Problemy migracyjne miast w regionach peryferyjnych (na przykładzie miasta Białystok)

• Autorzy: Renata Przygodzka

Warianty tytułu

Migration Problems of Cities in Peripheral Regions (Illustrated with the Example of the City of Białystok)

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Artykuł podejmuje próbę identyfikacji problemów migracyjnych miast usytuowanych w regionach peryferyjnych. Do badań wykorzystano miasto Białystok, którego położenie oraz skala zjawiska migracji stanowią dobre tło dla rozpatrywanej problematyki. Rozważania oparto na założeniu, że migracja jest efektem peryferyjności. Z przeprowadzonych badań wynika, że województwo podlaskie spełnia większość kryteriów charakteryzujących regiony peryferyjne. Dotyczy to wskaźników tak ekonomicznych, jak społecznych i demograficznych. Wśród nich szczególne znaczenie ma niska liczba urodzeń oraz ujemne saldo migracji wewnętrznych i zagranicznych definitywnych. W konsekwencji liczba mieszkańców regionu systematycznie się zmniejsza (w ciągu ostatnich 10 lat o 22,4 tys. osób). Wprawdzie w odniesieniu do Białegostoku, który pełni funkcję stolicy regionu, rzeczywista liczba mieszkańców systematycznie rośnie (z 278,5 tys. w 1995 roku do 295,2 tys. osób w 2010 roku), jednak można przyjąć, że jest to wzrost wynikający przede wszystkim z rozszerzania granic administracyjnych miasta, a nie procesów demograficznych (powierzchnia miasta wzrosła w analizowanym okresie z 94 do 102 km²). Niebezpiecznym zjawiskiem jest jednak saldo migracji wewnętrznych i zagranicznych, które od 2003 roku jest wielkością ujemną. Utrzymywanie w długim czasie negatywnych zjawisk demograficznych (w tym nadmiernej emigracji) jest groźne dla utrzymania żywotności regionów i miast. Z prognoz wynika, że starzenie się społeczeństwa oraz znaczny ubytek ludności w wieku mobilnym może zahamować procesy rozwojowe. (abstrakt oryginalny)

EN

The article is an attempt at identifying migration problems of cities located in peripheral regions. The city of Białystok was used in the research, as its location and the scale of the migration phenomenon constitute a good background for the issues discussed here. The considerations were based on the assumption that migration results from peripherality. The conducted studies prove that Podlaskie Voivodeship meets most of the criteria which characterize peripheral regions. Not only does this refer to economic indices but to social and demographic ones as well. Among the latter, low number of births and negative balance of internal and definitive international migrations are especially significant. As a result, the population of the region is constantly decreasing (by 22.4 thousand people within the last 10 years). Although in Białystok, which is the capital of the region, the real number of inhabitants is systematically growing (from 278.5 thousand in 1995 to 295.2 thousand in 2010), it can be assumed that the increase mostly results from broadening the administrative boundaries of the city instead of demographic processes (the city's area increased from 94 to 102 km2 in the analysed period). However, the balance of internal and international migrations, negative since 2003, is a dangerous phenomenon. Negative demographic phenomena lasting for a long time (including excessive emigration) are dangerous for maintaining liveliness of regions and towns. Prognoses show that ageing of the society and a considerable loss of the mobile age population may inhibit development processes. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Migracja; Migracja ludności; Migracja zarobkowa; Miasto; Region

EN

Migration; Population migration; Economic migration; City; Region

• Czasopismo: Zeszyty Naukowe / Uniwersytet Ekonomiczny w Poznaniu
• Rocznik: 2012
• Numer: nr 245
• Strony: 75--90

Twórcy

autor

Renata Przygodzka

• Uniwersytet w Białymstoku

Bibliografia

• Celińska-Janowicz, D., Miszczuk, A., Płoszaj, A., Smętkowski, M., 2010, Aktualne problemy demograficzne regionu Polski Wschodniej, Raporty i Analizy EUROREG, nr 5.
• Czarnecki, B., 2011, Przejawy i konsekwencje depopulacji polskich miast. Zarys problemu, Architekturae et Artibus, nr 4.
• Domański, B., 2008, Rozwój polskich metropolii a regiony peryferyjne. Bezpowrotna separacja czy współzależność rozwoju? Studia KPZK PAN, nr 120.
• Grosse, T.G., 2009, Wybrane koncepcje teoretyczne i doświadczenia praktyczne dotyczące rozwoju regionów peryferyjnych, http://www.mrr.gov.pl/rozwoj-regionalny/poziom_regionalny/strategia_rozwoju_polski_wschodniej_do_2020/dokumenty/Documents/375180a6a5694a818fe987b3595bf6ecGrosse.pdf [dostęp: 03.01.2013].
• Jałowiecki, B., 2004, Uwarunkowania i szanse rozwoju polskich metropolii, Ekspertyza wykonana na zlecenie Departamentu Koordynacji Polityki Strukturalnej w MGPiPS, Warszawa, http://www.funduszestrukturalne.gov.pl/informator/nsro-/ekspertyzy/uwarunkowania_mefropolii.pdf [dostęp: 03.01.2013].
• Kumoś, Z.B., 2008, Migracje - zagrożenia czy nadzieja, w: Kacprzak, L., Knopek, J.,; (red.), Procesy migracyjne: teoria, ewolucja i współczesność, PWSZ im. Stanisława Staszica, Piła.
• Ludność, ruch naturalny i migracje w województwie podlaskim w 2010 r., 2011, Urząd Statystyczny, Białystok.
• Matkowska, M., 2011, Współczesne problemy migracji w Polsce, Studia i Prace Wydziału Nauk Ekonomicznych i Zarządzania Uniwersytetu Szczecińskiego, nr 24.
• Miasta wojewódzkie - podstawowe dane statystyczne, 2009, GUS, Urząd Statystyczny w Poznaniu, Warszawa.
• Migracje wewnętrzne ludności 2002, 2003, GUS, Warszawa.
• Mioduszewska M., 2008, Najnowsze migracje z Polski w świetle danych Badania Aktywności Ekonomicznej Ludności, CMR Working Papers no. 36/94.
• Olechnicka, A., 2003, Szanse regionów peryferyjnych w warunkach współczesnej gospodarki informacyjnej, praca doktorska, Wydział Ekonomiczny Uniwersytetu w Białymstoku, Białystok.
• Przygodzka, R., 2001, Zasoby siły roboczej jako determinanta przekształceń strukturalnych podlaskiej wsi, w: Podedworny, H., Wnorowski H. (red.), Gospodarka rolno-żywnościowa Podlasia wobec wyzwań przyszłości, Wydawnictwo Wyższej Szkoły Ekonomicznej w Białymstoku, Białystok.
• Regiony wyludniające się: nowy paradygmat demograficzny i terytorialny, 2008, Studium, Dyrekcja Generalna ds. Polityki Wewnętrznej Unii, Bruksela.
• Rocznik statystyczny województw, 2011, GUS, Warszawa.
• Rosner, A. (red.), 1999, Typologia wiejskich obszarów problemowych, PAN, IRWiR, Warszawa.
• Strategia rozwoju miasta Białegostoku na lata 2011-2020 plus, 2010, Urząd Miasta, Białystok.
• Strategia rozwoju społeczno-gospodarczego Polski Wschodniej do roku 2020, 2008, Dokument przyjęty przez Radę Ministrów dniu 30 grudnia 2008, Warszawa.
• Winiarczyk-Raźniak, A., Raźniak P., 2012, Migracje wewnętrzne ludności w polskich obszarach metropolitalnych u progu XXI wieku, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Pedagogicznego, Kraków.
• Wolszczak-Derlacz, J., 2009, The impact of internal and International Migration on Regional Convergence in Poland, w: Duszczyk, M., Lesińska, M. (red.), Współczesne migracje: dylematy Europy i Polski, Ośrodek Badań nad Migracjami, Uniwersytet Warszawski, Warszawa.
• Wrzesiński, W., Polskie migracje w XIX i XX wieku, 2006, w: Furdal, A., Wysoczański, W. (red.), Migracje: dzieje, typologia, definicje, Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław.
• Zamojski, J.E. (red.), 2012, Migracje i wielkie metropolie, Instytut Historii PAN, Warszawa.