O problematyczności (niektórych) liberalnych prób ustanawiania uniwersalnie ważnych "zasad racjonalności współdziałań"

• Autorzy: Bogdan Szlachta

Warianty tytułu

On the Dubiousness of (Some) Liberal Attempts to Establish Universally Significant "Principles of the Rationality of Interaction"

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Autor zauważa problem częstego dziś upodmiotowienia liberalizmu jako swoistego nośnika racjonalności, przeciwstawianego religii jako jej wcześniejszemu nośnikowi; podmiot ten ma być przy tym racjonalny, ma racjonalność personifikować, wskazywać treść zasad racjonalnych a normatywnych, wiążących wszystkie podmioty. W związku z tym rozstrzygnięciem pozostaje nie tylko atak części autorów liberalnych na dziedzictwo Platona, w którym miała zostać podana treść racjonalności wiążącej każdą jednostkę, ale także ich własna propozycja "nowej racjonalności" czy "rozumności", znoszącej lub poważnie ograniczającej partykularne punkty widzenia. Propozycja ta pozostaje w napięciu z inną, także uznawaną za liberalną, wiodącą do obrony przy pomocy tej normującej racjonalności powszechnej odrębności rozstrzygnięć wskazywanych przez poszczególne jednostki. (abstrakt oryginalny)

EN

On the Dubiousness of (Some) Liberal Attempts to Establish Universally Significant "Principles of the Rationality of Interaction" The author observes the currently common problem of subjectivization of liberalism as a specific carrier of rationality, set against religion understood as its previous carrier; such a subject is also to be rational, it is to personify rationality, and to indicate the substance of rational as well as normative principles that bind all subjects together. Such a solution remains in agreement not only with the attack of some liberal authors on Plato's legacy, which delivers the substance of rationality binding every individual, but also their own proposition of "new rationality" or "reason" that would overrule or considerably limit particularistic points of view. This proposition clashes with another, also recognized as liberal, which by means of this normative rationality leads to the defence of the universal autonomy of solutions indicated by respective individuals. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Liberalizm; Filozofia; Polityka; Racjonalność

EN

Liberalism; Philosophy; Politics; Rationality

• Czasopismo: Zarządzanie Publiczne / Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie
• Rocznik: 2013
• Numer: nr 2-3 (24-25)
• Strony: 44--52

Twórcy

autor

Bogdan Szlachta

• Uniwersytet Jagielloński w Krakowie

Bibliografia

• Blumenberg H. (1966). Die Legitimität der Neuzeit (erweiterte und überarbeitete Neuausgabe). Suhrkamp Verlag: Frankfurt a.M.
• Chmielewski A. (1997). Niewspółmierność, nieprzekładalność, konflikt. Relatywizm we współczesnej filozofii analitycznej. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego.
• Fukuyama F. (1997). Ostatni człowiek, przekł. T.Biedroń. Poznań: Zysk i S-ka.
• MacIntyre A. (1988) Whose Justice? Which Rationality? Notre Dame, Ind.: University of Notre Dame Press.
• MacIntyre A. (1996). Dziedzictwo cnoty. Studium z teorii moralności, przekł. A. Chmielewski. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• MacIntyre A. (2007). Czyja sprawiedliwość? Jaka racjonalność?, przekł. A. Chmielewski i in. Warszawa: Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne.
• Szlachta B. (2013). "O problematyczności podejmowania liberalnych prób tworzenia podmiotów zbiorowych (uwagi wstępne)". Referat wygłoszony na XLI Konferencji teoretycznoliterackiej "Współczesne dyskursy konfliktu. Literatura - kultura - język", Jugowice, 1-4 maja.
• Taylor Ch. (1985). "What is wrong with negative liberty?", w: idem, Philosophy and the Human Sciences. Philosophical Papers (torn 2). Cambridge-New York: Cambridge.

Identyfikatory

DOI

10.7366/1898352932504