Heurystyki i błędy poznawcze jako źródło niepowodzeń audytu zewnętrznego

• Autorzy: Aleksandra Wąsowska

Warianty tytułu

Heuristics and Cognitive Biases as a Reason of External Audit Failures

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Niepowodzenia audytu towarzyszące skandalom finansowym z ostatnich lat (Enron, WorldCom, Parmalat i inne) przypisuje się najczęściej świadomemu działaniu audytorów. Analizując przyczyny tych spektakularnych porażek, zwraca się zwykle uwagę na kwestię braku niezależności audytorów, którzy, wbrew etyce zawodowej, formułują opinie zgodne z oczekiwaniami klienta. Badania psychologiczne sugerują jednak, że główną przyczyną porażek audytorów są nie tyle zaniechania czy świadoma korupcja, ile raczej błędy poznawcze. W artykule omówione zostały podstawowe ograniczenia poznawcze w procesach formułowania sądów i podejmowania decyzji przez audytorów: błędy wynikające ze stosowania heurystyk dostępności, reprezentatywności i zakotwiczenia, konsekwencje nadmiernej pewności siebie, zjawisko eskalacji zaangażowania oraz proces rozumowania zmotywowanego przez cel. Przedstawiono ponadto cechy strukturalne branży audytorskiej, sprzyjające występowaniu ograniczeń poznawczych. Omówiono wskazywane w literaturze propozycje zwiększania skuteczności audytu zewnętrznego. (abstrakt oryginalny)

EN

Spectacular financial reporting scandals of last years (cases of Enron, WorldCom, Parmalat and others) are usually attributed to conscious actions of auditors. When analyzing the reasons of audit failures scholars point at the lack of independence of auditors, who act against professional ethics and issue opinions which are in line with the expectations of the clients. Psychological studies suggest however, that the main reasons of audit failures are not negligence or conscious corruption, but cognitive biases. The article presents the main cognitive limitations which affect judgment and decision-making process of auditors: heuristics (availability, representativeness and anchoring), overconfidence, escalation of commitment and motivated reasoning. We present structural characteristics which make the auditing industry prone to cognitive biases. We also discuss possible measures aimed at reducing the number of audit failures. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Audyt; Podejmowanie decyzji; Badanie audytorskie

EN

Audit; Decision making; Audit research

• Czasopismo: Problemy Zarządzania
• Rocznik: 2013
• Tom: 11
• Numer: nr 3 (43) Doradztwo organizacyjne
• Strony: 189--202

Twórcy

autor

Aleksandra Wąsowska

• Uniwersytet Warszawski

Bibliografia

• Adamczyk, C. (2013). Przychody rosną wolniej. Rzeczpospolita, 27.022013.
• Alvesson, M. (2000). Social identity and the problem of loyalty in knowledge-intensive companies. The Journal of Management Studies, 37 (8), 1101-1124.
• Ambroziak, M. (2012). Przyczyny nieskutecznego audytu zewnętrznego - studia przypadków amerykańskich. Zarządzanie i Finanse, 1 (1), Wydział Zarządzania Uniwersytetu Gdańskiego, 307-317.
• Antle, R. (1984). Auditor independence. Journal of Accounting Research, 22, 1-20.
• Bamber, E.M. i Iyer, VM. (2007). Auditors' identification with their clients and its effects on auditors' objectivity. Auditing: A Journal of Practice & Theory, 26 (2), 1-24.
• Bazerman, M., Loewenstein, G. i Moore, D. (2002). Why good accountants do bad audits. Harvard Business Review, 80 (11), 97-102.
• Ben-David, I., Graham, J.R. i Harvey, R. (2010). Managerial Miscalibration. Working Paper Series, (2010-12), Ohio State University, Charles A. Dice Center for Research in Financial Economics.
• Bhattacharjee, S. i Moreno, K. (2002). The impact of affective information on the professional judgments of more experienced and less experienced auditors. Journal of Behavioral Decision Making, 15 (4), 361-377.
• Bowen, M. (1987). The escalation phenomenon reconsidered: Decision dilemmas or decision errors. Academy of Management Review, 12 (1), 52-66.
• Bruner, J.S. i Potter, M.C. (1964). Interference in visual recognition. Science, 144, 424-425.
• Causholli, M. i Knechel, W.R. (2012). An examination of the credence attributes of an audit. Accounting Horizons, 26 (4).
• Francis, J.R. (2004). What do we know about audit quality? British Accounting Review, 36, 345-368.
• Gibbins, M., Webb, A. i Salterio, S.E. (2000). Evidence about Auditor-Client Management Negotiation Concerning Client's Financial Reporting. Pozyskano z: http://ssrn. com/abstract=259304.
• Glover, S.M. (1997). The influence of time pressure and accountability on auditors' processing of nondiagnostic information. Journal of Accounting Research, 35 (2), 213-226.
• Hall, T.W., Hunton, J.E. i Pierce B.J. (2000). The use of and selection biases associated with nonstatistical sampling in auditing. Behavioral Research in Accounting, (12), 231-255.
• Hatfield, R., Jackson, S. i Vandervelde, S. (2011). The effects of prior auditor involvement and client pressure on proposed audit adjustments. Behavioral Research in Accounting, 23 (2), 117-130.
• Heintz, J.A. i White, G.B. (1989). Auditor judgment in analytical review-some further evidence. Auditing, 8 (2), 22-39.
• Joe, J. i Vandervelde S. (2007). Do auditor-provided nonaudit services improve audit effectiveness? Contemporary Research Accounting Research, 24 (2), 467-487.
• Joe, J.R. (2003). Why press coverage of a client influences the audit opinion. Journal of Accounting Research, 41 (1), 109-133.
• Joyce, E.J. i Biddle, G.C. (1981). Anchoring and adjustment in probabilistic inference in auditing. Journal of Accounting Research, 19 (1), 120-145.
• Kahneman, D. (2011). Pułapki myślenia. O myśleniu szybkim i wolnym. Poznań: Media Rodzina.
• Kalińska, E. (2013). Badanie istotnych osądów i wartości szacunkowych. Podatki i rachunkowość, 65 (3).
• King, R.R., Davis, S.M. i Mintchik, N. (2012). Mandatory Disclosure of the Engagement Partner's Identity: Potential Benefits and Unintended Consequences. Accounting Horizons, 26 (3), 533-561.
• Klayman, J. i Ha, Y.-W. (1987). Confirmation, disconfirmation, and information in hypothesis testing. Psychological Review, 94 (2), 211-228.
• Koch, Ch.W. i Wüstemann, J. (2009). A Review of Bias Research in Auditing: Opportunities for Integrating Experimental Psychology and Experimental Economics. Pozyskano z: http://ssrn.com/abstract=1032961.
• Kunda, Z. (1990). The case for motivated reasoning. Psychological Bulletin, 108 (3), 480-498.
• LaBella, C. i Koehler, D.J. (2004). Dilution and confirmation of probability judgments based on nondiagnostic evidence. Memory & Cognition, 32 (7), 1076-1089.
• Libby, R. (1985). Availability and the generation of hypotheses in analytical review. Journal of Accounting Research, 23 (2), 648-667.
• Lord, Ch., Ross, L. i Lepper, M. (1979). Biased Assimilation and Attitude Polarization: The Effects of Prior Theories on Subsequently Considered Evidence. Journal of Personality and Social Psychology, 37 (11), 2098-2109.
• Messier Jr, W.F., Kachelmeier, S.J. i Jensen, K.L. (2001). An experimental assessment of recent professional developments in nonstatistical audit sampling guidance. Auditing, 20 (1), 81-96.
• Moore, D.A., Tetlock, P.E., Tanlu, L. i Bazerman, M.H. (2006). Conflicts of interest and the case of auditor independence: Moral seduction and strategic issue cycling. Academy of Management Review, 31, 10-29.
• Nelson, M.W. i Libby, R. (1995). Knowledge structure and the estimation of conditional probabilities in audit planning. Accounting Review, 70 (1), 27-47.
• Nelson, M.W., Elliott, J.A. i Tarpley, R.L. (2002). Evidence from auditors about managers' and auditors' earnings management decisions. The Accounting Review, 77 (Supplement), 175-202.
• Owhoso, V. i Weickgenannt, A. (2009). Auditors' self-perceived abilities in conducting domain audits. Critical Perspectives on Accounting, 20 (1), 3-21.
• Ronen, J. (2002). Post-Enron reform: Financial statement insurance, and GAAP revisited. Stanford Journal of Law, Business, and Finance, 8 (1), 1-30.
• Salterio, S. i Koonce, L. (1997). The persuasiveness of audit evidence: The case of accounting policy decisions. Accounting, Organizations and Society, 22 (6), 573-587.
• Seabright, M.A., Levinthal, D.A. i Fichman, M. (1992). Role of Individual Attachments in the Dissolution of Interorganizational Relationships. The Academy of Management Journal, 35 (1), 122-160.
• Staw, B.M. (1976). Knee-deep in the Big Muddy: A Study of Escalating Commitment to a Chosen Course of Action. Organizational Behavior and Human Performance, 16 (1), 27-44.
• Tackett, J., Wolf, F. i Claypool, G. (2004). Sarbanes-Oxley and audit failure: A critical examination. Managerial Auditing Journal, 19 (3), 340-350.
• Tajfel, H. i Turner, J.C. (1985). The social identity theory of intergroup behavior. W: S. Worcheli i W.G. Austin (red.), Psychology on Intergroup Relations. Chicago: Nelson-Hall.
• Tversky, A. i Kahneman, D. (1971). Belief in the law of small numbers. Psychological Bulletin, 76, 105-110.
• Tversky, A. i Kahneman, D. (1974). Judgment under uncertainty: Heuristics and biases. Science, 4157 (185), 1124-1131.
• Wojciszke, B. (2009). Człowiek wśród ludzi. Zarys psychologii społecznej. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
• Zielonka, P. (2003). Czym są finanse behawioralne. Materiały i Studia, 158, 1-44.

Identyfikatory

DOI

10.7172/1644-9584.43.12