejmu RP z dnia 17 stycznia 2012 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, Dz.U. 2012, nr 0, poz. 361 z późn. zm.
• Obwieszczenie Marszałka Sejmu RP z dnia 20 lipca 2006 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu ustawy o podatku rolnym, Dz.U. 2006, nr 136, poz. 969 z późn. zm.
• Obwieszczenie Marszałka Sejmu RP z dnia 23 stycznia 2008 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu ustawy - Prawo ochrony środowiska, Dz.U. 2008, nr 25, poz. 150 z późn. zm.
• Obwieszczenie Marszałka Sejmu RP z dnia 9 marca 2011 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, Dz.U. 2011, nr 74, poz. 397 z późn. zm.
• Obwieszczenie Marszałka Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 15 czerwca 2012 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu ustawy - Prawo energetyczne, Dz.U. 2012, nr 0, poz. 1059.
• Ocena efektywności ekonomicznej działań ekologicznych w województwie katowickim w latach 1994-1997, w tym realizowanych z udziałem środków funduszy ochrony środowiska i gospodarki wodnej, red. F. Piontek, Akademia Ekonomiczna w Katowicach, Katowice 1998-1999 (maszynopis powielony).
• Ochrona środowiska 1999, GUS, Warszawa 2000.
• Ochrona środowiska 2001, GUS, Warszawa 2002.
• Ochrona środowiska 2002, GUS, Warszawa 2003.
• Ochrona środowiska 2003, GUS, Warszawa 2004.
• Ochrona środowiska 2004, GUS, Warszawa 2005.
• Ochrona środowiska 2005, GUS, Warszawa 2006.
• Ochrona środowiska 2006, GUS, Warszawa 2007.
• Ochrona środowiska 2007, GUS, Warszawa 2008.
• Ochrona środowiska 2008, GUS, Warszawa 2009.
• Ochrona środowiska 2009, GUS, Warszawa 2010.
• Ochrona środowiska 2010, GUS, Warszawa 2011.
• Ochrona środowiska 2012, GUS, Warszawa 2012.
• Ogus A., Regulation: Legal Form and Economic Theory, Clarendon Press, Oxford 1994.
• Owsiak S., Finanse publiczne. Teoria i praktyka, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2005.
• Owsiak S., Podstawy nauki o finansach, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa 2002.
• Państwo a rynek we współczesnej gospodarce, red. Z. Dach, Polskie Towarzystwo Ekonomiczne, Kraków 2008.
• Pawłowska M., Konkurencja i efektywność na polskim rynku bankowym na tle zmian strukturalnych i technologicznych, "Materiały i Studia NBP" 2005, nr 192.
• Pearce D.D., Tuner R.K., Economics of Natural Resources and Environment, Harvester Wheatsheaf, London 1990.
• Pearce D.W., Economics of Natural Resources Management, Projects Policy Department University College, London 1986.
• Peszko G., Kontrowersje wokół kosztów zewnętrznych powodowanych przez zanieczyszczenie środowiska |w:] Ekonomika ochrony środowiska naturalnego, red. K. Górka, Biblioteka "Ekonomia i Środowisko" 1993, nr 14.
• Pfaff M., Grants Economics, "Public Finance" 1971, vol. 26.
• Pieters J.H.M., Subsidies and the Environment: On How Subsidies and Tax Incentives Affect Production Decisions and the Environment [w:] Finance for Sustainable Development. The Road Ahead, red. J. Hoist, P. Koudal, J. Vincent, United Nations Publication, New York 1997.
• Pigou A., The Economics of Welfare, MacMillan and Co., London 1920.
• Piontek F., Kategoria efektywności w procesie ochrony środowiska i rozwoju zrównoważonego i trwałego, Biblioteka "Ekonomia i Środowisko" 2001, nr 2.
• Piontek F., Piontek B., Podstawy ekonomii menadżerskiej, globalizacja a rozwój zrównoważony i trwały, Wyższa Szkoła Ekonomii i Administracji w Bytomiu, Bytom 2003.
• Podstawy ekonomii środowiska i zasobów naturalnych, red. B. Fiedor, Wydawnictwo CH. Beck, Warszawa 2002.
• Polityka gospodarcza, red. B. Winiarski, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2006.
• Pomoc państwa. Wybrane zagadnienia, red. B. Kurcz, Wydawnictwo CH. Beck, Warszawa 2009.
• Poskrobko B., Piontek W., Michalski D., Konsekwencje likwidacji subsydiów oraz innych instrumentów ekonomicznych w energetyce. Próba oceny kształtu przyszłego sektora energetycznego na poziomie UE. Subsydia anty ekologiczne, Seminarium polsko-niemieckie, Kraków 2005 (materiał powielony).
• Postuła M., Racjonalizacja wydatków publicznych a podstawowe funkcje państwa, Wydawnictwo SGGW, Warszawa 2012.
• Postuła I., Werner A., Prawo pomocy publicznej, Wydawnictwo Prawnicze LexisNexis, Warszawa 2008.
• Prawo wspólnotowe w dziedzinie pomocy państwa. Vademecum, Komisja Europejska, Bruksela 2008, http://ec.europa.eu/competition/state_aid/studies_reports/studies_ reports .cfm.
• Preferencje podatkowe w Polsce, Raport, Ministerstwo Finansów, Warszawa 2010.
• Preferencje podatkowe w Polsce, Raport, Ministerstwo Finansów, Warszawa 2011.
• Preferencje podatkowe w Polsce, Raport, Ministerstwo Finansów, Warszawa 2012.
• Rachunki kwartalne produktu krajowego brutto. Zasady metodologiczne, Zeszyty Metodyczne i Klasyfikacje, GUS, Warszawa 2010.
• Rachunki narodowe według sektorów i podsektorów instytucjonalnych 2000-2003, GUS, Warszawa 2005.
• Rachunki narodowe. Wybrane problemy i przykłady zastosowań, red. M. Plich, GUS, Warszawa 2007.
• Raport o pomocy publicznej w Polsce udzielonej przedsiębiorcom w 2010 roku, Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów, Warszawa 2011.
• Raport z oceny programu ekokonwersji realizowanego przez Fundacją EkoFundusz, Ernst & Young, Instytut na rzecz Ekorozwoju, Warszawa 2010, www.ekofundusz.org.pl/pl/ index.htm.
• Regulowana gospodarka rynkowa, red. U. Kalina-Prasznic, Wydawnictwo Oficyna Wolters Kluwer Business, Kraków 2007.
• Rosiek K., Subsydia oddziałujące na stan środowiska w świetle badań OECD, Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie, nr 860, Kraków 2011.
• Rothbard M.N., Ekonomia wolnego rynku, Wydawnictwo Fijorr Publishing, Chicago-Warszawa 2008.
• Rozporządzenie Komisji (WE) nr 1998/2006 z dnia 15 grudnia 2006 r. w sprawie stosowania art. 87 i 88 Traktatu do pomocy de minimis, Dz.Urz. UE 2006, L 379/5.
• Rozporządzenie Komisji (WE) nr 800/2008 z dnia 6 sierpnia 2008 r. uznające niektóre rodzaje pomocy za zgodne ze wspólnym rynkiem w zastosowaniu art. 87 i 88 Traktatu (ogólne rozporządzenie w sprawie wyłączeń grupowych - General Block Exemption Regulation), Dz.Urz. UE 2008, L 214/3.
• Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 23 sierpnia 2010 r. w sprawie zwolnień od podatku akcyzowego, Dz.U. 2010, nr 159, poz. 1070.
• Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 10 czerwca 2011 r. w sprawie wykonywania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług, Dz.U. 2011, nr 73, poz. 392.
• Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 18 października 2012 r. w sprawie szczegółowego zakresu obowiązków uzyskania i przedstawienia do umorzenia świadectw pochodzenia, uiszczenia opłaty zastępczej, zakupu energii elektrycznej i ciepła wytworzonych w odnawialnych źródłach energii oraz obowiązku potwierdzania danych dotyczących ilości energii elektrycznej wytworzonej w odnawialnym źródle energii, Dz.U. 2012, nr 0, poz. 1229.
• Rozporządzenie Rady (WE) nr 994/98 z dnia 7 maja 1998 r. dotyczące stosowania art. 92 i 93 Traktatu ustanawiającego Wspólnotę Europejską do niektórych kategorii horyzontalnej pomocy państwa, Dz. Urz. UE 1998, L 142.
• Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 2 marca 1999 r. w sprawie Polskiej Klasyfikacji Statystycznej dotyczącej działalności i urządzeń związanych z ochroną środowiska, Dz.U. 1999, nr 25, poz. 218.
• Rozporządzenie Rady Ministrów dnia 27 kwietnia 2004 r. w sprawie szczegółowych warunków udzielania pomocy publicznej na inwestycje służące ograniczeniu emisji lotnych związków organicznych, Dz.U. 2004, nr 98, poz. 993 z późn. zm.
• Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 11 sierpnia 2004 r. w sprawie szczegółowego sposobu obliczania wartości pomocy publicznej udzielanej w różnych formach, Dz.U. 2004, nr 194, poz. 1983 z późn. zm.
• Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 22 grudnia 2006 r. w sprawie ustanowienia programu pomocowego w zakresie regionalnej pomocy publicznej na niektóre inwestycje w ochronie środowiska, Dz.U. 2006, nr 246, poz. 1795.
• Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 26 kwietnia 2007 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie ustanowienia programu pomocowego w zakresie regionalnej pomocy publicznej na niektóre inwestycje w ochronie środowiska, Dz.U. 2007, nr 76, poz. 503.
• Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 sierpnia 2008 r. w sprawie sprawozdań o udzielonej pomocy publicznej, informacji o nieudzieleniu takiej pomocy oraz sprawozdań o zaległościach przedsiębiorców we wpłatach świadczeń należnych na rzecz sektora finansów publicznych instrukcja sporządzania sprawozdania, Dz.U. 2008, nr 153, poz. 952.
• Sarnecki W., Wprowadzenie do ekonomiki, Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław 2005.
• Samuelson RA., Nordhaus W.D., Ekonomia, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2004.
• Say J.B., A Treatise on Political Economy, Lippincott, Grambo & Co., Philadelphia 1855.
• Siwińska J., Sektor publiczny w gospodarce [w:] Ekonomia dla prawników i nie tylko, red. M. Bednarski, J. Wilkin, Wydawnictwo Prawnicze LexisNexis, Warszawa 2007.
• Słownik finansów i bankowości, red. R. Malczewski, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2008.
• Słownik wyrazów obcych, red. Z. Rysiewicz, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 1962.
• Sochacka-Krysiak A., Finanse publiczne, Wydawnictwo Poltext, Warszawa 1997.
• Sorman G., Ekonomia nie kłamie, Wydawnictwo Prószyński i S-ka, Warszawa 2008.
• Spiker H., Zasada pomocniczości. Podstawy antropologiczne i konsekwencje polityczne, "Społeczeństwo" 1995, nr 1.
• Sprawozdanie z działalności Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w 2008 roku, NFOŚiGW, Warszawa 2009.
• Sprawozdanie z działalności Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w 2009 roku, NFOŚiGW, Warszawa 2010.
• Sprawozdanie z działalności Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w 2010 roku, NFOŚiGW, Warszawa 2011.
• Sprawozdanie z wykonania budżetu państwa w 2009 r., Rada Ministrów, Warszawa 2010, www.mf.gov.pl.
• Sprawozdanie z wykonania budżetu państwa za rok 2010, Ministerstwo Finansów, Warszawa 2011, www.mof.gov.pl.
• Stiglitz J.E., Economics of the Public Sector, W.W. Norton & Co, New York 2000.
• Stiglitz J.E., Ekonomia sektora publicznego, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2004.
• Subsidy Reform and Sustainable Development. Economic, Environmental and Social Aspects. Sustainable Development Studies, OECD, Paris 2006.
• Sumner W.G., What the Social Classes Owe to Each Other, Caxton, Caldwell, Idaho 1974.
• Surdej A., Determinanty regulacji administracyjnoprawnych w oddziaływaniu państwa na gospodarkę, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej w Krakowie, Kraków 2006.
• System finansowania ochrony środowiska w Polsce, red. J. Famielec, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej w Krakowie, Kraków 2005.
• Śleszyński J., Ekonomiczne problemy ochrony środowiska, Wydawnictwo Aries, Warszawa 2000.
• Tanzi V., Gospodarcza rola państwa w XXI, "Materiały i Studia NBP" 2006, nr 204.
• Tarchalski K., Fiskalizm w dobrych czasach albo ekspansja gospodarcza, czyli jak prześcignąć tłustego żółwia i dołączyć do tygrysów, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa 2009.
• Telega I., Sektor dóbr i usług środowiskowych czynnikiem zrównoważonego rozwoju [w:| Funkcjonowanie przedsiębiorstw w warunkach zrównoważonego rozwoju i gospodarki opartej na wiedzy, red. E. Sidorczuk-Pietraszko, Wydawnictwo Wyższej Szkoły Ekonomicznej w Białymstoku, Białystok 2009.
• Tittenbrun J., Gospodarka w społeczeństwie. Zarys socjologii gospodarki i socjologii ekonomicznej w ujęciu strukturalizmu socjoekonomicznego, Wydawnictwo Zysk i S-ka, Poznań 2012.
• Ustawa z dnia 21 kwietnia 2001 r. - Prawo ochrony środowiska, Dz.U. 2006, nr 129, poz. 902 z późn. zm.
• Ustawa z dnia 21 kwietnia 2001 r. - Prawo ochrony środowiska, Dz.U. 2008, nr 25, poz. 150 z późn. zm.
• Ustawa z dnia 30 października 2002 r. o podatku leśnym, Dz.U. 2002, nr 200, poz. 1682 z późn. zm.
• Ustawa z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług, Dz.U. 2004, nr 54, poz. 535 z późn zm.
• Ustawa z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi, Dz.U. 2005, nr 183, poz. 1538 z późn. zm.
• Ustawa z dnia 6 grudnia 2008 r. o podatku akcyzowym, Dz.U. 2011, nr 108, poz. 626 z późn. zm.
• Ustawa z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych, Dz.U. 2009, nr 157, poz. 1240 z późn. zm.
• Ustawa z dnia 20 listopada 2009 r. o zmianie ustawy Prawo ochrony środowiska oraz niektórych innych ustaw, Dz.U. 2009, nr 215, poz. 1664.
• Ustawa z dnia 28 kwietnia 2011 r. o systemie handlu uprawnieniami do emisji gazów cieplarnianych, Dz.U. 2011, nr 122, poz. 695.
• Ustawa z dnia 10 maja 2012 r. - Ordynacja podatkowa, Dz.U. 2012, nr 0, poz. 749 z późn. zm.
• Varian H.R., Intermediate Microeconomics. A Modern Approach, W.W. Norton & Co, New York 2006.
• Vehlen T.B., Teoria klasy próżniaczej, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1971.
• Wernik A., Finanse publiczne, Wydawnictwo Naukowe PWE, Warszawa 2007.
• Wersja skonsolidowana Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, Dz.Urz. UE 2008, C 115, http://libr.sejm.gov.pl/
• Wersje skonsolidowane Traktatu o Unii Europejskiej i Traktatu ustanawiającego Wspólnotę Europejską, Dz.Urz. UE 2006, C 321 E.
• Wielki słownik poprawnej polszczyzny, red. A. Markowski, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2008.
• Wilkin J., Państwo a gospodarka - instytucjonalne podstawy autonomii i współzależności [w:| Strukturalne podstawy demokracji, red. A. Rychard, Instytut Filozofii i Socjologii PAN, Warszawa 2008.
• Williamson O., Ekonomiczne instytucje kapitalizmu. Firmy, rynki, relacje kontraktowe, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1998.
• Woźniak B., Finanse publiczne [w:| System finansowy w Polsce. Lata dziewięćdziesiąte, red. B. Pietrzak, Z. Polański, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1997.
• Woźniak B., Pomoc publiczna [w:] System finansowy w Polsce, red. B. Pietrzak, Z. Polański, B. Woźniak, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2003.
• Wóycicki K., Opiekuńcze państwo dobrobytu i liberalne państwo upowszechnionego dostatku, "Liberte! Głos Wolny, Wolność Ubezpieczający" 2012-2013, nr 13.
• Wspólna Strategia Działania Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej i wojewódzkich funduszy ochrony środowiska i gospodarki wodnej na lata 2009-2012, Warszawa 2008 (maszynopis powielony).
• Wspólnotowe wytyczne dotyczące pomocy państwa na rzecz ochrony środowiska naturalnego, Dz.Urz. UE 2001, C37/03.
• Wydatki strukturalne w Polsce w latach 2003-2010 wraz z prognozą na lata 2011-2020, Ministerstwo Rozwoju Regionalnego, Warszawa 2012, www.mrr.gov.pl/rozwoj_regio-nalny/EwaIuacja_i_analizy.
• Wytyczne wspólnotowe w sprawie pomocy państwa na ochronę środowiska z dnia 1 kwietnia 2008 r., Dz.Urz. UE 2008, C82/1.
• Ząbkowicz A., Współczesna ekonomia instytucjonalna wobec głównego nurtu ekonomii, "Ekonomista" 2003, nr 6.
• Zbiorcza informacja o gospodarowaniu środkami Narodowego, wojewódzkich, powiatowych i gminnych funduszy ochrony środowiska i gospodarki wodnej w roku 2002, NFOŚIGW, Warszawa 2003.
• Zbiorcza informacja o gospodarowaniu środkami Narodowego, wojewódzkich, powiatowych i gminnych funduszy ochrony środowiska i gospodarki wodnej w latach 2005-2007, NFOŚIGW, Warszawa 2008.
• Zbiorcza informacja o gospodarowaniu środkami Narodowego, wojewódzkich, powiatowych i gminnych funduszy ochrony środowiska i gospodarki wodnej w latach 2008-2010, NFOŚiGW, Warszawa 2011.
• Zbiorcza informacja o gospodarowaniu środkami w Narodowym, wojewódzkich i gminnych funduszach ochrony środowiska i gospodarki wodnej w latach 1995-1997, NFOŚiGW, Warszawa 1998.
• Zbroińska B., Koszty transakcyjne skarbowości. Analiza instytucjonalna kontraktów skarbowych, Wydawnictwo Uniwersytetu Jana Kochanowskiego, Kielce 2011.
• Zienkowski L., Co to jest PKB? Dom Wydawniczy "Elipsa", Warszawa 2001.
• Żylicz T., Ekonomia środowiska i zasobów naturalnych, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa 2004.
• Żylicz T., Polska polityka ochrony środowiska z punktu widzenia ekonomisty, Biblioteka "Ekonomia i Środowisko" 1993, nr 1.