Antymaterialistyczny przekaz w muzyce reggae a aspiracje życiowe jej słuchaczy

• Autorzy: Łukasz Jach

Warianty tytułu

An Anti-Materialistic Expression in Reggae Music and the Life Aspirations of Its Listeners

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Według badaczy współczesności obecne kierunki ludzkiej aktywności w znacznym stopniu wyznaczane są przez wartości materialistyczne. Choć znajdują one odzwierciedlenie w dominującej (pop)kulturze, odnaleźć można również przykłady przekazów wyraźnie im się przeciwstawiających. Należy do nich światopogląd związany z muzyką reggae, prezentowany w tekstach utworów wysoko waloryzujących wolność osobistą, relacje międzyludzkie oraz rozwój duchowy. Świat nastawiony na osiąganie celów materialistycznych porównywany jest w nich z apokaliptycznym Babilonem - potężnym, ale zmierzającym do nieuchronnej zagłady. W artykule zaprezentowano wyniki dwóch badań mających na celu ustalenie, czy obcowanie z treściami zawartymi w muzyce reggae wiąże się z określonym profilem celów życiowych. W pierwszym z nich starano się zbadać, czy refleksyjne obcowanie z muzycznym przekazem antymaterialistycznym (reggae) i materialistycznym (hip-hop) może wpływać na charakteryzujący jednostkę profil aspiracji życiowych. Drugie z badań polegało a porównaniu profilu aspiracji życiowych słuchaczy muzyki reggae z wynikami uzyskanymi w grupie porównawczej. W obu procedurach wykorzystano Indeks Aspiracji Życiowych (Grouzet i in., 2005; Górnik- Durose, Janiec, 2010) w autorskim ujęciu czteroczynnikowym. (abstrakt oryginalny)

EN

Contemporary researchers find that current human activity is directed by such materialistic values as money and social status. Although those values are reflected in the dominant popular culture, we can also find examples of opposing ideas. Among them is the world view connected with reggae music, presented in the texts of songs that highly appreciate personal freedom, interpersonal relations, and spiritual growth. In these songs, a world focused on achieving materialistic goals is compared with apocalyptic Babylon - powerful, but coming to an inevitable doom. This article presents the results of two studies to find if listening to reggae music is connected with certain profiles of life goals. The first study examined if attentive contact with anti-materialistic (reggae) or materialistic (hip-hop) lyrics might have an influence on personal life goals. The second study compared reggae listeners' profiles of life goals with profiles of students. Both studies used the Aspiration Index (Grouzet et al., 2005; Górnik-Durose, & Janiec, 2010) which examines four types of life goals. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Kultura masowa; Wartości niematerialne; Relacje międzyludzkie; Badania naukowe

EN

Popular culture; Intangible asset; Interpersonal relations; Scientific research

• Czasopismo: Psychologia Ekonomiczna
• Rocznik: 2013
• Numer: nr 4
• Strony: 44--56

Twórcy

autor

Łukasz Jach

• Uniwersytet Śląski w Katowicach

Bibliografia

• Arnett, 1(1993). Three Profiles of Heavy Metal Fans: A Taste for Sensation and a Subculture of Alienation. Qualitative Sociology, 16,423-443.
• Barber, B. R. (2008). Skonsumowani. Jak rynek psuje dzieci, infantylizuje dorosłych i połyka obywateli, przeł. H. Jankowska, Warszawa: Muza S.A.
• Buss, D.M. (2000).The Evolution of Happiness. American Psychologist, 55,15-23.
• Cebula, M., Kucharski, P. (2012). Antykonsumpcja jako wyraz dbałości o jakość życia. W: M. Górnik-Durose, A.M. Zawadzka (red.), W supermarkecie szczęścia (297-320). Warszawa: Difin.
• Cushman, T. (1991). Rich Rastas and Communist Rockers. A Comparative Study of the Origin, Diffusion and Defusion of Revolutionary Music Codes. Journal of PopularCulture, 25:3,17-61.
• Deci, EL, Ryan, R.M. (2008). Facilitating Optimal Motivation and Psychological Well-Being Across Life's Domains. Canadian Psychology, 49,14-23.
• Dittmar, H. (2007). The Costs of Consumer Culture and the "Cage Within":The Impact of the Materiał "Good Life" and "Body Perfect" ldeals on lndividuals" ldentity and Well-Being. Psychological lnquiry, 18,23-59.
• Gąsiorowska, A. (2012). Czy dla każdego większa ilość pieniędzy oznacza lepszą sytuację finansową? Postawy wobec pieniędzy a spostrzeganie własnego dochodu. Psychologia Ekonomiczna, 1,6-18.
• Górnik-Durose, M., Janiec, K. (2010). Merkantylizm psychiczny, struktura celów życiowych a poczucie dobrostanu psychicznego. W: A.M. Zawadzka, M. Górnik-Durose (red.), Życie w konsumpcji, konsumpcja w życiu. Psychologiczne ścieżki współzależności (s. 142-160). Sopot: GWP.
• Górnik-Durose, M., Mróz, B., Zawadzka, B. (2012). Współczesna oferta supermarketu szczęścia - nowe zjawiska w zachowaniach konsumenckich. Trójgłos interdyscyplinarny. W: M. Górnik-Durose, A.M. Zawadzka (red.), W supermarkecie szczęścia (321-345). Warszawa: Difin.
• Griskevicius, V, Tybur, J.M., Van den Bergh, B. (2010). Going Green to Be Seen: Status, Reputation and Conspicuous Conservation. Journal of Personality and Social Psychology, 98,392-404.
• Grouzet, M. E., Ahuvia, A., Kim, Y., Ryan, R. M., Schmuck, R, Kasser J., Dois, J. M. E, Lau, S., Saunder, S., Sheldon, K. M. (2005).The Structure of Goal Contents Across 15 Cultures. Journal of Personality and Social Psychology, 89,800-816.
• Hebdige, D. (2002). Subculture - the meaning of style. London, New York: Routledge.
• Jach, Ł. (2012a). Prorocy Syjonu w konsumpcyjnym Babilonie - muzyka reggae jako wyraz sprzeciwu wobec współczesnej hegemonii pieniądza. W: M. Górnik-Durose, A.M. Zawadzka (red.), W supermarkecie szczęścia (274-296). Warszawa: Difin.
• Jach, Ł. (2012b). Cele życiowe i satysfakcja z życia studentów o różnych profilach temporalnych. Psychologia Jakości Żyda, 11,127-144.
• Kasser.T. (2010). Materialism and its Alternatives. W: A.M. Zawadzka, M. Górnik-Durose (red.), Życie w konsumpcji, konsumpcja w życiu. Psychologiczne ścieżki współzależności (s. 127-141). Sopot: GWP.
• KasserJ., Cohn, S., Kanner, A.D., Ryan, R.M. (2007). Some Costs of American Corporate Capitalism: A Psychological Exploration of Value and Goal Conflict. Psychological lnquiry, 18,1-22.
• Miller, G. (2010). Teoria szpanu. Seks, ewolucja i zachowania klienta (przeł. B. Reszuta). Warszawa: Prószyński i S-ka.
• Mróz, B. (2010). Dyskretny urok konsumpcjonizmu. Szkic do portretu konsumenta XXI wieku. W: A.M. Zawadzka, M. Górnik-Durose (red.), Życie w konsumpcji, konsumpcja w życiu. Psychologiczne ścieżki współzależność(s. 15-33). Sopot: GWP.
• Różycka, J., Wojciszke, B. (2010). Skala wiary w grę o sumie zerowej. Studia Psychologiczne, 48,33-44.
• Ryan, R.M., Dęci, El. (2000). Self-Determination Theory and the Facilitation of Intrinsic Motivation, Social Development, and Well-Being. American Psychologist, 55, 68-78.
• Seligman, M.E.P. (2008). Psychologia pozytywna. W: J. Czapiński (red.), Psychologia pozytywna. Nauka o szczęściu, zdrowiu, sile i cnotach człowieka (s. 18-32). Warszawa: PWN.
• Vansteenkiste, M., Lens, V., Deci, El. (2006). Intrinsic Versus Extrinsic Goal Contents in Self-Determination Theory: Another Look at the Quality of Academic Motivation. Educational Psychologist, 41,19-31.
• Vohs, K.D., Schooler, J.W. (2008).The Value of Free Will. Encouraging a Belief in Determinism Increases Cheating. Psychological Science, 19,49-54.

Identyfikatory

DOI

10.14659/PJOEP.2013.04.03