Rekreacja fizyczna a sprawność funkcjonalna i jakość życia osób starszych

• Autorzy: Rafał Rowiński , Andrzej Dąbrowski

Warianty tytułu

Physical Recreation in the Relation of the Functional Efficiency and the Quality of Life of Elderly People

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

W ogólnopolskich działaniach polityki społecznej nakierowanych na osoby starsze brak jest do tej pory strategii działań przeciwdziałających niskiej aktywności ruchowej osób starszych, mimo oczywistych korzyści zdrowotnych i społecznych, wynikających z systematycznego uprawiania aktywności ruchowej. W rezultacie zajęcia zorganizowanej aktywności fizycznej dla osób starszych realizowane są przez różne instytucje samorządowe i organizacje pozarządowe incydentalnie, w sposób nieskoordynowany, najczęściej w dużych aglomeracjach miejskich. Wśród podmiotów takich działań znajdują się instytucje samorządowe, tj. urzędy gmin i dzielnic, ośrodki sportu i rekreacji, domy kultury, domy pomocy społecznej, organizacje kultury fizycznej, np. TKKF, kluby fitness, Uniwersytety III Wieku itp. Celem zrealizowanych badań była ocena roli aktywności rekreacyjnej w utrzymaniu i polepszaniu sprawności funkcjonalnej i jakości życia seniorów oraz sformułowanie wniosków dotyczących tworzenia systemu uczestnictwa w aktywności rekreacyjnej seniorów w Polsce.(fragment tekstu)

EN

The aim of study was to investigate the role of physical activity in maintaining and improving functional ca-pacity and quality of life for seniors. We analyzed research material PolSenior nationwide study carried out in 2008-2010 on a sample of 4979 people over 65 years of age. Also presented the results of own research on the role of regular physical activity in functional performance and impact on the quality of life for seniors, carried out in the nationwide PolSenior research subproject. These studies were conducted in 2009, on a group of 236 people aged 65 +, twice, at the beginning and at the end of a 6-month program of physical activity. Respondents, with women as vast majority, participated in organized recreation activities on average two times a week for 60 minutes, primarily practicing gymnastics. The intensity of effort during the course of physical activity was moderate and adapted to the capabilities of research group members. In PolSenior survey people free of physical disabilities appear more frequently than in the studies carried out by Central Statistical Office back in 1987. Percentage of women aged 65 + participating in a 6-month program of exercises, capable of performing the exercises and activities that require physical fitness is much higher than in the PolSenior study. The observed effects of improved physical fitness and quality of life of seniors participating in the 6-month program of physical activity influence their functional autonomy as well as their social independence.(original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Ludzie starsi; Starzenie się społeczeństw; Jakość życia; Rekreacja; Prace naukowo-badawcze

EN

Elderly people; Ageing of the population; Quality of life; Recreation; Scientific-research work

• Czasopismo: Polityka Społeczna
• Rocznik: 2011
• Numer: nr 4 (tematyczny) Aspekty medyczne, psychologiczne, socjologiczne i ekonomiczne starzenia się ludzi w Polsce - PolSenior
• Strony: 45--52

Twórcy

autor

Rafał Rowiński

• Akademia Wychowania Fizycznego Józefa Piłsudskiego w Warszawie

autor

Andrzej Dąbrowski

• Akademia Wychowania Fizycznego Józefa Piłsudskiego w Warszawie

Bibliografia

• Bassey E.J., Fentem P.H., MacDonald I.C., Seriven P.M. (1976), Self paced walking test as a method for exercise testing in elderly and young men, "Clinical Science Mol. Med.", Vol. 51, s. 609.
• Bassey E.J., Fiatarone M.A., O'Neill E.F., Kelly M., Evans W.J., Lipsitz L.A. (1992), Leg extensor power and functional performance in very old men and women, "Clinical Science", Vol. 82, s. 321-327.
• Betik A.C., Hepple R.T. (2008), Determinants of V02 max decline with aging: an integrated perspective, Appl. Physiol. Nutr. Metab., Vol. 33, s. 130-140.
• Binder E.F., Yarasheski K.E., Steger-May K., Sinacore D.R., Brown M., Schechtman K.B., Holloszy J.O. (2005), Effects of progressive resistance training on body composition in frail older adults: Results of a randomized, controlled trial, "The Journals of Gerontology", Series A, Biological Sciences and Medical Sciences, Vol. 60, s. 1425-1431.
• Brandon L.J., Boyette L.W., Gaasch D.A., Lloyd A. (2000), Effects of lower extremity strength training on functional mobility in older adults, "Journal of Aging and Physical Activity", Vol. 8, s. 214-227.
• Buchner D.M., Cress M.E., de Lateur, B.J., Esselman P.C., Margherita A.J., Price R.,Wagner E.H. (1992), The effect of strength and endurance training on gait, balance, fall risk, and health services use in community-living older adults, "Journal of Gerontology", Vol. 52A, s. M218-M224.
• Cavani V., Mier C.M., Musto A.A., et al. (2002), Effects of a 6-week resistance-training program on functional fitness of older adults, "Journal of Aging Physical Activity", Vol. 10, s. 443-452.
• Delecluse C., Colman V., Roelants M., Verschueren S., Derave W., Ceux T., Stijnen V. (2004), Exercise programs for older men: Mode and intensity to induce the highest possible health-related benefits, "Preventive Medicine", Vol. 39, s. 823-833.
• Dipietro L. (2001), Physical activity in aging: changes in patterns and their relationship to health and function, "The Journals of Gerontology", Series A, Biological Sciences and Medical Sciences, Vol. 56 (Spec No 2), s. 13-22.
• DiPietro L. (1996), The epidemiology of physical activity and physical function in older people, "Medicine and Science in Sports and Exercise", Vol. 28, s. 596-600.
• Oohwty Xi. Invited review: Aging and sarcopenia, Journal of Applied Physiology", Vol. 95, s. 1717-1727.
• Donato A.J., Tench K., Glueck D.H., Seals D.R., Eskurza L., Tanaka H. (2003), Declines in physiological functional capacity with age: a longitudinal study in peak swimming performance, "Journal of Applied Physiology", Vol. 94, s. 764-769.
• EuroQolöD Group. User guide (2009), Basic information how to use EQ-5D. Version 2.
• Fahlman M., Morgan A., McNevin N., Topp R., Boardley D. (2007), Combination training and resistance training as effective interventions to improve functioning in elders, "Journal of Aging and Physical Activity", Vol. 15, s. 195-205.
• Frontera W.R., Hughes V.A., Fielding R.A., Fiatarone M.A., Evans W.J., Roubenoff R. (2000), Aging of skeletal muscle: A 12-yr longitudinal study, "Journal of Applied Physiology", Vol. 88, s. 1321-1326.
• GUS (2009), Uczestnictwo Polaków w sporcie i rekreacji ruchowej, Informacje i opracowania statystyczne, Warszawa.
• Grant B.C. (2008), Should physical activity be on the healthy ageing agenda?, "Social Policy Journal of New Zealand", Vol 33, s. 163-177.
• Grześkowiak J., Wieliński D. (2008), Wykorzystanie testu Fullerton Functional Fitness do badania ryzyka upadków u osób w podeszłym wieku, "Kinesiology", Vol. 18(44), s. 85-90.
• Hagerman F.C., Walsh S.J., Staron R.S., Hikida R.S., Gilders R.M., Murray T. F., et al. (2000), Effects of high-intensity resistance training on untrained older men. I. Strength, cardiovascular, and metabolic responses, "Journal of Gerontology: Biological Sciences", Vol. 7, s. B336-B346.
• Huang Y., Macera C.A., Blair S.N., Brill PA., Kohl H.W., Kronenfeld J.J. (1998), Physical fitness, physical activity, and functional limitation in adults aged 40 and older, "Medicine and Science in Sports and Exercise", Vol. 30, s. 1430-1435.
• Jones C.J., Rikli R.E., Beam W.C. (2000), A 30-s Chair - Stand Test to Mesaure Lower Body Strenght in Community-Residing Older Adults, "Journal of Aging and Physical Activity", Vol. 8, s. 85.
• Kasch F.W., Boyer J.L., Schmidt PK., Wells R.H., Wallace J.P, Verity L.S., et al. (1999), Ageing of the cardiovascular system during 33 years of aerobic exercise, "Age Ageing", Vol. 28, s. 531-536.
• Kostić R., Mladenovic I., Mikalaćki M. (2007), The relation between physical/functional fitness and the blood pressure of elderly men and women, Facta Universitatis Series: Physical Education and Sport, Vol. 1, s. 75-84.
• Łobożewicz T. (1991), Stan i uwarunkowania aktywności ruchowej ludzi w starszym wieku w Polsce. Z warsztatów badawczych, Warszawa: Wyd. AWF, s. 208.
• Ministerstwo Sportu (2007), Strategia rozwoju sportu w Polsce do roku 2015, Warszawa.
• Pollock M.L., Mengelkoch L.J., Graves J.E., Lowenthal D.T., LimacherM.C., Foster C., Wilmore J.H. (1997), Twentyyear follow-up of aerobic power and body composition of older track athletes, "Journal of Applied Physiology", Vol. 82, s. 1508-1516.
• Rikli R., Jones J. (1997), Assessing physical performance in independent older adults: Issues and guidelines, "Journal of Aging and Physical Activity", Vol. 5, s. 244-261.
• Rikli R.E., Jones C.J. (1999a), Functional fitness normative scores for community-residing older adults, ages 60-94, "Journal of Aging and Physical Activity", Vol. 7, s. 162-181.
• Rikli R.E., Jones C.J. (1999b), The development and validation of a functional fitness test for community-residimg older adults, "Journal of Aging and Physical Activity", Vol. 7, s. 129-161.
• Rose D.J., Jones C.J., Lucchese N. (2002), Predicting the probability of falls in community-residing older adults using the 8 Foot Up and Go: A new measure of functional mobility, "Journal of Aging and Physical Activity", Vol. 10, s. 446-475.
• Rowiński R. (2007), Aktywność rekreacyjna i turystyczna drogą usprawniania osób starszych, w: Z. Dziubiński (red.), Drogi i bezdroża sportu i turystyki, Warszawa: AWF - Salezjańska Organizacja Sportowa Rzeczypospolitej Polskiej, s. 421-426.
• Scarborough D.M., Krebs D.E., Harris B.A. (1999), Quadriceps muscle strength and dynamic stability in elderly persons, "Gait and Posture", Vol. 10, s. 10-20.
• Stathokostas L, Jacob-Johnson S., Petrella R.J., Paterson D.H. (2004), Longitudinal changes in aerobic power in older men and women, "Journal of Applied Physiology", Vol. 97, s. 781-789.
• Stewart K.J. (2005), Physical activity and aging, "Annals of the New York Academy of Sciences", Vol. 1055, s. 193-206.
• Szende A., Williams A., red. (2004), Measuring Self-Reported Population Health: An International Perspective based on EQ-5D, The EuroQol Group's International Task Force on Self-Reported Health, s. 115.
• Toraman N.F., Erman A., Agyar E. (2004), Effects of multicomponent training on functional fitness in older adults, "Journal of Aging and Physical Activity", Vol. 12, s. 538-553.
• Trappe S.W., Costill D.L., Vukovich M.D., Jones J., Melham T. (1996), Aging among elite distance runners: a 22-yr longitudinal study, "Journal of Applied Physiology", Vol. 80, s. 285-290.
• UE (2008), Wytyczne UE dotyczące aktywności fizycznej - zalecane działania polityczne wspierające aktywność fizyczną wpływającą pozytywnie na zdrowie. Czwarty projekt skonsolidowany, Grupa Robocza UE "Sport i Zdrowie", Bruksela.
• Wiącek M., Zubrzycki I. (2006), The level of functional fitness of elderly in southeastern region of Poland, "Journal of Human Kinetics", Vol. 16, s. 91-96.
• Wong A.K.Y., Cheung S.Y. (2005), Functional fitness level of older women in Hong Kong, "International Journal of Eastern Sports and Physical Education", Vol. 3(1), s. 273-282.
• Zieliński W. (2005), Sprawność fizyczna populacji polskiej i amerykańskiej po 64 roku życia, Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska Lublin - Polonia, Vol. LX, Suppl.XVI, 664, section D, s. 432-435.