Choroby przewlekłe u dzieci i młodzieży jako narastający problem społeczny

• Autorzy: Agnieszka Małkowska-Szkutnik

Warianty tytułu

Chronic Conditions among Children and Adolescents

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Artykuł składa się z dwóch części. W części pierwszej poruszono zagadnienia dotyczące kryteriów definicyjnych, częstości występowania chorób przewlekłych, możliwości korzystania z pomocy finansowej przez rodziny z dzieckiem z chorobą przewlekłą. Zaprezentowano także dane odnoszące się do systemu oświaty. Posłużono się danymi z różnych źródeł: badania realizowane przez Główny Urząd Statystyczny (GUS), dane pochodzące z Ministerstwa Pracy i Polityki Socjalnej (MPiPS), dane pochodzące z Systemu Informacji Oświatowej (SIO), dane z badań ankietowych dzieci i młodzieży. W drugiej części pracy przedstawiono kontekst społeczny oraz problemy dziecka i jego rodziny wynikające z choroby przewlekłej. Przywoływane w artykule wyniki badań realizowanych w Polsce i poza jej granicami odwołują się więc przede wszystkim do populacji nastolatków. Wielokrotnie posłużono się przykładami badań, w których dane zbierane były bezpośrednio od nastolatków, co na wcześniejszych etapach rozwoju jest utrudnione z powodu ograniczonych możliwości rozwoju poznawczego. Omówienie problemów w funkcjonowaniu rodzin z małymi dziećmi z chorobami przewlekłymi powinno być przedmiotem odrębnego artykułu. (fragment tekstu)

EN

The aim of this paper is to explore issues related to children and adolescents with chronic diseases and their social functioning in Poland. The article begins with a theoretical framework, including definitions of categorical and non-categorical chronic diseases. The author presents the data on occurrence of chronic conditions, social assistance for families with children with chronic conditions, education system (children with chronic conditions as children with special educational needs) and home education. In the second part the author looks at the functioning of children and adolescents with chronic diseases in social institutions (family, school, etc.). In the final section some recommendations with respect to improving the social functioning of children and adolescents with chronic conditions are discussed.(original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Dzieci; Młodzież; Zdrowie; Choroby; Pomoc społeczna; Choroby przewlekłe

EN

Children; Youth; Health; Illness; Social assistance; Chronic diseases

• Czasopismo: Studia BAS
• Rocznik: 2014
• Numer: nr 2 (38) Zdrowie dzieci i młodzieży. Wybrane zagadnienia
• Strony: 89--112

Twórcy

autor

Agnieszka Małkowska-Szkutnik

• Instytut Matki i Dziecka w Warszawie; Uniwersytet Warszawski

Bibliografia

• Brzezińska A., Porównanie i charakterystyka stadiów rozwojowych w koncepcjach rozwoju psychoseksualengo Z. Freuda, rozwoju ega E. Eriksona i zadań rozwojowych R.J. Havighursta oraz B.M. i Ph. R. Newman'ów, Instytut Psychologii UAM, 1996, maszynopis niepublikowany.
• Darling N., Ecological system theory: The person in the center of the circles, "Research in Human Development" 2007, nr 4.
• Dzieci korzystające ze świadczeń pomocy społecznej w Polsce w 2011 r., Główny Urząd Statystyczny, Urząd Statystyczny w Krakowie, Kraków 2013.
• Dzielska A., Małkowska-Szkutnik A., Mazur J., Kołoło H., Astma a palenie tytoniu wśród nastolatków, "Przegląd Lekarski" 2011, t. 68, nr 10.
• Everett Jones S., Lollar D.J., Relationship between physical disabilities or long-term health problems and health risk behaviors or conditions among US high school students, "Journal of School Health" 2008, t. 78, nr 5.
• Gąstoł A., Model pracy z uczniem z chorobą przewlekłą [w:] Podniesienie efektywności kształcenia uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi. Materiały szkoleniowe, cz. II, Ośrodek Rozwoju Edukacji, Warszawa 2010.
• Gortmaker S.L., Walker D.K., Weitzman M., Sobol A.M., Chronic conditions, socioeconomic risk, and behavioral problems in children and adolescents, "Pediatrics" 1990, t. 85, nr 3.
• Maciarz A., Psychoemocjonalne problemy społecznej integracji dzieci niepełnosprawnych [w:] Wychowanie i nauczanie integracyjne. Nowe doświadczenia, J. Bogucka, M. Kościelska (red.), Centrum Metodyczne Pomocy Psychologiczno-Pedagogicznej MEN, Warszawa 1996.
• Małkowska-Szkutnik A., Mazur J., Funkcjonowanie w szkole uczniów z chorobą przewlekłą, "Problemy Higieny i Epidemiologii" 2011, nr 92(2).
• Mazur J. i in., Burden of chronic health conditions in adolescence measured by school surveys, "Developmental Period Medicine" 2013, t. XVII, nr 2.
• McCarthy A., Williams J.K., Eidahl L., Children with chronic conditions: educators' views, "Journal of Pediatrics Health Care" 1996, nr 10.
• Perrin J.M., Gnanasekaran S., Delahaye J., Psychosocial aspects of chronic health conditions, "Pediatrics in Review" 2012, t. 33, nr 2.
• Pilecka W., Przewlekła choroba somatyczna w życiu i rozwoju dziecka, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2002.
• Pilecka W., Psychospołeczne aspekty przewlekłej choroby somatycznej dziecka - perspektywa ekologiczna [w:] Dziecko chore. Zagadnienia biopsychiczne i pedagogiczne, B. Cytowska, B. Winczura (red.), Oficyna Wydawnicza Impuls, Kraków 2007.
• Sawyer S.M., Drew S., Duncan R., Adolescents with chronic conditions: the double whammy, "Australian Family Physician" 2007, nr 36(8).
• Sawyer S.M., Drew S., Yeo M.S., Britto M.T., Adolescents with a chronic condition: challenges living, challenges treating, "Lancet" 2007, nr 369.
• Sentenac M. et al., Peer victimization and subjective health among students reporting disability or chronic illness in 11 Western countries, "The European Journal of Public Health" 2012, nr 34.
• Stan zdrowia ludności polski w 2009 r., Główny Urząd Statystyczny, Warszawa 2011.
• Steele C.A., Kalnins I.V., Rossen B.E., Biggar D.W., Age-related health risk behaviors of adolescents with physical disabilities, "Social and Preventive Medicine" 2004, nr 49.
• Stein R. et al., Fremework for indentifying children who have chronic conditions; the case for a new definition, "Pediatrics" 1993, nr 122.
• Stevens S.E. et al., Adolescents with physical disabilities: some psychosocial aspects of health, "Society for Adolescent Medicine" 1996, nr 19.
• Suris J.C., Parera N., Sex, drugs and chronic illness: health behaviours among chronically ill youth, "European Journal of Public Healht" 2005, t. 15, nr 5.
• Szymborski J., Jakóbik K., Zdrowie dzieci i młodzieży w Polsce, "Biuletyn RPO. Materiały" 2008, nr 62.
• Taylor R.M., Gibson F., Franck L., The experience of living with a chronic illness during adolescence: a critical review of the literature, "Journal of Clinical Nursing" 2008, nr 17.
• Valencia L.S., Cromer B.A., Sexual activity and other high-risk behaviors in adolescents with chronic illness: a review, "Journal of Pediatric and Adolescent Gynecology" 2000, nr 13.
• Van der Lee J.H. et al., Definitions and measurement of chronic health conditions in childhood: a systematic review, "JAMA" 2007, nr 297(24).
• Woynarowska B., Uczniowie z chorobami przewlekłymi. Jak wspierać ich rozwój, zdrowie, edukację, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2010.