Zagraniczne inwestycje bezpośrednie w regionie świętokrzyskim w latach 2005-2011

• Autorzy: Sławomir Pastuszka

Warianty tytułu

Foreign Direct Investment in Poland's Świętokrzyskie Region from 2005 to 2011

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Celem artykułu jest ocena aktywności inwestorów zagranicznych w regionie świętokrzyskim. Do realizacji tego celu wykorzystano metodę analizy literatury przedmiotu oraz metodę statystyki opisowej. Na podstawie przeglądu literatury wyjaśniono podstawowe pojęcia związane z zagranicznymi inwestycjami bezpośrednimi, scharakteryzowano główne modele teoretyczne dotyczące ZIB, zidentyfikowano najważniejsze czynniki podejmowania inwestycji zagranicznych, przedstawiono pozytywne i negatywne skutki tego zjawiska. Przeprowadzono także badanie stanu, struktury i kondycji przedsiębiorstw z kapitałem zagranicznym, prowadzących działalność w województwie świętokrzyskim. Dla potrzeb analizy wykorzystano dane Głównego Urzędu Statystycznego za rok 2005 i 2009. Celem zapewnienia porównywalności danych analizowane wielkości przeliczono na jednego mieszkańca. Analiza wykazała, iż napływ inwestycji zagranicznych do regionu przeważnie polegał na przejęciu istniejących zakładów, a następnie ich unowocześnieniu. Inwestorzy zagraniczni lokują kapitał głównie w największych miastach (Kielce, Starachowice, Ostrowiec Świętokrzyski) lub w ich pobliżu. Duże znaczenie dla obecności zagranicznych inwestycji w regionie odgrywa Specjalna Strefa Ekonomiczna w Starachowicach. Wśród inwestorów zagranicznych w regionie jest wiele firm działających w skali globalnej. Znaczący udział mają przedsiębiorstwa produkujące materiały budowlane, które tworzą istotną część gospodarki regionu świętokrzyskiego. Są jednak słabo zakorzenione w gospodarce lokalnej, co utrudnia i ogranicza ich wpływ na jakościowy rozwój miejscowych firm (ograniczone efekty spillovers). Zdaniem autora, utrzymanie dotychczasowego kierunku inwestycji zagranicznych utrwalać będzie "surowcowy" charakter regionu świętokrzyskiego. Aby uniknąć tego scenariusza, władze województwa, w ramach polityki regionalnej, powinny tworzyć warunki umożliwiające pozyskiwanie inwestorów w branżach technologicznie bardziej zaawansowanych. (abstrakt oryginalny)

EN

The article examines the activities of foreign investors in Poland's Świętokrzyskie region. To this end, the author uses literature analysis and descriptive statistical methods. Based on a review of available literature, the author outlines basic concepts related to foreign direct investment and the main theoretical models of FDI. He also identifies the key factors behind foreign investment and discusses the positive and negative effects of FDI. The author analyzes the organizational structure and conditions underlying the operations of companies with foreign capital in the Świętokrzyskie region. The study uses data from Poland's Central Statistical Office (GUS) for the 2005-2009 period. To ensure the comparability of data, the analyzed values are calculated in per capita terms. The analysis found that the inflow of foreign investment to the region mainly consisted of taking over and modernizing existing plants. Foreign investors chiefly invest in the largest cities in the region, such as Kielce, Starachowice and Ostrowiec Świętokrzyski, and in their vicinity. A special economic zone in Starachowice plays a significant role in attracting foreign investment to the Świętokrzyskie region. Among foreign investors active in the region are many companies with global business. These include building material manufacturers, who are a significant component of the regional economy and have a positive impact on the incomes and living conditions of local residents. However, these businesses have poor ties with local companies and produce limited spillover effects, according to the author. Maintaining the current direction of foreign investment means that the Świętokrzyskie region will continue to specialize in raw material production, Pastuszka says. To avoid this scenario, the regional authorities should create conditions to attract investors to more technologically advanced sectors, the author concludes. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Inwestycje bezpośrednie; Inwestycje zagraniczne; Kapitał zagraniczny; Efektywność inwestycji

EN

Direct investments; Foreign investment; Foreign capital; Efficiency of investment

• Czasopismo: Gospodarka Narodowa
• Rocznik: 2013
• Numer: nr 10
• Strony: 93--115

Twórcy

autor

Sławomir Pastuszka

• Uniwersytet Jana Kochanowskiego w Kielcach

Bibliografia

• Atrakcyjność inwestycyjna regionów 2012, [2012], Centrum Analiz Regionalnych i Lokalnych, Warszawa.
• Badanie rynku na potrzeby projektu - Od diagnozy do prognozy - potrzeby gospodarki a jakość kapitału ludzkiego w województwie świętokrzyskim, [2012], Raport cząstkowy z IV etapu: T.8 - Diagnoza przyczyn i motywów wewnętrznej i zewnętrznej migracji zarobkowej, charakter mobilności regionalnej, Konsorcjum profile - ARC Rynek i Opinia.
• Delokalizacja w rozszerzonej Unii Europejskiej - perspektywa wybranych państw UE. Wnioski dla Polski, [2006], Urząd Komitetu Integracji Europejskiej, Warszawa.
• Domański B., [2001], Kapitał zagraniczny w przemyśle Polski. Prawidłowości rozmieszczenia, uwarunkowania i skutki, Uniwersytet Jagielloński. Instytut Geografii i Gospodarki Przestrzennej, Kraków.
• Domański B., [2013], Kapital zagraniczny a rozwój polskich regionów, http://www.geogr.uni.wroc.pl/Jubileusz/Boleslaw_Domanski.pdf (12.05.2013).
• Dunning J.H., [1979], Explaining Changing Patterns of International Production: In Defense of the Eclectic Theory, "Oxford Bulletin of Economic and Statistics", Vol. 41 (4).
• Działalność gospodarcza podmiotów z kapitałem zagranicznym w 2005 roku, [2006], GUS, Warszawa.
• Działalność gospodarcza podmiotów z kapitałem zagranicznym w 2007 roku, [2008], GUS, Warszawa.
• Działalność gospodarcza podmiotów z kapitałem zagranicznym w 2011 roku, [2012], GUS, Warszawa.
• Dziemianowicz W., [1997], Kapitał zagraniczny a rozwój regionalny i lokalny w Polsce, "Studia Regionalne i Lokalne", Nr 20 (35), Europejski Instytut Rozwoju Regionalnego i Lokalnego, Warszawa.
• Dziemianowicz W., [2002], Inwestycje zagraniczne jako czynnik rozwoju polskich regionów, ekspertyza wykonana na zlecenie Departamentu Koordynacji Polityki Strukturalnej w Ministerstwie Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej, Warszawa.
• Estrin S., Meyer K.E., [2010], Brownfield Acquisitions: A Reconceptualization and Extension, Working Paper, http://klausmeyer.co.uk/publications/WIP_Estrin_Meyer_Brownfield_2009.pdf
• Gawlikowska-Hueckel K., Umiński S., [2008], Handel zagraniczny Małopolski, Urząd Marszałkowski Województwa Małopolskiego, Kraków.
• Georg H., Greenway D., [2004], Much Ado about Nothing? Do Domestic Firms Really Benefit from Foreign Direct Investment?, "World Bank Research Observer", Vol. 19.
• Gorynia M., Bartosik-Purgat M., Jankowska B., Owczarzak R., [2006], Efekty zewnętrzne bezpośrednich inwestycji zagranicznych- aspekty teoretyczne i wyniki badań teoretycznych, "Ekonomista", Nr 2.
• Informacja o realizacji ustawy o specjalnych strefach ekonomicznych. Stan na 31 grudnia 2011 r., [2012], Ministerstwo Gospodarki, Warszawa.
• Kłysik-Uryszek A. [2011], Gospodarcze efekty napływu bezpośrednich inwestycji zagranicznych do regionu, [w:] Rola bezpośrednich inwestycji zagranicznych w kształtowaniu aktualnego i przyszłego profilu gospodarczego województwa łódzkiego, J. Świerkocki (red.), Łódzkie Towarzystwo Naukowe, Łódź.
• Konings J., [2001], The effects of Foreign Direct Investment on Domestic Firms, "Economics of Transition", Vol. 9 (2).
• Krugman P., Obstfeld M., [2003], Międzynarodowe stosunki gospodarcze, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa, tom 1.
• Geodecki T., Gorzelak G., Górniak J., Hausner J., Mazur S., Szlachta J., Zaleski J., [2012], Kurs na innowacje. Jak wyprowadzić Polskę z rozwojowego dryfu, Fundacja Gospodarki i Administracji Publicznej, Kraków.
• Matkowski Z., Rapacki R., [2003], Sytuacja gospodarcza i postęp reform rynkowych, [w:] D. Rosati (red.), Nowa Europa. Raport z transformacji, Instytut Wschodni, Warszawa.
• Matusiak K.B., [2008], Wpływ parków technologicznych na rozwój ekonomiczno-społeczny, [w:] K.B. Matusiak, A. Bąkowski (red.), Wybrane aspekty funkcjonowania parków technologicznych w Polsce i na świecie, Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości, Warszawa.
• Mello de L.R. Jr, [1999], Foreign direct investment-led growth: evidence from time series and panel data, "Oxford Economic Papers", Vol. 51.
• Meyer K.E., [1995], Direct foreign investment in Eastern Europe the role of labor costs, "Comparative Economic Studies", Vol. 37 (4).
• Meyer K.E., [2001], Institutions, transaction costs, and entry mode choice in Eastern Europe, "Journal of International Business Studies", Nr 32.
• Misala J., [2006], Cechy i tendencje rozwojowe teorii handlu międzynarodowego, [w:] E. Freitag-Mika (red.), Teoria a praktyka ekonomii a konkurencyjność gospodarowania, Wydawnictwo Difin, Warszawa.
• Nowicki M., (red.), [2012], Atrakcyjność inwestycyjna województw i podregionów Polski 2012, Instytut Badań nad Gospodarką Rynkową, Gdańsk.
• OECD Benchmarking Definition of Foreign Direct Investment, Third Edition, [1996], OECD Paris.
• Pastuszka S., [2013], Czynniki absorbcji funduszy unijnych według oceny samorządu terytorialnego województwa opolskiego i świętokrzyskiego, "Studia i Prace", Kolegium Zarządzania i Finansów, SGH, Nr 124.
• Pilarska Cz., [2005], Bezpośrednie inwestycje zagraniczne w teorii ekonomii, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej w Krakowie, Kraków.
• Poniatowska-Jaksch M., [2006], Przemysłowe bezpośrednie inwestycje zagraniczne źródłem konkurencyjności regionu, Monografie i Opracowania, Warszawa, Nr 544.
• Przybylska K., [2001], Determinanty zagranicznych inwestycji bezpośrednich w teorii ekonomicznej.
• Empiryczna weryfikacja czynników lokalizacji zagranicznych inwestycji bezpośrednich w Czechach, Polsce i na Węgrzech, Zeszyty Naukowe, Monografie, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej w Krakowie, Kraków, Nr 144.
• Raport roczny 2011. Sytuacja ekonomiczno-finansowa przedsiębiorstw wg działów PKD, [2011], PKO Bank Polski, Warszawa.
• Raport z analizy gospodarki województwa świętokrzyskiego na potrzeby aktualizacji Regionalnej Strategii Innowacji Województwa Świętokrzyskiego. Diagnoza, [2010], Fundacja Uniwersytetu im. A. Mickiewicza w Poznaniu, Poznań.
• Roelfsema H., Zhang Y., [2009], The casual effect of institutional quality on outsourcing, Utrecht School of Economics Tjalling C. Koopmans Research Institute.
• Rymarczyk J., [2004], Internacjonalizacja i globalizacja przedsiębiorstwa, PTE, Warszawa.
• Rynarzewski T., Zielińska-Głębocka A., [2006], Międzynarodowe stosunki gospodarcze. Teoria wymiany i polityki handlu międzynarodowego, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• Schröppel Ch., Mariko N., [2002], The Changing Interpretation of the Flying Geese Model of Economic Development, "German Institute for Japanese Studies: Japanstudien", Vol. 14.
• Sektor wyrobów z surowców niemetalicznych w Polsce Wschodniej, [2011], Polska Agencja Informacji i Inwestycji Zagranicznych, Warszawa.
• Specjalne Strefy Ekonomiczne. Edycja 2011, [2011], KPMG.
• Stawicka M., Kwieciński L., Wróblewski M. [2010], Analiza atrakcyjności inwestycyjnej regionu w świetle współczesnych trendów, Wrocław.
• Strzelec J., [2011], Instytucjonalne uwarunkowania współpracy między nauką, biznesem i samorządem terytorialnym w województwie świętokrzyskim, [w:] E. Grzegorzewska-Ramocka (red.), Możliwości współpracy między nauką, biznesem i samorządem, Kielce.
• Świerkocki J. (red.), [2011], Rola bezpośrednich inwestycji zagranicznych w kształtowaniu aktualnego i przyszłego profilu gospodarczego województwa łódzkiego, Łódzkie Towarzystwo Naukowe, Łódź.
• Tarasinski L., [2006], Wpływ bezpośrednich inwestycji zagranicznych na handel międzynarodowy, [w:] E. Freitag-Mika (red.), Teoria a praktyka ekonomii a konkurencyjność gospodarowania, Wydawnictwo Difin, Warszawa.
• Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, [2008], Dz.U. UE C 115/47.
• Umiński S., [2002], Znaczenie zagranicznych inwestycji bezpośrednich dla transferu technologii do Polski, Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk.
• Ustawa z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości, Dz.U. 1994 Nr 1221 poz. 591 z póź. zm.
• Ustawa z dnia 20 października 1994 r. o specjalnych ekonomicznych, Dz.U. 2007 Nr 42, poz. 274 z póź. zm.
• Wang C., Yu L., [2007], Do spillover benefits grow with rising foreign direct investment? An empirical examination of the case of China, "Applied Economics", Nr 39.
• Wawrzyniak D., [2013], Opodatkowanie przedsiębiorstw jako determinanta bezpośrednich inwestycji zagranicznych w krajach Unii Europejskiej, "Gospodarka Narodowa", Nr 3/2013.
• Weresa M.A., [2002], Skutki inwestycji zagranicznych dla gospodarki kraju przyjmującego - doświadczenia Polski, [w:] Rola inwestycji zagranicznych w gospodarce, Zeszyty BRE Bank - CASE, Warszawa.
• Woźniak-Miszewska M., [2012], Mezoekonomia transgraniczna przedsiębiorstw. Studium bezpośrednich inwestycji zagranicznych w rozwoju regionów ekonomicznych, Wydawnictwo Difin, Warszawa.
• Zmiany strukturalne grup podmiotów gospodarki narodowej w rejestrze REGON w województwie świętokrzyskim, 2012, [2013], Urząd Statystyczny w Kielcach, Kielce.
• Zukowska-Gagelmann, K., [2000]. Productivity spillovers from foreign direct investment in Poland, "Economic Systems", Vol. 24.