Cechy totalitaryzmu i autorytaryzmu i ich wzajemne oddziaływanie na przykładzie Włoch i Niemiec oraz państw Europy Środkowej okresu dwudziestolecia międzywojennego

• Autorzy: Magdalena Tobiasz

Warianty tytułu

Features of Totalitarianism and Authoritarianism and their Reciprocal Influence on an Example of Italy and Germany and States of the Central Europe in the Period of Twenty Years between the Two World Wars

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Omówiono systemy totalitarne i autorytarne na przykładzie państw w okresie przed rokiem 1939. Każde państwo po I wojnie światowej skupiło się na poprawie sytuacji wewnętrznej, starając się zlikwidować konflikty i problemy. Był to podatny grunt dla narodzin tych reżimów. Obok powstałych w tym okresie systemów totalitarnych w Niemczech, Włoszech, czy ZSRR, w mniejszych państwach, jak Austria czy Bułgaria wykształciły się rządy autorytarne.

EN

This article concerns totalitarian and authoritarian systems, which were discussed on an example of states in a period before the year 1939. There were presented reasons of coming into existence of this type of systems, which resulted from realities occurring in Europe after completion of World War I. The notion of totalitarianism was explained and its features were indicated. There were presented circumstances of introduction of this type of systems in Italy and Germany, principles by which one was guided, political structures and their assumptions of the international politics. There was also taken into consideration influence of the totalitarian states - Italy and Germany, on a development of the authoritarian system in the states of the Central Europe, which served as an example applied to underline popularity of such type forms of exercising authority in the contemporary period. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Sytuacja społeczno-ekonomiczna; Totalitaryzm; System polityczny; Konflikty zbrojne; Okres międzywojenny; Autorytaryzm

EN

Social and economic conditions; Totalitarianism; Political system; Armed conflicts; Inter-war period; Authoritarianism

• Czasopismo: Administracja : teoria, dydaktyka, praktyka
• Rocznik: 2011
• Numer: nr 2(23)
• Strony: 26--55

Twórcy

autor

Magdalena Tobiasz

• Uniwersytet Rzeszowski

Bibliografia

• H. Batowski, Między dwiema wojnami 1919-1939. Zarys historii dyplomatycznej, Kraków 2001, s. 37-38
• S. Sierpowski, Źródła do historii powszechnej z okresu międzywojennego, t. 1, 1917-1926, Poznań 1989, s. 125-131.
• M. Borucki, Mussolini, Warszawa 1975
• T. Walichowski, Spór austriacko-włoski o górną Adygę, [w:] "Sprawy Międzynarodowe", Warszawa 1970, R. XXIII, z. 10-11, s. 56- 62
• J. A. Gierowski, Historia Wioch, Wrocław 1999, s. 528
• H. Batowski, Ekspansja niemiecka w Europie Środkowej w latach 19191-1939, [w:] "Dzieje Najnowsze" 1974, nr 1-2, s. 58.
• R. Tokarczyk, Współczesne doktryny polityczne, Warszawa 2006, s. 184-186 i 209.
• W. Balcerak, Wpływ sytuacji międzynarodowej na kształtowanie się reżimów dyktatorskich i autorytarnych w Europie Środkowo-Wschodniej (1918-1939), [w:] Dyktatury w Europie Środkowo-Wschodniej 1918-1939, red. J. Żarnowski, Wrocław 1973, s. 88.
• Nowa Encyklopedia Powszechna PWN, t. 1, Warszawa 1995, s. 423-424.
• N. Davis, Europa, przeł. E. Tabakowska, Kraków 2000, s. 1003-1006.
• M. Zagórniak, Totalitaryzm a militatyzm, [w:] Między dwoma totalitaryzmami. Europa Środkowa i Południowo-Wschodnia w latach 1933-1956, red. M. Pułaski. Kraków 1997, s. 9.
• J. W. Borejsza, Szkoły nienawiści. Historia faszyzmów europejskich 1919-1945, Wrocław 2000, s. 17-18.
• D. M. Smith, Mussolini, przeł. J. G. Brochocki, Warszawa 1994, s. 80-81
• S. Corvaja, Hitler i Mussolini, przeł. T. Sobańska-Dąbrowska, Warszawa 2004.
• R. de Felice, Interpretacje faszyzmu, tłum. M. de Rosset-Borejsza, Warszawa 1976, s. 65.
• F. Bernaś, L. Meissner, Brunatni siewcy śmierci, Warszawa 1960, s. 9-17
• A. Bullock, Hitler. Studium tyranii, przeł. T. Evert, Warszawa 1997
• M. Burleigh, Trzecia Rzesza. Nowa historia, przeł. G. Siwek, Warszawa 2002
• J. C. Fest, Hitler, t. II, Führer, przeł. W. Jeżewski, Warszawa 1996
• M. Steinert, Hitler. przeł. K. Skawina, Wrocław 2001.
• J. Krasuski, Historia Niemiec, Wrocław 2004
• W. Czapliński, A. Galos, W. Korta, Historia Niemiec. Wrocław 1990.
• B. Koszel, Faszyzm włoski wobec przejęcia przez Adolfa Hitlera władz w Niemczech, [w:] "Przegląd Zachodni" 1992, nr 3, s. 143.
• J. W. Borejsza, Rzym a wspólnota faszystowska, Warszawa 1981, s. 29-30
• H. Batowski, Niemcy a Europa Środkowa 1919-1939, [w:] "Sprawy Międzynarodowe", Warszawa 1970, R. XXIII, z. 10-11, s. 91.
• H. Batowski, Austria i Sudety 1919-1938. Zabór Austrii i przygotowanie agresji na Czechosłowację, Poznań 1968, s. 88
• J. de Launay, Historia tajnej dyplomacji od 1914do 1945, przeł. J. Rylska, Kraków 1970, s. 173-174
• F. H. Gentzen, Niemieckie ośrodki organizujące i popierające V Kolumnę imperializmu niemieckiego w Europie, [w:] Irredenta niemiecka w Europie środkowej i południowo-wschodniej przed II wojną światową, pod red. H. Batowski, Katowice 1971, s. 41.
• R. T. Elson, II wojna światowa. Preludium wojny, przeł. S. Kędzierski, Warszawa 1997, s. 185
• J. Mikulska-Bernaś, F. Bernaś, V Kolumna, Warszawa 1987, s. 289-290.
• A. Wysocki, Tajemnice dyplomatycznego sejfu, Warszawa 1974, s. 86 i 284.
• H. Batowski, Problem mniejszości narodowych w Europie w przededniu II wojny światowej, [w:] "Kwartalnik Historyczny" 1970, nr 3, s. 630-631.
• S. Sierpowski, Mniejszości narodowe jako instrument polityki międzynarodowej 1919-1939, Poznań 1986, s. 17-18.
• Historia dyplomacji 1914-1939, red. W. M. Chwostow, t. III. Warszawa 1973, s. 635.
• K. Schuschnigg, W zmaganiu z Hitlerem. Przezwyciężenie idei Anschlussu, przeł. M. Osterwina, Kraków 1978, s. 243.
• H. Batowski, Dyplomacja niemiecka 1919-1945. Zarys informacyjny, Katowice 1969, s. 47.
• J. Żarnowski, Reżimy autorytarne w Europie Środkowej i Południo-Wschodniej w okresie międzywojennym - analogie i różnice, [w:] Dykta, w Europie rodkowo-Wschodniej1918-1939, red. J. Żarnowski, Wrocław 1973, s. 2
• Leksykon historii powszechnej, red. S. Sierpowski, Poznań 1996, s. 25
• F. Ryszka, Pańśtwo stanu wyjątkowego. Rzecz o systemie państwa i prawa Trzeciej Rzeszy, Wrocław 1985, s. 55
• M. Koźmiński, Nacjonalizm, mniejszości narodowe a reżimy dyktatorskie w Europie Środkowo-Wschodniej w latach 1918-1939, [w:] Dyktatury w Europie Środkowo-Wschodniej 1918-1939, red. J. Żarnowski, Wrocław 1973, s. 99.
• J. Kozeński, Austria 1918-1968. Dzieje społeczne i polityczne, Poznań 1970, s. 113.
• S. Sierpowski, Dzieje powszechne XX wieku. Między wojnami 1919-1939, cz. 1, Poznań 1998, s. 109.
• H. Batowski, Austria i Sudety 1919-1938. Zabór Austrii i przygotowanie agresji na Czechosłowację, Poznań 1968, s. 102.