Dynamika zmian w bilansie płatniczym krajów Unii Gospodarczej i Walutowej - wnioski dla Polski

• Autorzy: Janusz Sawicki

Warianty tytułu

Adjustments in the balance of payments in EMU countries: conclusions for Poland

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Celem artykułu jest zbadanie zagrożeń dla stabilności finansowej Polski wynikających z dynamiki zmian zachodzących w bilansie płatniczym. Analizę zmian struktury dochodów i wydatków na rachunku bieżącym przeprowadzono na tle zmian w bilansach płatniczych głównych krajów unii walutowej. Wskazano na przyczyny nierównowagi zewnętrznej krajów Unii Gospodarczej i Walutowej, wyniki podejmowanych reform mających przywrócić wiarygodność i wzrost oraz zagrożenia dla utrzymania rosnących trendów eksportu netto. W artykule pokazano wpływ zmian dokonywanych w polityce UGW na równowagę zewnętrzną Polski. Wzrost eksportu netto, zwłaszcza w krajach peryferyjnych unii walutowej, obserwowany także Polsce, jest wynikiem wzrostu oszczędności w sektorze publicznym i prywatnym. Zahamowanie wydatków w wyniku konsolidacji finansów publicznych i reparacji bilansów instytucji finansowych wymusiło poprawę konkurencyjności (w większości krajów Południa) przez spadek jednostkowych kosztów pracy. W Polsce zarówno niski udział nakładów kapitałowych w całkowitej produktywności zasobów (TFP), jak i inna niż w krajach peryferyjnych UGW struktura rachunku bieżącego stwarzają, w średnim okresie, niebezpieczeństwo destabilizacji finansów zagranicznych, jeżeli nie zostanie utrzymany wzrostowy trend eksportu netto. Zamknięcie kanału wysokich transferów unijnych zwiększy znaczenie eksportu netto jako czynnika wpływającego na równowagę zewnętrzną kraju. Wzrost luki pomiędzy transferami (prywatnymi, publicznymi, saldem dochodów z inwestycji oraz saldem przepływu kapitałów) a saldem bilansu handlowego oraz wzrost relacji pomiędzy międzynarodową pozycją inwestycyjną netto a PKB zagrozi stabilności finansów kraju. (abstrakt oryginalny)

EN

The article examines threats to Poland's financial stability resulting from structural adjustments in the country's balance of payments. The analysis is conducted in the context of balance-of-payment trends in key European Monetary Union countries. The author highlights the causes behind external imbalances in EMU countries and points to the outcomes of reforms designed to restore credibility and growth. He also looks at the risks to maintaining an upward trend in net exports. The article shows the impact of ongoing changes in EMU policy on Poland's external balance. The author argues that the observed increase in net exports, particularly in peripheral EMU countries as well as in Poland, is chiefly due to growing savings in both the public and private sectors. A reduction in spending in the wake of public finance consolidation, combined with improved balance sheets at financial institutions and falling unit labor costs, helped improve competitiveness in most southern EMU countries, Sawicki says. In Poland, the low share of capital expenditure in total factor productivity (TFP), coupled with a current-account structure different from those in peripheral EMU countries, poses the risk of destabilization in foreign finances in the medium term, according to the author, unless the upward trend in net exports is maintained. The importance of net exports as a factor influencing Poland's external balance will grow once transfers from the EU budget decrease substantially, Sawicki says. He adds that a sudden stop in financial inflows could endanger the stability of the country's financial system. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Bilans płatniczy; Rachunek bieżący; Zadłużenie; Konkurencyjność; Produktywność czynników wytwórczych

EN

Balance of payments; Transaction account; Indebtedness; Competitiveness; Total Factor Productivity (TFP)

• Czasopismo: Gospodarka Narodowa
• Rocznik: 2014
• Numer: nr 1
• Strony: 97--119

Twórcy

autor

Janusz Sawicki

• Instytut Badań Rynku, Konsumpcji i Koniunktur w Warszawie

Bibliografia

• Barteczko K., [2012], Dynamika i struktura wytwarzania PKB, w: Gospodarka i handel zagraniczny Polski w 2011 roku. Raport roczny, IBRKK, Warszawa, s. 16-25.
• Blanchard O., Leigh D., [2013], Growth Forecast Errors and Fiscal Multipliers, WP/13/1, MFW, Washington.
• Caruana J., [2013], Debt, global liquidity and the challenges of exit, 8th FLAR-CAF International Conference, Cartagena.
• Chinn M., [2012], Fiscal multipliers, University of Wisconsin and NBER.
• ECB, [2012], Global Shadow Banking Monitoring Report 2012, FSB.
• "Economist" [2013],7 september.
• FSB, [2012], Enhancing the Risk Disclosures of Banks, BIS.
• Hausner J., [2013], Konkurencyjna gospodarka, KIG, Warszawa.
• IMF, [2012], World Economic Outlook, October.
• Johnson H.G., [1976], Towards the General Theory of the Monetary Approach to Balance of Payments Theory, w: J.A. Frenkel, H.G. Johnson, The Monetary Approach to the Balance of Payments, George Allen & Unwin Ltd, London.
• Jorda O., Tylor A., [2013], The Time for Austerity: Estimating the Average Treatment Effect of Fiscal Policy, CEPR Disscusion Paper, No. DP9646.
• McCombie J., Thirlwall A.P., [2004], Essays on Balance of Payments Constrained Growth: Theory and Evidence, Routledge, London.
• Minsky H., [2008], Stabilizing an Unstable Economy, Yale University Press.
• Przystupa J., [2008], Czynniki determinujące handel zagraniczny Polski, IBRKK.
• Pykhtin M., [2012], Model Foundations of the Basel III standardised CVA charge, "Risk" July.
• Rickards J., [2011], Currency Wars, Portfolio/Penguin, New York.
• Rodrik D., [2011], The Globalization Paradox, W.W. Norton & Company, New York.
• Sawicki J., [2011], Debt reorganisation and EMU leaving consequences, "Wspólnoty Europejskie" wrzesień/październik.
• Sawicki J., [2011], Dług w strefie euro - źródła i potencjalne skutki, Seminaria NBP, NBP.
• Sawicki J., [2012], Preserving EMU Depends on Success of ESM in Solving the Debt Crisis, "Gospodarka Narodowa" No 10, s. 1-22.
• Standard&Poors. www.standardandpoors.com/ratingsdirect.
• Starzyk K., [2012], Emerging economics and the breakdown of the international payments equilibrium, Working Papers Institute of International Business University of Gdańsk No. 31, Uniwersytet Gdański, Gdańsk.
• Stein C., [2013], Regulating Large Financial Institutions, "Rethinking Macro Policy II". Washington, D.C: IMF, http://econintersect.com/b2evolution/blog1.php/2013/04/17/thinking-through-too-big-to-fail-tbtf-banks.
• Internetowe bazy danych:
• NBP Internetowy Serwis Informacyjny.
• ECB - Statistical Data Warehouse.
• AMECO database.
• GUS Polska - wskaźniki makroekonomiczne.