Forecasting Risk of Decision - Making Processes

• Autorzy: Jerzy Zemke

Warianty tytułu

Prognozowanie stanów ryzyka procesów decyzyjnych

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

What is the risk of decision-making processes, what causes it? Most typically, definitions of risk are ex post - they are looking at risk as a difference between expectations of results of actions taken and the actual performance. This is a considerable inconvenience, especially in cases when processes are of a long-term nature. Thus, is it possible to measure risk in the course of the decision-making processes? How can this be done and in what conditions can risk measures be extrapolated? An analysis of the definitions of risk shows that the one which is the most useful for solving the problem undertaken in the present study, is given by K. and T. Jajuga, "...the term of risk will refer to a decision, or, to be more precise, to an action taken as a result. One may therefore speak of taking risky decisions". The authors make it clear that a risky decision is uncertainty as to "...the possibility for people to control the factors that determine the reality". This suggestion, if accepted, enables one to construct a risk model as a random vector whose components are control variables of the decisionmaking processes taking place. In consequence, this makes it possible to estimate statistic measures of risk. Risk measures indicating the level of risk at moment t of decision-making processes represent a foundation of the problem announced by the title of the present study. Although they are merely a set of risk estimations, i.e. an assessment of its state, they nevertheless provide an opportunity to forecast risk levels within the period in which the processes occur, thus providing valuable information for decisions-makers.(original abstract)

Czym jest ryzyko procesów decyzyjnych, czym jest powodowane? Literatura naukowa podaje wiele definicji pojęcia, co już jest niepokojące, ponieważ podejmując trud przedstawienia koncepcji prognozowania stanów ryzyka, stajemy przed wyborem definicji ryzyka, pamiętając o tym, by dokonany wybór umożliwiał jego pomiar. Definicje ryzyka mają najczęściej charakter ex post, postrzegają ryzyko jako różnicę pomiędzy oczekiwaniami dotyczącymi rezultatów podejmowanych działań a rezultatem zrealizowanym. Stanowi to istotną niedogodność, szczególnie w przypadkach gdy procesy decyzyjne są realizowane w długim okresie. Czy zatem możliwy jest pomiar ryzyka w trakcie realizacji procesów decyzyjnych, jak tego dokonać i w jakich uwarunkowaniach można ekstrapolować miary ryzyka? Analizując definicje ryzyka, tę, która jest najbardziej przydatna w rozwiązaniu podjętego w tym opracowaniu zagadnienia, podają K. i T. Jajuga, "...termin ryzyko odnosić będziemy do decyzji, a właściwie do działania podjętego w jego wyniku. Można mówić przeto o podejmowaniu ryzykownych decyzji". Autorzy jednoznacznie postrzegają decyzję ryzykowną jako niepewność co do "...możliwości kontrolowania przez ludzi czynników kształtujących rzeczywistość". Przyjęcie tej sugestii pozwala zbudować model ryzyka tożsamy z wektorem losowym o składowych będących zmiennymi kontrolnymi realizowanych procesów decyzyjnych. Umożliwia to w konsekwencji oszacowanie statystycznych miary ryzyka. Miary ryzyka określające stan ryzyka w momencie t realizowanych procesów decyzyjnych stanowią fundament zagadnienia, które zapowiada temat pracy. Chociaż są jedynie zbiorem oszacowań ryzyka, a więc oceną jego stanu, to otwierają możliwość prognozy stanów ryzyka w okresie realizacji procesów, co jest cenną informacją dla realizujących procesy decyzyjne.(abstrakt oryginalny)

Słowa kluczowe

EN

Risk; Risk measures; Forecasting; Decision proces

PL

Ryzyko; Pomiar ryzyka; Prognozowanie; Proces decyzyjny

• Czasopismo: Ekonometria / Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiu
• Rocznik: 2013
• Numer: nr 1 (39)
• Strony: 30--39

Twórcy

autor

Jerzy Zemke

• University of Gdansk, Poland

Bibliografia

• Arrow K.J., Esej z teorii ryzyka, PWN, Warszawa 1979.
• Dobbins R., Frąckowiak W., Witt S.F., Praktyczne zarządzanie kapitałami firmy, PAANPOL, Poznań 1992.
• Donaldson G., Lorsch J.W., Decision Making at the Top: The Shaping of Strategic Direction, Basic Books, New York 1983.
• Efektywność przedsięwzięć rozwojowych. Metody - analiza - przykłady, R. Borowiecki (ed.), Akademia Ekonomiczna w Krakowie, Towarzystwo Naukowe Organizacji i Kierownictwa, Warszawa-Kraków 1996.
• Freeman R.E., Strategic Management, Pitman, Boston 1984.
• Gołębiewski T., Zarządzanie strategiczne. Planowanie i kontrola, Difin, Warszawa 2001.
• Grzybowski W., Ryzyko i sukcesy, Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin 1996.
• Knight F.H., Risk Uncertainty and Profit, University of Boston Press, Boston 1921.
• Jajuga K., Jajuga T., Inwestycje. Instrumenty finansowe, ryzyko finansowe, inżynieria finansowa, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1996.
• MacMillan I.C., Jones P.E., Strategy Formulation: Power and Politics, West Publishing, St. Paul 1986.
• Mahalanobis P.C., On the generalised distance in statistics, Proceedings of National Institute of Science of India 2: 49-55, 1936.
• Jedynak P., Szydło S., Zarządzanie ryzykiem, Ossolineum, Wrocław-Warszawa-Kraków 1997.
• Obłój K., Strategia organizacji, PWE Warszawa 1999.
• Prognozowanie gospodarcze. Metody i zastosowania, M. Cieślak (ed.), Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1997.
• Willett A.H., The Economic Theory of Risk and Insurance, University of Pennsylvania Press, Philadephia 1951.
• Zemke J., Ryzyka zarządzania organizacją gospodarczą, Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk 2009.