Zewnętrzne efekty działalności korporacji transnarodowych a kapitał ludzki i dyfuzja wiedzy

• Autorzy: Sylwia Zajączkowska-Jakimiak

Warianty tytułu

The External Effects of Transnational Corporations Activity and Human Capital and Diffusion of Knowledge

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Dostęp do nowoczesnej wiedzy technicznej jest niezbędny dla wzrostu konkurencyjności gospodarki. Jednym z kanałów, za pośrednictwem którego zachodzi międzynarodowa dyfuzja wiedzy technicznej są korporacje transnarodowe. Dysponując przewagą technologiczną mogą one generować pozytywne efekty zewnętrzne, które wspierają postęp techniczny i akumulację kapitału ludzkiego w gospodarce przyjmującej. Celem artykułu jest przedstawienie dynamicznych współzależności, jakie zachodzą między pojawieniem się zewnętrznych efektów działalności korporacji transnarodowych, procesem dyfuzji wiedzy a poziomem zasobów kapitału ludzkiego. Przegląd badań empirycznych ograniczono do trzech aspektów: efektów edukacyjnych, powiązań filii korporacji z lokalnymi przedsiębiorstwami oraz efektów demonstracji i konkurencji. Badania pokazują, że o znaczeniu dyfuzji wiedzy nie decyduje tylko rodzaj branży, do której ona napływa, ale także skala tego transferu i jego nowoczesność. Ponadto występowanie pozytywnych efektów zewnętrznych płynących z działalności korporacji transnarodowych zależy od poziomu zdolności absorpcyjnych gospodarki przyjmującej. Jeśli wielkość luki technologicznej jest zbyt duża, to nie tylko osłabia, ale również blokuje występowanie pozytywnych efektów zewnętrznych. (abstrakt oryginalny)

EN

Access to global knowledge resources is indispensable for improvement of competitiveness of the economy. Transnational corporations is one of the channels through which international diffusion of technological knowledge takes place. Having technological advantage TNC can generate positive external effects of their activity, which support technical progress and human capital accumulation in host economy. The goal of the paper is description of dynamic relations between external effects of TNC activity, process of diffusion of knowledge and the level of human capital. The review of the empirical studies is limited to three aspects: educational effects, linkages between TNC and local enterprises and demonstration and competitive effects. Research shows that not only sort of branch but also scale and modernity of knowledge transfer determine the process of knowledge diffusion. Moreover, positive effects of TNC external activity depend on the level of absorptive capacity of host economy. If the technological gap is too big, it will weaken or block positive external effects of TNC activity. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Kapitał ludzki; Korporacje międzynarodowe; Wiedza; Transfer wiedzy; Efekty zewnętrzne

EN

Human capital; International corporation; Knowledge; Knowledge transfer; Spillover effects

• Czasopismo: Zarządzanie Zmianami : zeszyty naukowe
• Rocznik: 2012
• Numer: nr 2
• Strony: 1--23

Twórcy

autor

Sylwia Zajączkowska-Jakimiak

• Polska Akademia Nauk

Bibliografia

• Aitken A., Harrison A. [1999], Do domestic firms benefit from direct foreign investment? Evidence from Venezuela, "American Economic Review", Vol. 89.
• Alfaro L., Rodriguez-Clare A. [2004], Multinationals and Linkages: An Empirical Investigation, "Economia", Vol.4, No. 2.
• Barry F., Bradley J. [1997], FDI and Trade. The Irish Host-Country Experience, "Economic Journal", Vol. 107, No.445, November.
• Barry F., Hannan A. [1996], Education, Industrial Change and Unemployment in Ireland, Centre for Economic Research Working Paper, WP96/18, Dublin, May.
• Bedi A.S., Cieślik A. [1999], Formy działalności inwestorów zagranicznych a dyfuzja kapitału intelektualnego w polskim przemyśle, "Ekonomista", nr 4.
• Benhabib J., Spiegel M. [1994], The role of human capital in economic development: Evidences from aggregate cross-country data, "Journal of Monetary Economics", Vol.34.
• Blomstrom M., Kokko A. [1998], Multinational Corporations and Spillovers, "Journal of Economic Surveys", Vol. 12, No. 2.
• Blomstrom M., Kokko A., Zejan M. [1994], Host Country Competition, Labor Skills, Technology Transfer by Multinationals, "Weltwirtschaftliches Archiv", Vol. 130, No. 3.
• Borensztein E.J., De Gregorio J.W., Lee W. [1998], How does foreign direct investment affect economic growth?, "Journal of International Economics", Vol. 45.
• Bosco M.G. [2001], Does FDI contribute to technological spillovers and growth? A panel data analysis of Hungarian firms, Transnational Corporations, vol. 10, no.1, April.
• Brash T. [1966], American Investment in Australian Economy, Cambridge, Mass, Harvard University Press.
• Chen E. [1983], Multinational Corporations, Technology and Employment, London, Macmillan.
• Cohen W.M., Levinthal D.A. [1989], Innovation and Learning: the Two Faces of R&D, "The Economic Journal", Vol. 99, September.
• Das S. [1987], Externalities and Technology Transfer Through Multinational Corporations. A Theroretical Analysis, "Journal of International Economics", nr 12.
• Djankov S., Hoekman B. [2000], Foreign Investment and Productivity Growth in Czech Enterprises, "The World Bank Economic Review", Vol. 14, No. 1.
• Domański S.R. [1993], Kapitał ludzki i wzrost gospodarczy, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• Dunning J.H. [1993], Multinational Enterprises and the Global Economy, Addison-Wesley Publishing Company, Wokingham.
• Feenstra R., Hanson G. [1995], FDI and Relative Wages: Evidence from Mexico's Maquiladoras, "NBER Working Paper", No.5111, May.
• Findlay R. [1978], Relative backwardness, direct foreign investment and the transfer of technology: a simple dynamic model, "Quarterly Journal of Economics", Vol. XCII, February, No.1.
• Foster A., Rosenzweig M. [1996], Technological Change and Human Capital Returns and Investments: Evidence from the Green Revolution, "American Economic Review", Vol. 86, September.
• Fosfuri A., Motta M., Ronde T. [2001], Foreign Direct Investment and Spillovers through Workers' Mobility, "Journal of International Economics", vol.53, no.1.
• Gerschenberg I. [1987], The Training and Spread of Managerial Know-How. A Comparative Analysis of Multinatinal and Other Firms in Kenya, "World Development", Vol. 15.
• Gorg H., Greenaway D. [2002], Much do about nothing? Do domestoc firms really benefit from foreign investment? "CEPR Discussion Paper", No. 3485, London.
• Gorynia M., Bartosik-Purgat M., Jankowska B., Owczarzak R. [2006], Efekty bezpośrednich inwestycji zagranicznych - aspekty teoretyczne i wyniki badań empirycznych, "Ekonomista", nr 2.
• Górzyński M., Woodward R., Jakubiak M. [2004], Innowacyjność polskiej gospodarki w kontekście integracji z UE - możliwości i bariery wdrażania w Polsce gospodarki opartej na wiedzy, Warszawa, CASE.
• Jenkins R. [1990], Comparing foreign subsidiaries and local firms in LDCs: Theoretical issues and empirical evidence, "Journal of Development Studies" 1990, Vol. 26.
• Katz J. [1968], Technology Creation in Latin American Manufacturing Industries, New York, St. Martin's Press.
• Kinoschita Y. [2001], R&D and Technology Spillovers via FDI: Innovation and Absorptive Capacity, William Davidson Institute, University of Michigan Business School, Working Paper No. 349a, April.
• Kokko A. [1994], Technology, Market Characteristics and Spillovers, "Journal of Development Economics", vol. 43.
• Konings J. [2001], The Effects of Foreign Direct Investment on Domestic Firms: Evidence from Firm-Level Panel Data in Emerging Economies, "Economics in transition", vol.9, no.3.
• Leahy D., Neary P. [1999], Absorptive Capacity, R&D Spillovers, Dublin.
• Lutz S., Talavera O. [2003], Do Ukrainian Firms benefit from FDI? Manheim, Centre for European Economic Research, "ZEW Discussion Paper", No. 03-05.
• MacDougall D. [1960], The Benefits and Cost of Private Investment from Abroad: A Theoretical Approach, "Economic Record", March.
• Mansfiled E.M. [1961], Technical Change and the Rate of Imitation, "Econometrica", XXIX, October.
• Nelson R.R., Phelps E.S. [1966], Investment in Humans, Technological Diffusion, and Economic Growth, "American Economic Review", Vol. 56, No.2.
• Porter M.E. [2001], Porter o konkurencyjności, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa.
• Ramos A. [2001], FDI as a Catalyst for Human Capital Accumulation, The Fletcher School of Law and Diplomacy, April.
• Reuber G. [1973], Private Foreign Investment in Development, Oxford.
• Sana-Randaccio F. [1999], The Impact of FDI on Home and Host Countries with Endogenous R&D, Roma.
• Stuglik D. [2001], Raport z badań empirycznych nt. Wpływ bezpośrednich inwestycji zagranicznych na zmiany strukturalne w przedsiębiorstwie, "Gospodarka Narodowa", nr 5-6.
• Sztaudynger J.M. [2002], Wpływ bezpośrednich inwestycji zagranicznych na polski przemysł motoryzacyjny, "Gospodarka Narodowa", nr 5-6.
• Umiński S. [2000], Znaczenie zagranicznych inwestycji bezpośrednich dla transferu technologii do Polski, "Organizacja i Kierowanie", nr 4.
• Wang J.W., Blomstrom M. [1992], FDI and transfer technology. A simple model, "European Economic Review", Vol. 36.
• Xu B. [2000], Multinational enterprises, technology diffusion, and host country growth, "Journal of Development Economics", Vol. 62.
• Yudaeva K., Kozlov K., Melentiev N., Ponomaeva N. [2003], Does Foreign Ownership Matter. The Rusian Experience, "Economics in Transition", vol.11, nr 3.
• Witkowska J. [2000], Bezpośrednie inwestycje zagraniczne a rynek pracy w kraju przyjmującym - aspekty teoretyczne, "Ekonomista" nr 5.
• World Bank [1999], World Development Report: Knowledge for Development, World Bank, Oxford University Press.
• Zajączkowska-Jakimiak S. [2006], Wiedza techniczna i kapitał ludzki w teorii wzrostu gospodarczego, "Gospodarka Narodowa", 11-12.
• Zukowska-Gagelman K. [2001], Productivity Spillovers from Foreign Direct Investment. The case of Poland, Peter Lang, Frankfurt, European University Studies, Series V, Economic And Management, Vol. 2759.