Zmiana modelu finansowania parków narodowych

• Autorzy: Wojciech Zbaraszewski

Warianty tytułu

Changing the Funding Model of National Parks

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Parki narodowe w ostatnich latach przekształcono z państwowych jednostek budżetowych (wraz z funkcjonującymi przy nich gospodarstwami pomocniczymi) w państwowe osoby prawne. Celem artykułu jest ocena przekształceń w zakresie finansowania parków narodowych w Polsce. W opracowaniu wykorzystano materiały źródłowe w postaci opracowań Głównego Urzędu Statystycznego, danych Ministerstwa Środowiska oraz Ministerstwa Finansów. W celu możliwie wszechstronnego i obiektywnego przedstawienia wieloaspektowej problematyki wykorzystano właściwą tematycznie literaturę przedmiotu oraz akty prawne. (fragment tekstu)

EN

The paper presents the transformation of operation and financial management of the Polish national parks. The existing system was accused of dualism. It was based on the operation of a parent unit (a national park) and an auxiliary unit - it consequently led to the overlapping of tasks performed by these two organisationally and financially separated units. The new operational system of the Polish national parks involves the elimination of auxiliary units and the transformation of state budgetary units (national parks) into state legal entities. Then the national parks - thanks to the transformation of their form - can generate revenues from a variety of sources (including their economic activities), take credits and loans etc. At the same time the scope of tasks performed by the national parks has not changed. The introduced changes allow them to hold their generated revenues and effectively apply for grants. At the same time these changes have raised fears of excessive commercialisation of the parks (keeping in mind that their primary objective is to preserve biodiversity). These concerns are also justified by the increasing negative net result of the national parks which was equal to - 16.5 M PLN in 2013 with their total costs at the level of 212.9 M PLN. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Parki narodowe; Źródła finansowania; Osoba prawna; Plan finansowy

EN

National parks; Source of financing; Legal entity; Financial plan

• Czasopismo: Folia Pomeranae Universitatis Technologiae Stetinensis. Oeconomica
• Rocznik: 2013
• Numer: nr 71
• Strony: 163--174

Twórcy

autor

Wojciech Zbaraszewski

• Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie

Bibliografia

• Bednar-Friedl B., Gebetsroither B., Getzner M. 2009. Willingness to Pay for Species Conservation Programs: Implications for National Park Funding, Eco. mont, vol. 1, (1) 9-14.
• Conservation Finance Alliance (CFA). 2001. Financing marine protected areas. In: Conservation finance guide.
• Dearden P., Bennett M., Johnston J. 2005. Trends in global protected area governance, 1992-2002, Environ. Manage., vol. 36, (1), 89-100.
• Denisiuk Z., Dyrga Z., Kalemba A., Filipowicz W., Pioterek G. 1991. Rola parków narodowych w ochronie szaty roślinnej i krajobrazu, Studia Naturae, Kraków, ZOPiZN PAN, Ser. A, 36.
• Dharmaratnea G.S., Sangb F.Y., Wallingc L.J. July 2000. Tourism potentials for financing protected areas, Ann. Tour. Res., vol. 27, (3), 590-610.
• Dudley N. (ed.). 2008. Guidelines for Applying Protected Area Management Categories, IUCN, Gland, Switzerland.
• Działalność i finansowanie parków narodowych. 2008. Materiały na posiedzenie Sejmowej Komisji Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa, Ministerstwo Środowiska, Warszawa.
• Działalność i finansowanie parków narodowych. 2010. Warszawa. Ministerstwo Środowiska.
• Emerton L., Bishop J., Thomas L. 2006. Sustainable financing of protected areas. A global review of challenges and options. IUCN, Gland, Switzerland and Cambridge Series No.13. IUCN. 97.
• Funkcjonowanie parków narodowych w zakresie zachowania, zrównoważonego użytkowania oraz odnawiania zasobów. 2006. Nr ewid. 94/2006/P05134/LKR, Kraków. Najwyższa Izba Kontroli.
• Geoghegan T. 1998. Financing protected area management: experiences from the Caribbean, Canari Tech. Rep. 272, 3-6.
• Granice obszarów chronionych, Generalna Dyrekcja Ochrony Środowiska, serwis internetowy: http://geoserwis.gdos. gov.pl/mapy/.
• Informacja o wynikach kontroli gospodarowania nieruchomościami w parkach narodowych, Najwyższa Izba Kontroli, Delegatura w Kielcach, LKI-410-23-00/2009, grudzień 2010.
• Informacja o wynikach kontroli w parkach narodowych. 2006. Najwyższa Izba Kontroli, DOŚ- 41007/2000, Warszawa.
• Konwencja o obszarach wodno-błotnych - Ramsar, Ramsar Sites in order of their addition to the Ramsar List of Wetlands of International Importance, http://www.ramsar.org
• Krajowa Strategia ochrony i umiarkowanego użytkowania różnorodności biologicznej wraz z programem działań. 2003. Ministerstwo Środowiska, Warszawa, załącznik nr 1.
• Ministerstwo Środowiska, www.mos.gov.pl, dostęp z 12 stycznia 2011 roku.
• NFOŚiGW, www.nfosigw.gov.pl/srodki-krajowe/programy-priorytetowe/ochrona-przyrody/pozyczki-dlaparkow- narodowych/, dostęp 30.06.2013.
• Ochrona środowiska 2010, GUS, Warszawa 2010.
• Ochrona środowiska 2012, GUS, Warszawa 2012.
• Państwowa Rada Ochrony Przyrody. 2007. Najważniejsze problemy ochrony przyrody w Polsce, Warszawa.
• Parki narodowe w Polsce. Działalność organizacyjna i finansowanie w 2009 roku Ministerstwo Środowiska. 2010. Warszawa.
• Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 19 czerwca 2001 roku w sprawie utworzenia Parku Narodowego "Ujście Warty", DzU 2001, nr 67, poz. 681.
• Sitnicki S. 2010. Fundacja EkoFundusz w liczbach, Warszawa. EkoFundusz, ISBN 978-83-931849-2-7.
• UNESCO www.unesco.org/new/en/natural-sciences/environment/ecological-sciences/biosphere-reserves/ /europe-north-america/.
• Ustawa budżetowa na 2013 roku z dnia 25 stycznia 2013 roku, DzU 2013, nr 0, poz. 169.
• Ustawa z dnia 16 kwietnia 2004 roku o ochronie przyrody, DzU 2004, nr 92, poz. 880.
• Ustawa z dnia 27 sierpnia 2009 roku o finansach publicznych, DzU 2009, nr 157, poz. 1240.