O optymalizacji rozmiaru próby warstwowej w badaniu wiarygodności sprawozdań

• Autorzy: Janusz L. Wywiał

Warianty tytułu

On Optimization of Stratified Sample Size for Substantive Audit Procedure

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Głównym celem niniejszej pracy jest sformułowanie i rozwiązanie zadania optymalnego wyznaczania rozmiaru próby warstwowej losowanej spośród dokumentów księgowych, które mają być kontrolowane. Polega ono na minimalizacji kosztów obserwacji i korekty dokumentów w próbach losowanych z warstw przy ustalonym ryzyku przyjęcia nieprawidłowego sprawozdania księgowego oraz ryzyku odrzucenia prawidłowego sprawozdania księgowego. Dodajmy, że problem audytu finansowego jest traktowany w kontekście weryfikacji odpowiednio formułowanych hipotez statystycznych. Zamiar ten zrealizowano za pomocą odpowiednich metod zapożyczonych z teorii statystyki matematycznej, w szczególności adaptowano w tym celu znane metody optymalizacji rozmiarów prób. Wynikiem pracy jest propozycja procedury optymalnego ustalania rozmiarów prób losowanych z warstw. Jej działanie zilustrowano przykładem. W konkluzji można stwierdzić, że zaproponowana w pracy metoda optymalizacji rozmiaru próby warstwowej może być użyta w audycie finansowym, ponieważ uwzględnia obok kosztów badania także ryzyko przyjęcia nieprawidłowego sprawozdania księgowego oraz ryzyko odrzucenia prawidłowego sprawozdania księgowego. (abstrakt oryginalny)

EN

The main purpose of the paper is to construct and solve the optimization problem of determining strati-fied sample size in audit sampling. The size is evaluated in such a way that under fixed risk of incorrect (erroneous) acceptance and fixed risk of incorrect rejection the auditing costs are minimized. It should be noted that the considered audit problem is treated as the task of testing appropriately formulated statistical hypotheses. In general the problem was solved by means of mathematical statistics methods. Particularly, sample size optimization methods well known in survey sampling were adapted. The optimal sample allocation algorithm is the main result of the paper. An example of sample size optimization is presented, as well. In conclusion, the proposed optimization method of the stratified sample evaluation may be useful in finance auditing, because it incorporates assessment of two risks: erroneous rejection and erroneous acceptance.(original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Rachunkowość; Wiarygodność sprawozdania finansowego; Sprawozdanie finansowe; Badanie sprawozdań finansowych

EN

Accounting; Reliability of financial report; Financial statements; Audit of financial statement

• Czasopismo: Zeszyty Teoretyczne Rachunkowości
• Rocznik: 2013
• Tom: 70
• Numer: nr 126
• Strony: 129--139

Twórcy

autor

Janusz L. Wywiał

• Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach

Bibliografia

• Bracha Cz. (1996), Teoretyczne podstawy metody reprezentacyjnej, PWN, Warszawa.
• Fisz M. (1967), Wstęp do rachunku prawdopodobieństwa i statystyki matematycznej, PWN, Warszawa.
• Fuller W. A. (2009), Sampling Statistics, Wiley, Hoboken, New Jersey.
• Karliński W. (2005), Dobór próby w audycie, Instytut Rachunkowości i Podatków, Warszawa.
• Kokan A.R., Khan S. (1967), Optimum allocation in multivariate surveys: an analytical solution, "Journal of the Royal Statistical Society", vol. B 29, s. 115-125.
• Panel on Nonstandard Mixtures of Distributions (1989), Statistical models and analysis in auditing, "Statistical Science", vol. 4, no. l, s. 2-33.
• Wywiał J.L. (2003), Some Contributions to Multivariate Methods in Survey Sampling, University of Economics in Katowice, Katowice.
• Wywiał J.L. (2010), Wprowadzenie do metody reprezentacyjnej. Podręcznik, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej w Katowicach, Katowice.