Modele wyjaśniające zachowania użytkowników internetu

• Autorzy: Barbara Szmigielska , Karol Wolski , Aleksandra Jaszczak
• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Teorie wykorzystywane w celu wyjaśniania zachowań użytkowników internetu wywodzą się z różnych nurtów badawczych. W niniejszym artykule zaprezentowane zostały trzy najczęściej stosowane w pracach empirycznych podejścia, wywodzące się z nurtu badań nad postawami oraz systemami informacyjnymi: teoria planowego zachowania Ajzena1, model akceptacji technologii Davisa oraz uogólniona teoria akceptacji technologii i korzystania z nich Venkatesha i współautorów. Teoria planowego zachowania oraz model akceptacji technologii powstały jeszcze przed upowszechnieniem się internetu i dopiero później zostały zaadaptowane dla potrzeb badań dotyczących sieci. Okazało się, że moc predykcyjna tych teorii jest duża i że sprawdzają się one jako modele wyjaśniające zachowania użytkowników internetu. W artykule omówiono przykłady wykorzystania wspomnianych teorii w badaniach nad takimi formami aktywności internautów, jak korzystanie ze stron WWW, dokonywanie zakupów online, korzystanie z e-learningu oraz z serwisów społecznościowych.(fragment tekstu)

Słowa kluczowe

PL

Zdalne nauczanie; Użytkownicy internetu; Rozwój technologii informacyjnej

EN

e-learning; Internet users; Information technology development

• Czasopismo: e-mentor
• Rocznik: 2012
• Numer: nr 3
• Strony: 17--24

Twórcy

autor

Barbara Szmigielska

• Uniwersytet Jagielloński w Krakowie

autor

Karol Wolski

• Uniwersytet Jagielloński w Krakowie

autor

Aleksandra Jaszczak

• Uniwersytet Jagielloński w Krakowie

Bibliografia

• Ajzen I., From intentions to actions: A theory of planned behavior, [w:] J. Kuhi i J. Beckmann (red.), Action-control: From cognition to behavior, Springer, Heidelberg 1985, s. 11-39.
• Ajzen I., Attitudes, Personality, and Behavior, The Dorsey Press, Chicago 1988.
• Ajzen I., The Theory of Planned Behavior, "Organizational Behavior and Human Decision Processes" 1991, nr 90, s. 179-211.
• Davis F., Bagozzi R., Warshaw P., User Acceptance of Computer Technology: A Comparison of Two Theoretical Models, "Management Science" 1989, nr 35, s. 982-1003.
• Davis F., Perceived Usefulness, Perceived Ease of Use, and User Acceptance of Information Technology, "MIS Quarterly" 1989, nr 13.
• Davis F., A Technology Acceptance Model for Empirically Testing New End-user Information Systems: Theory and Results, 1986, http://hdl. handle.net/1721.1/15192, [13.12.2010].
• Davis F., Bagozzi R., Warshaw P., Extrinsic and intrinsic motivation to use computers in the workplace, "Journal of Applied Social Psychology" 1992, nr 22, s. 1111-1132.
• Fishbein M., Ajzen I., Belief, attitude, intention, and behavior: An introduction to theory and research, Addison-Wesley, Reading 1975.
• George J.F., The theory of planned behavior and Internet purchasing, 2004, http://www.emeraldinsight. com/journals.htm?articleid=1455229&show=abstract, [18.08.2011].
• Goodhue D.L., Thompson R.L., Task-technology fit and individual task performance, "MIS Quarterly" 1995, nr 19, s. 213-236.
• Lee Y.C., An empirical investigation into factors influencing the adoption of an e-learning system, "Online Information Review" 2006, nr 30, s. 517-541.
• Lin K.Y., Lu H.P., Why people use social networking sites: An empirical study integrating network externalities and motivation theory, "Computers in Human Behavior" 2011, nr 27, s. 1152-1161.
• Limayem M., Khalifa M., Frini A., What makes consumers buy from Internet? A longitudinal study of online shopping, 2000, http://ieeexplore.ieee.org/xpl/freeabs_all.jsp?reload=true&arnumber=852436, [17.08.2011].
• Lederer A., Maupin D., Sena M., Zhuang Y., The Technology Acceptance Model and the World Wide Web, "Decision Support Systems" 2009, nr 29.
• Lai D., Lai I., Jordan E., An extended UTAUT model for the study of negative user adoption behaviours of mobile commerce, 2009, http://iceb.nccu.edu.tw/proceedings/2009/720-728.pdf, [15.08.2011].
• Koufaris M. M., Applying the Technology Acceptance Model and Flow Theory to Online Consumer Behavior, 2002, http://ec.iem.cyut.edu. tw/drupal/sites/default/files/Jonghak%20Sun%20Logistic%20regression.pdf, [15.08.2011].
• Malhotra Y., Galetta D., Extending the Technology Acceptance Model to Account for Social Influence: Theoretical Bases and Empirical Validation, [w]: Proceedings of the 32rd Hawaii International Conference on System Sciences, 1999, http://ieeexplore.ieee.org/lpdocs/ epic03/wrapper.htm?arnumber=772658, [17.08.2011].
• Moon J.W., Kim Y.G., Extending the TAM for a World-Wide-Web context, "Information & Management" 2001, nr 38, s. 217-230.
• Morris M.G., V. Venkatesh, Age Differences in Technology Adoption Decisions: Implications for a Changing Workforce, "Personnel Psychology" 2000, nr 53, s. 375-403.
• Pelling E.L., White K.M., The theory of planned behavior applied to young people's use of social networking Web sites, "Cyberpsychology and Behavior" 2009, nr 12, s. 755-759.
• Rogers E.M., Diffusion of Innovations, wyd. 4, Free Press, Nowy Jork 1995.
• Sorebo O., Halvari H., Gulli V.F, Kristiansen R., The role of self-determination theory in explaining teachers' motivation to continue to use e-learning technology, "Computers & Education" 2009, nr 52, s. 1177-1187.
• Ryan R., Deci E., Intrinsic and Extrinsic Motivations: Classic Definitions and New Directions, "Contemporary Educational Psychology" 2000, nr. 25, s. 54-67.
• Roca J., Chiu C.M., Martinez F., Understanding e-learning continuance intention: An extension of the Technology Acceptance Model, "Int.J. Human-Computer Studies" 2006, nr 64, s. 683-696.
• Shin D.H., Kim W.Y., Applying the Technology Acceptance Model and flow theory to Cyworld user behavior: implication of the Web2.0 user acceptance, "Cyberpsychology and Behavior" 2008, nr 11, s. 378-382.
• Teo T.S.H., Lim V.K.G., Lai R.Y.C., Intrinsic and extrinsic motivation in Internet usage, "Omega: The International Journal of Management Science" 1999, nr 27, s. 25-37.
• Webster J., Martocchio J., Microcomputer Playfulness: Development of a Measure With Workplace Implications, "MIS Quarterly" 1992, s. 201-226.
• Wu J.H. , Wang S.C., What drives mobile commerce An empirical evaluation of the revised technology acceptance model, "Information & Management" 2005, nr 42, s. 719-729.
• Wolski K., Psychologiczne predyktory gotowości do korzystania z e-learningu, [w:] B. Szmigielska (red.), Edukacja w dwóch światach: offline i online, WiR Partner, Kraków 2011, s. 14-35.
• Venkatesh V., Morris M.G., Davis G.B. Davis F.D., User acceptance of information technology: Toward a unified view, "MIS Quarterly" 2003, nr 27, s. 425-478.
• Venkatesh V., Morris M.G., Davis G.B., Davis F.D., User acceptance of information technology: Toward a unified view, "MIS Quarterly" nr 27, s. 425-478.
• Venkatesh V., Morris M.G., Why Don't Men Ever Stop to Ask For Directions? Gender, Social Influence, and Their Role in Technology Acceptance and Usage Behavior, "MIS Quarterly" 2000, nr 24, s. 115-139.
• Venkatesh V., Morris M.G., Ackerman P.L., A Longitudinal Field Investigation of Gender Differences in Individual Technology Adoption Decision Making Processes, "Organizational Behavior and Human Decision Processes" 2000, nr 83, s. 33-60.
• van Schaik P., Unified Theory of Acceptance and use for Websites used by Students in Higher Education, 2009, http://baywood. metapress.com/app/home/contribution.asp?referrer=parent&backto=issue,5,7;journal,19,174;linkingpublicationresults,1:30 0321,1, [09.08.2011].
• ---