Kapitał intelektualny organizacji - przegląd koncepcji i metod zarządzania

• Autorzy: Grzegorz Łukasiewicz
• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Od kilkunastu lat w coraz to liczniejszych publikacjach z zakresu zarządzania naukowcy zwracają uwagę na rosnące znaczenie zasobów (aktywów) niematerialnych w zarządzaniu przedsiębiorstwem, upatrując w tych zasobach potencjalne źródło przewagi konkurencyjnej. Teza ta znajduje uzasadnienie nie tylko w postaci czysto teoretycznych rozważań, ale za jej prawdziwością przemawia szereg danych empirycznych. Podstawowym argumentem na rzecz wspomnianej tezy jest analiza elementów składających się na wartość rynkową współczesnych przedsiębiorstw. Problem ten jest poruszany w wielu publikacjach, w których jednoznacznie wskazuje się na fakt, iż z roku na rok zwiększa się liczba firm, których wartość rynkowa jest znacznie wyższa od ich wartości księgowej. Dla przykładu, firma Netscape, której wartość księgowa przekraczała zaledwie 17 mln dolarów, podczas pierwszego notowania na giełdzie została wyceniona na ponad 3 mld dol. Z kolei amerykański ekonomista John Kendrick podaje, że w 1929 r. wśród firm amerykańskich stosunek aktywów niematerialnych do materialnych wynosił 30:70, w 1990 r. wzrósł do 63:37. Źródłem tak dużych różnic pomiędzy wartością rynkową a księgową wielu przedsiębiorstw są aktywa niematerialne, które nie są ujmowane w tradycyjnych sprawozdaniach księgowych, ale mimo to są intuicyjnie wyceniane przez inwestorów zewnętrznych (przez giełdę). Aktywa niematerialne w zasadniczy sposób różnią się od aktywów tradycyjnych (rzeczowych i finansowych). Różnice te powodują, iż w praktyce gospodarczej menedżerowie napotykają wiele problemów związanych z zarządzaniem opisywanymi aktywami. Problemy te wynikają z niejasności w szczegółowym określeniu samych elementów aktywów materialnych czy chociażby z trudności pojawiających się przy ich pomiarze. Propozycją odnosząca się do rozwiązania powyższych problemów jest koncepcja kapitału intelektualnego, która w sposób całościowy obejmuje aktywa niematerialne, podaje metody zarządzania owym majątkiem oraz jednocześnie próbuje rozwiązać problem braku informacji na temat aktywów niematerialnych w obowiązującej sprawozdawczości finansowej. (fragment tekstu)

Słowa kluczowe

PL

Kapitał intelektualny; Metody zarządzania; Zasoby niematerialne; Przewaga konkurencyjna; Kapitał ludzki; Wiedza w organizacji; Konsument

EN

Intellectual capital; Methods of management; Intangible assets; Competitive advantage; Human capital; Knowledge in organization; Consumer

• Czasopismo: Zeszyty Naukowe / Akademia Ekonomiczna w Poznaniu
• Rocznik: 2003
• Numer: nr 36
• Strony: 166--172

Twórcy

autor

Grzegorz Łukasiewicz

• Akademia Ekonomiczna w Krakowie

Bibliografia

• Becker E.B., Huselid M.A., Urlich D., Karta wyników zarządzania zasobami ludzkimi, Oficyna Ekonomiczna, Kraków 2002.
• Bontis N., Managing Organizational Knowledge by Diagnosing Intellectual Capital, "Journal oh Technology Management" vol. 18, 1998, no. 5/6/7/8.
• Dzinkowski R., The Measurement and Management of Intellectual Capital: An Introduction, International Federation of Accountants, New York 1998.
• Edvinsson L., Malone M.S., Kapitał intelektualny, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2001.
• Gierusz J., Wewnętrznie generowana wartość firmy w świetle definicji aktywów, "Prace Naukowe Akademii Ekonomicznej we Wrocławiu" 2000, nr 876.
• Jarugowa A., Fijałkowska J., Rachunkowość i zarządzanie kapitałem intelektualnym. Koncepcje i praktyka, Ośrodek Doradztwa i Doskonalenia Kadr, Gdańsk 2002.
• Knight D.J., Performance Measures for Increasing Intellectual Capital, Strategy&Leadership, Chicago 1999.
• Osbert-Pociecha R., Karaś M., Wykorzystanie koncepcji zarządzania zintegrowaną wiedzą pracowników (kapitałem intelektualnym) w reengineeringu przedsiębiorstwa, "Przegląd Organizacji" 1999, nr 3.
• Seetharaman A., Sooria H., Saravanan A.S., Intellectual Capital Accounting and Reporting in the Knowledge Economy, "Journal of Intellectual Capital", Bradford 2002.
• Stewart T.A., Your Company's Most Valuable Asset: Intellectual Capital, "Fortune", October 1994, no. 3.
• Strojny M., Zarządzanie kapitałem intelektualnym. Ogólny zarys koncepcji, "Przegląd Organizacji" 2000, nr 7-8.
• Sveiby K.E., The New Organizational Wealth: Managing and Measuring Knowledge-based Assets, Barret-Kohler Publishers, San Francisco 1997.