Finansowanie działalności badawczo-rozwojowej przedsiębiorstw w Polsce

• Autorzy: Magdalena Mosionek-Schweda

Warianty tytułu

Financing of Companies' Research and Development Activities in Poland

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Analizując sferę badawczo-rozwojową w Polsce, można zaobserwować wzrost zainteresowania przedsiębiorców w zakresie podejmowania działalności B+R. Według danych GUS na koniec 2008 roku w sektorze badań i rozwoju działało ogółem 1157 jednostek, w tym 697 przedsiębiorstw. W kolejnym roku liczba jednostek B+R zwiększyła się do 1316, natomiast w sektorze przedsiębiorstw odnotowano wzrost do 842 podmiotów (o 20,8%). Większe zaangażowanie przedsiębiorców w sferę B+R wynika między innymi z dostrzegania przez nich wielu korzyści związanych z tą aktywnością. Zarówno na poziomie instytucji krajowych, jak i organów Unii Europejskiej, opracowano wiele programów skierowanych do przedsiębiorców podejmujących prace B+R, które bardzo często traktują priorytetowo małe i średnie przedsiębiorstwa, oferując im duży zakres pomocy rzeczowej oraz finansowej. Podstawą takiej polityki jest dążenie do osiągnięcia wysokiego wzrostu gospodarczego oraz poprawy sytuacji społeczno-gospodarczej społeczeństwa przy udziale przedsiębiorstw nastawionych na tworzenie i zastosowanie innowacyjnych rozwiązań w obszarze ich funkcjonowania, wytwarzanych produktach lub świadczonych usługach. Celem artykułu jest przedstawienie źródeł finansowania działalności badawczo-rozwojowej przedsiębiorstw w Polsce, począwszy od programów rządowych, poprzez fundusze strukturalne, aż po środki wyasygnowane przez Szwajcarię oraz kraje tworzące wraz z państwami UE tzw. Europejski Obszar Gospodarczy. Pomimo tych wszystkich programów i inicjatyw wspierających sferę B+R, wiele podmiotów w Polsce nadal napotyka na barierę finansową, która uniemożliwia ich rozwój. Wydaje się, że podstawowym problemem nie jest brak potencjalnych źródeł finansowania działalności B+R, ale przede wszystkim ich nieznajomość przez przedsiębiorców oraz przekonanie, że są one poza ich zasięgiem. Wszelkiego rodzaju publiczne formy wsparcia nadal kojarzą się przedsiębiorcom z nadmierną biurokracją, ogromem wymogów formalnych, czy wreszcie małym prawdopodobieństwem ich otrzymania, stąd rezygnują oni z podjęcia starań o ich otrzymanie. W artykule zaprezentowane zostaną podstawowe statystyki obrazujące stan sektora badawczo-rozwojowego w Polsce oraz najważniejsze formy wsparcia działalności B+R przedsiębiorców pochodzące z krajowych i europejskich środków pomocowych. (abstrakt oryginalny)

EN

Analyzing the research and development sector (R&D) in Poland, one can observe the increase in entrepreneurs' interest to undertake R&D activities. According to Central Statistical Office, at the end of 2008 there were 1157 entities that conduct research and development work, including 697 enterprises. The following year, the number of total R&D institutions increased to 1316, whereas the business sector rose to 842 companies (about 20.8%). Greater involvement of entrepreneurs in the R&D sector results, among others, from noticing many benefits associated with this activity. The national authorities as well as European Union's institutions drew up many programmes for entrepreneurs undertaking R&D activities. Some of these programmes give priority to small and medium-sized businesses offering them a wide range of financial and non-financial support. This policy aims to achieve high economic growth and improve socio-economic situation of society with the participation of enterprises that are orientated at creating and applying innovative solutions in their business operation, products manufactured or services provided. The article aims to present sources of funds available for R&D activities undertaken by companies in Poland, as from government programmes, through the structural funds, to funds set aside by Switzerland and the members of European Economic Area. Despite all these programmes, many companies in Poland still face a financial barrier that prevents their development. It seems that the basic problem is not lack of potential sources of funding for R&D activities but, above all, an insufficient knowledge of financial opportunities and the entrepreneurs' belief that these funds are beyond their reach. Any form of public support to entrepreneurs is still associated with excessive bureaucracy, too many formal requirements and, finally, a small probability of receiving it. Therefore, enterprises don't even try to apply for such support. The article presents basic statistics relating to the R&D sector in Poland and the main forms of national and European support for R&D performed within the business sector. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Fundusze unijne; Sfera B+R w przedsiębiorstwie; Innowacyjność przedsiębiorstw

EN

EU funds; R&D in the enterprise; Enterprise innovation

• Czasopismo: Oeconomia Copernicana
• Rocznik: 2011
• Tom: 2
• Numer: nr 2
• Strony: 75--102

Twórcy

autor

Magdalena Mosionek-Schweda

• Wyższa Szkoła Bankowa w Toruniu

Bibliografia

• CIP (2011), Informacje ogólne o programie CIP, http://www.cip.gov.pl/program-cip,m,mg,1.html (stan na dzień 20.05.2011).
• EEA Grants (2011), Norway Grants, http://www.eeagrants.org/ (stan na dzień 20.05.2011).
• European Commission (2008), New funds, better rules, Overview of new financial rules and funding opportunities 2007-2013, Belgium.
• Europejski Komitet Społeczno-Ekonomiczny (2010), Strategia (lizbońska) po roku 2010: Propozycje zorganizowanego społeczeństwa obywatelskiego, Bruksela.
• Eurostars (2011), http://www.eurostars-eureka.eu/faq.do (stan na dzień 20.05.2011).
• Eurostat (2011), Gross domestic expenditure on R&D (GERD) by source of funds, http://epp.eurostat.ec.europa.eu/tgm/table.do?tab=table&init=1&plugin=1&language=en&pcode=tsiir030 (stan na dzień 1 lipca 2011).
• Eurostat (2011), Research and development expenditure, by sectors of performance, http://epp.eurostat.ec.europa.eu/tgm/table.do?tab=table&init=1&plugin=1&language=en&pcode=tsc00001 (stan na dzień 1 lipca 2011).
• Grabowski, M., Piasecki, B., Rogut, A., Sybilska, A. (2003), Usługi wspierające mikroprzedsiębiorstwa, małe przedsiębiorstwa i samozatrudnionych, Warszawa.
• GUS (2010), Nauka i technika w Polsce w 2008 roku, Warszawa.
• GUS (2011), Nauka i technika w Polsce w 2009 roku, Warszawa.
• Klonowski D. (2009), Innowacyjność sektora MSP w Polsce, Warszawa.
• Komisja Europejska (2006), 7PR jutrzejsze odpowiedzi mają swój początek dziś, Belgia.
• Krajowy Punkt Kontaktowy Programów Badawczych UE (2009), Czy wiesz, które europejskie programy badawcze są najbardziej odpowiednie dla twojej firmy?, Warszawa.
• Krajowy Punkt Kontaktowy Programów Badawczych UE (2011), 7. Program Ramowy Wspólnoty Europejskiej badań, rozwoju technologicznego i wdrożeń (2007-2013), www.kpk.gov.pl (stan na dzień 20 maja 2011).
• Krajowy Punkt Kontaktowy Programów Badawczych UE (2011), Program CIP, http://www.kpk.gov.pl/cip/index.html (stan na dzień 20 maja 2011).
• Leśniewski Ł. (2010), Sektor badawczo-rozwojowy w Polsce, Polska Agencja Informacji i Inwestycji Zagranicznych S. A., Warszawa.
• Ministerstwo Gospodarki (2011), Wspieranie przedsiębiorczości http://www.mg.gov.pl/Wspieranie+przedsiebiorczosci (stan na dzień 6 czerwca 2011).
• Ministerstwo Gospodarki (2011), Wykaz przedsiębiorców posiadających status CBR, http.//bip.mg.gov.pl/node/13061 (stan na dzień 30 czerwca 2011).
• Ministerstwo Gospodarki (2011), Zbiorcze zestawienie dostępnych instrumentów wsparcia, http://www.mg.gov.pl/files/upload/3833/przedsiebio rczosc01_%2004_11.pdf (stan na dzień 6 czerwca 2011).
• Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego (2008), Informacja o wsparciu działalności b+r w Polsce, Warszawa.
• Ministerstwo Rozwoju Regionalnego (2010), Innowacyjne Fundusze Europejskie na innowacyjne inwestycje, Warszawa.
• Mosionek-Schweda M. (2011), Fundusze strukturalne w latach 2007-2013 jako źródło finansowania polskich przedsiębiorstw, [w:] Zarządzanie wartością przedsiębiorstwa, Uniwersytet Szczeciński, Szczecin (praca w druku).
• Orłowski K. (2011), Niszowe CBR-y, http://www.pi.gov.pl/parp/chapter_86196.asp?soid=46FF2F8ADD9F4E88BCC14ECBAF53B084 (stan na dzień 6 czerwca 2011).
• PKPP Lewiatan (2009), Strategie inwestycyjne przedsiębiorstw w czasie spowolnienia gospodarczego, http://pkpplewiatan.pl (stan na dzień 5 lipca 2011).
• Rada Ministrów (2005), Program Operacyjny dla wykorzystania środków finansowych w ramach Mechanizmu Finansowego Europejskiego Obszaru Gospodarczego oraz Norweskiego Mechanizmu Finansowego, Warszawa.
• Rozmus A., Cyran K. (2009), Finansowanie działalności badawczo-rozwojowej w Polsce i innych krajach - diagnoza i próba oceny, eFinanse, nr 4.
• Starczewska-Krzysztoszek M. (2008), Konkurencyjność sektora małych i średnich przedsiębiorstw 2008, PKPP Lewiatan, Warszawa.
• Swiss Contribution (2011), Informacje ogólne, Obszary wsparcia, http://www.programszwajcarski.gov.pl/informacje_ogolne (stan na dzień 5 lipca 2011).
• Szopik K. (2007), Działalność badawczo-rozwojowa w Polsce, Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego, nr 453, Szczecin.