Krytyka skrajnej wersji metaetycznego relatywizmu moralnego w życiu gospodarczym

• Autorzy: Paweł Polowczyk

Warianty tytułu

Metaethical Issues of International Management : a Criticism of Extreme Moral Relativism

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Celem artykułu jest (1) opis i ocena różnych możliwych zachowań menedżerów wobec moralnych problemów międzykulturowych, przede wszystkim w kontekście relatywizmu moralnego; (2) wskazanie istniejącej (choć ograniczonej) empiryczne jedność moralności obowiązującej w zarządzaniu; (3) krytyka skrajnej wersji metaetycznego relatywizmu moralnego jako możliwego przewodnik dla menedżera. Krytyka bazuje na tezach głoszących, że relatywizm: a) osłabia asercję osądów moralnych, a przez to i samą moralność; b) likwiduje etykę naukową, a zatem uniemożliwia racjonalne porozumienie moralne między kulturami; c) szkodzi uniwersalizmowi praw człowieka, obecnemu również w etyce biznesu; d) ma podejrzanych moralnie beneficjentów: cynicznych członków kadr kierowniczych, politycznych ekstremistów i religijnych fundamentalistów, e) bazuje na tezie o braku powiązania między tolerancją i relatywizmem moralnym; f) opiera się na fałszywej koncepcji ścisłych granic między kulturami, g) jest apriorycznie niemożliwy z uwagi na współmierność, która jest warunkiem tłumaczenia języków moralności; ponadto w artykule (4) szkicowo uzasadniam możliwość istnienia etyki uniwersalnej. (abstrakt oryginalny)

EN

The paper discusses metaethical moral relativism (and to some extent descriptive moral relativism as an argument for its metaethical counterpart) in the context of intercultural management. The author claims that metaethical moral relativism is not a good guide to contemporary managers because: (1) descriptive moral relativism as a premise for metaethical one is more doubtful in the light of globally accepted rules and principles (e.g. human rights and the Golden Rule); (2) metaethical moral relativism weakens moral convictions and morality itself; (3) it makes impossible to solve moral problems in a rational manner; (4) it is a danger to universal human rights (5) the beneficiaries of the relativism are cynical managers, political extremists and religious fanatics; (6) it is based on the false conception of strictly separate moral cultures; (7) metaethical relativism does not entail tolerance; (8) it stands in contradiction to Davidson's thesis that translation and understanding of moral judgments require agreement on most matters; (9) contrary to relativism's consequences, a kind of rational ethics is possible. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Etyka; Etyka biznesu; Menedżer; Zarządzanie międzykulturowe

EN

Ethics; Business ethics; Manager; Intercultural management

• Czasopismo: Zarządzanie Zmianami : zeszyty naukowe
• Rocznik: 2010
• Numer: nr 3
• Strony: 21--42

Twórcy

autor

Paweł Polowczyk

• Wyższa Szkoła Zarządzania / Polish Open University

Bibliografia

• Appiah K.A. [2008], Kosmopolityzm. Etyka w świecie obcych, Prószyński i S-ka, Warszawa.
• Baggini J., Fosl P.S. [2010], Przybornik etyka. Kompendium metod i pojęć etycznych, Instytut Wydawniczy Pax, Warszawa.
• Blackburn S. (red.) [2005], Oxford Dictionary of Philosophy, Oxford University Press, Oxford.
• Christie K. [1995], Regime Security and Human Rights in Southeast Asia, "Political Studies" 43, Special Issue, Politics and Human Rights.
• Davidson D. [1984], On the Very Idea of Conceptual Scheme, [w:] Davidson D., Inquiries into Truth and Interpretation, Clarendon Press, Oxford.
• Davidson D. [2004a], Expressong Evaluations, [w:] Davidson D., Problems of Rationality, Clarendon Press, Oxford.
• Davidson D. [2004b], The Objectivity of Values, [w:] Davidson D., Problems of Rationality, Clarendon Press, Oxford.
• Davies R.J., Ikeno O. [2002], The Japanese Mind. Understanding Contemporary Japanese Culture, Tokyo, Ruthland-Vermont, Singapore.
• De George R.T. [1995], Kształtowanie norm etycznych w międzynarodowym biznesie. Jaką rolę powinien odgrywać biznes, a jaką rząd?, [w:] Minus P.M. (red.) [1995], Etyka w biznesie, PWN, Warszawa.
• Donaldson Th. [1995], Kiedyś wszedł między wrony, ... no właśnie, co powinieneś robić? Biznes w ujęciu międzynarodowym a relatywizm kulturowy, [w:] Minus P.M. (red.) [1995], Etyka w biznesie, PWN, Warszawa.
• Freeman M. [2007], Prawa człowieka, Sic! Warszawa.
• Gowans Ch. [2008], Moral Relativism, [w:] The Stanford Encyclopedia of Philosophy, http://plato.stanford.edu/entries/mortal-relativism/.
• Harris S. [2004], The End of Faith. Religion, Terror, and the Future of Reason, New York, London.
• Harris S. [2010], Toward a Science of Morality, www.huffingtonpost.com/sam-harris/a-scienceof-morality_b_567185.html.
• Hofstede G., Hofstede G.J [2007], Kultury i organizacje. Zaprogramowanie umysłu, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa.
• Hołówka J. [2002], Etyka w działaniu, Prószyński i S-ka, Warszawa.
• Lewicka-Strzałecka A. [2003], Prakseologia a etyka: od filozofii praktycznej Tadeusza Kotarbińskiego do dylematów etyki życia gospodarczego, "Edukacja filozoficzna" Vol. 35.
• Matthews G. [2005], Supermarket kultury, PIW, Warszawa.
• Mepham B. [2008], Bioetyka, PWN, Warszawa.
• Mulhall S., Swift A. [1996], Liberals and Communitarians, Basil Blackwell, Oxford.
• Nussbaum M.C. [1993], Commentary on Onora O'Neill: justice, gender, and international boundaries, [w:] Nussbaum M.C., Sen A.K. (red.), The Quality of Life, Clarendon Press, Oxford.
• Nussbaum M., Sen A.K. (red.), The Quality of Life, Clarendon Press, Oxford.
• O'Neill O. [1993], Justice, Gender, and International Boundaries, [w:] Nussbaum M., Sen A.K. (red.), The Quality of Life, Clarendon Press, Oxford.
• Polowczyk P. [2005], Niewspółmierność systemów językowych, "Studia Philosophiae Christianae", Vol. 41, No. 2.
• Pyrka J., Śmiełowski J. [2005], Tygrysia ma(ś)ć, "Polityka" nr 35 (2519).
• Singer P. [2006], Jeden świat. Etyka globalizacji, Książka i Wiedza, Warszawa.
• Szostkiewicz A. [2010], Sztafeta Gandhiego, "Polityka" nr 6 (2742).
• Tang J.T.H. [1995], Human rights in Asia-Pacific region: competing perspectives, international discord, and the way ahead, [w:] Tang J.T.H. (red.), Human Rights and International Relations in the Asia-Pacific, Pinter, London.
• Werner K., Weiss H. [2009], Czarna lista firm. Intrygi światowych koncernów, Hidari, Stargard Szczeciński.
• Williams B. [1999], Prawda w relatywizmie, [w:] Williams B. [1999], Ile wolności powinna mieć wola?, Aletheia, Warszawa.
• Wong D. [2002], Relatywizm, [w:] Singer P. (red.) [2002], Przewodnik po etyce, Książka i Wiedza, Warszawa.
• Wong D. [2006], Natural Moralities: A Defense of Pluralistic Relativism, Oxford University Press, New York.
• Yardley J. [2010], Indian's View Sets Off Tempest Over Toilets, "International Herald Tribune", September 25-26.
• Žižek S. [2010], Przemoc. Sześć spojrzeń z ukosa, Muza SA, Warszawa.
• www.ikea.com/ms/pl_PL/about_ikea/our_responsibility/working_conditions/preventing_child_labour.html.
• www.unicef.se/assets/child-labour-resource-guide-appendix-6_e4fec6c.pdf.