Cykl mieszkaniowy a system bankowy - przypadek Polski

• Autorzy: Maria Lissowska , Jolanta Szulfer

Warianty tytułu

Housing Cycle v. Banking System - Poland's Case

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Przedmiotem opracowania jest cykliczność rynku mieszkaniowego w Polsce i wyjaśnienie faktu, że przebieg cyklu mieszkaniowego nie doprowadził ani do znacznej recesji na rynku mieszkaniowym, ani do złamania stabilnosci systemu bankowego. Tłem teoretycznym rozważań jest mechanizm cyklu mieszkaniowego i tezy na temat wpływu kredytowania na cykl gospodarczy. Przedstawione zostały podstawowe przyczyny ryzykowności kredytowania mieszkalnictwa w Polsce: jego zdominowanie przez banki uniwersalne (poddane mniej restrykcyjnym zasadom działania niż hipoteczne), niepełna skuteczność zabezpieczenia hipotecznego, niewłaściwa struktura terminowa finansowania mieszkalnictwa przez banki uniwersalne, duży zakres kredytowania w walutach obcych. Jednak z powodu trwałych czynników ograniczających podaż mieszkań i popyt na nie nie doszło do powstania nadmiernej "bańki cenowej" na tym rynku. Znaczącym czynnikiem ograniczającym amplitudę cyklu mieszkaniowego były cechy strukturalne polskiej bankowości: brak sekurytyzacji, wprowadzenie we właściwym czasie rekomendacji nadzoru finansowego, późne wystąpienie luki finansowania.Występuje jednak potrzeba rozwinięcia pozadepozytowych źródeł finansowania kredytów mieszkaniowcyh w bankach uniwersalnych. W perspektywie kilkuletniej może być to sekurytyzacja, albo emisja listów zastawnych przez same banki uniwersalne, albo też sprzedaż kredytów mieszkaniowych do banków hipotecznych.Tylko ostatnia z tych metod wystarczająco zabezpiecza przed nadmiernym rozwojem akcji kredytowej. (abstrakt oryginalny)

EN

The subject of the research paper is cyclical character of housing market in Poland and explanation to the fact that the housing market cycle has neither resulted in a significant recession in this market nor in collapse of the banking system. The setting for these theoretical considerations is the housing cycle mechanism as well as the theses regarding the impact of credit action on the business cycle. The paper presents major reasons for risk factor in granting mortgage in Poland: creditors are mostly universal banks', incomplete efficiency of collaterals, improper time structure of housing financing by universal banks and a widespread access to mortgages granted in foreign currencies. However, due to permanent impediments to both supply of and demand for apartments, the excessive 'price bubble' did not occur in this market. Moreover, a significant factor constraining the amplitude of the housing cycle has been structural features of the Polish banking system: lack of securitisation, implementing recommendations of financial supervision recommendations in timely manner, timedelayed occurrence of gap in financing. However, there is a need of enhancing pro-deposit sources of mortgage financing in universal banks. In several-years' time span it could be securitisation, issuance of bills of exchange by the universal banks or sales of mortgages to mortgage banks. The latter is a sufficient protection against excessive growth of credit action. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Rynek mieszkaniowy; Kredyt mieszkaniowy; Banki

EN

Housing market; Housing loan; Banks

• Czasopismo: Prace i Materiały Instytutu Rozwoju Gospodarczego / Szkoła Główna Handlowa
• Rocznik: 2012
• Numer: nr 88 Pomiędzy polityką stabilizacyjną i polityką rozwoju
• Strony: 84--118

Twórcy

autor

Maria Lissowska

• Szkoła Główna Handlowa w Warszawie

autor

Jolanta Szulfer

Bibliografia

• Akerlof G. A., The market for "Lemons": Quality Uncertainty and the MarketMechanism, "The Quarterly Journal of Economics", 1970, Vol. 84, No. 3, s. 488-500.
• Aleksandrowicz M., Grzybowski M., Sekurytyzacja wierzytelności bankowych - zagadnienia prawne i podatkowe, "Glosa, Prawo Gospodarcze w orzeczeniach i komentarzach", 2004, nr 12.
• Bernanke B., Gertler M., Gilchrist S., The financial accelerator and the flight to quality, "The Review of Economics and Statistics", 1996, Vol. LXXVIII, No. 1.
• Bryx M., Finansowanie rozwoju budownictwa mieszkaniowego w miastach, SGH, Warszawa 1999.
• Bryx M., Rynek nieruchomości. System i funkcjonowanie, Poltext, Warszawa 2007.
• Containing Systemic Risks and Restoring Financial Soundness. Global Financial Stability Report, International Monetary Fund, Washington 2008.
• Drewicz-Tułodziecka A., Łosiak-Szewczyk M., Obradovic Z., Ostrzechowska J., Bankowo - hipoteczna wartość nieruchomości, C.H.Beck, Warszawa 2001.
• Finansowanie nieruchomości przez banki w Polsce, stan na grudzień 2008 r., Urząd Komisji Nadzoru Finansowego, Warszawa 2009.
• Główka G., Mieszkaniowy kredyt hipoteczny w Polsce, Oficyna Wydawnicza SGH, Warszawa 2010.
• Gorton G., The Panic of 2007, Federal Reserve Bank of Kansas City Conference, 2008, http://ssrn.com/abstract=1255362
• Hubbard R.G., Money, the Financial System and the Economy. Adison Wesley. Boston, 2002.
• Janiak R., Sekurytyzacja - nowe szanse dla rynku wierzytelności, w: http://www.bankier.pl/wiadomosci/article.html/Sekurytyzacja-nowe-szanse-dla-rynkuwierzytelnosci. html?article_id=1343014
• Jeziolowicz N., Sekurytyzacja wróci do łask?, "Bank", 2008, nr 12, s. 32.
• Kanigowski K., Bank hipoteczny a rynek nieruchomości, Twigger, Warszawa 2001.
• Kaszubski R., Olszak M., Bank Hipoteczny. Zagadnienia prawne., Wyd. Difin, Warszawa 2000.
• Kosiński A., Sekurytyzacja aktywów na świecie i w Polsce, Biblioteka Menedżera i Bankowca, Warszawa 1997.
• Kowalewski O., Bankowość uniwersalna. Zmiany strukturalne we współczesnych systemach bankowych, Wyd. Wyższej Szkoły Przedsiębiorczości i Zarządzania, Warszawa 2003.
• Liberadzki M., Palimąka A., Bankowość hipoteczna, w: Współczesna bankowość, t. I, red. M. Zaleska, Difin, Warszawa 2007.
• Łaszek J., Sektor nieruchomości mieszkaniowych w Polsce. Stan i perspektywy rozwoju, Oficyna Wydawnicza SGH, Warszawa 2004.
• Meluch R., Refinansowanie kredytów hipotecznych: Sekurytyzacja wciąż z ograniczeniami. Komitet ds. Finansowania Nieruchomości Związku Banków Polskich, dla bankier.pl, 12.07.2005 r.
• Minsky H.P., The Financial Instability Hypothesis "Working Paper", , The Jerome Levy Economics Institute of Bard College, No. 74, 1992.
• Muża K., Bankowość hipoteczna w Polsce, Fundacja WARTY i Kredyt Banku "Razem możemy więcej", Warszawa 2007.
• Mishkin F.S., Over the Cliff. From the Subprime to the Global Financial Crisis, "NBER Working Papers Series", No. 16609, Cambridge 2010.
• Należności i zobowiązania banków, www.nbp.pl
• Nawrot W., Teoria kryzysów finansowych Minsky'ego i jej odniesienie do współczesności, "Gospodarka Narodowa", 2009, nr 10, s. 49-71.
• Nawrot W., Globalny kryzys finansowy XXI wieku. Przyczyny, przebieg, skutki, prognozy, CeDeWu.pl Wydawnictwa Fachowe, Warszawa 2009.
• Oleszko A., Obrót cywilnoprawny w praktyce notarialnej i wieczystoksięgowej, Zakamycze, Kraków 2003.
• Pawłowicz L., Kryzys na amerykańskim rynku kredytów hipotecznych - lekcja dla Polski, Instytut Badań nad Gospodarką Rynkową, Gdańsk, 2007.
• Polski rynek finansowy w obliczu kryzysu finansowego w latach 2008-2009, Urząd Komisji Nadzoru Finansowego, Warszawa 2010.
• Possible further changes to the Capital Requirements Directive, Commission Services Staff Working Document, European Commission, Brussels 2010.
• Raport o stabilności systemu finansowego grudzień 2009, NBP, 2009.
• Raport o stabilności systemu bankowego lipiec 2010, NBP, 2010.
• Raport o stabilności systemu finansowego grudzień 2010, NBP, 2010.
• Raport o sytuacji na rynku nieruchomości mieszkaniowych w Polsce w latach 2002-2009, NBP, Warszawa, maj 2010.
• Shiller R. J., The Subprime Solution, Princeton University Press, 2008.
• ---