Filozofia władzy Michela Foucaulta a badania nad historią rachunkowości : przykład umów o używanie aktywów w XVII-XIX

• Autorzy: Mikołaj Turzyński

Warianty tytułu

Foucault's Philosophy of Power and Research on the Accounting History : an Example of the Lease Contract's in the XVII-XIX century

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Artykuł poświęcony jest stosowaniu koncepcji władzy M. Foucaulta w badaniach nad historią rachunkowości. Wykorzystano w nim podejście foucaultowskie do badania rozwoju praktyki rachunkowoci w zakresie umów o używanie aktywów w kontekście krystalizowania się form władzy. Badaniem objęto ziemie polskie w okresie od XVII do XIX w. W wyniku badania ustalono, że na potrzeby objaśniania rozwoju praktyki rachunkowoci w zakresie umów o używanie aktywów w XVII-XIX w. na ziemiach polskich zasadne jest uwzględnianie podejścia foucaultowskiego, obejmującego koncepcje wykorzystania form tabelarycznych jako rozwiązań dyscyplinujących oraz stosowania rozbudowanych formuł nadzoru.(abstrakt oryginalny)

EN

The article is dedicated to presentation of the impact of M. Foucaulfs theory of power on accounting history research. The article uses Foucault's approach to examine the development of accounting practices in the field of lease contracts in the context of formation of the fonns of power. The study covers Polish lands during the period from the seventeenth to the nineteenth century. As a result of the investigation it was found that in described circumstances it is reasonable to take into account Foucaulfs approach, including the use of tabular forms as disciplinary solutions and the use of complex supervision fonnulas.(original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Historia rachunkowości; Filozofia; Aktywa; Władza

EN

Accounting history; Philosophy; Assets; Power

• Czasopismo: Zeszyty Teoretyczne Rachunkowości
• Rocznik: 2013
• Tom: 71
• Numer: nr 127
• Strony: 261--270

Twórcy

autor

Mikołaj Turzyński

• Uniwersytet Łódzki

Bibliografia

• Armstrong P. (1994), The Influence of Michel Foucault on accounting research, "Critical Perspectives on Accounting", vol. 5, no. 1, s. 25-55.
• Auerbach S. (1990), Legislating for Conflict, Clarendon Press, Oxford.
• Bernacki A.M. (2007), Oryginalny dorobek polskiej rachunkowości rolniczej w okresie zaborów, stan współczesny i wnioski na przyszłość, "Postępy Nauk Rolniczych", nr 2, s. 115-131.
• Burchell G.. Clubb C., Hopwood A. (1985), Accounting in its social context. Towards a history of value addedin the United Kingdom, "Accounting, Organizations and Society", vol. 10, no. 4, s. 381-413.
• Carter C. (2008), A curiously British story: Foucault goes to business scliool, "International Studies of Management and Organisation", vol. 38, no. l (Spring), s. 14-30.
• Fal A. (1775), Instruktarz, któren podaje się jm. p. ekonomowi, podług którego wszystkie punktu w rządach swych zachować obliguje się, [w:] Inwentarz wraz z remanentem dóbr żyrzyńskich cum attientis na gruncie spisany i w dyspozycyją jm. Pana Jaworskiego ekonoma podany d. 25 februari 1775 a., AGAD, Akta Starej i Nowej Warszawy, nr 1223, [w:] Instrukcje gospodarcze dla dóbr magnackich i szlacheckich z XVII-XIX wieku. Tom 1. Wydali Bohdan Baranowski, Julian Bartyś, Antonina Keckowa, Janina Leśkiewicz (1958), Zakład Narodowy im. Ossolińskich - Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk, Wrocław.
• Foucault M. (1998), Trzeba bronić społeczeństwa. Wykłady w College de France 1976, Wydawnictwo KR, Warszawa.
• Foucault M. (2009), Nadzorować i karać. Narodziny więzienia, Wydawnictwo Aletheia, Warszawa.
• Foucault M. (2010), Bezpieczeństwo, terytorium, populacja, Wykłady w College de France 1977-1978, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• Gaffikin M. (2006), The Critique of Accounting Theory, "Accounting & Finance Working Paper" 06/25, School of Accounting & Finance, University of Wollongong, Wollongong.
• Instrukcja dla budowniczego w dobrach Włodawa i Wohyń (1850), AP Lublin, Archiwum Zamoyskich z Włodawy, dz. III, nr 17/III, [w:] Instrukcje gospodarcze dla dóbr magnackich i szlacheckich z XVII- XIX wieku. Tom 1. Wydali Bohdan Baranowski, Julian Bartyś, Antonina Keckowa, Janina Leśkiewicz (1958), Zakład Narodowy im. Ossolińskich - Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk, Wrocław.
• Instrukcja dla nadzorcy w dobrach Włodawa (1850), AP Lublin, Archiwum Zamoyskich z Włodawy, dz. III, nr 17, [w:] Instrukcje gospodarcze dla dóbr magnackich i szlacheckich z XVII-XIX wieku. Tom 1. Wydali Bohdan Baranowski, Julian Bartyś, Antonina Keckowa, Janina Leśkiewicz (1958), Zakład Narodowy im. Ossolińskich - Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk, Wrocław.
• Instruktarz imć p. Popielowi ekonomowi klucza rogowskiego do wypełnienia d. 12 iulii 1779 zostawionego (1779), Bibl. Zakł. Naród. im. Ossolińskich, nr 11705, [w:] Instrukcje gospodarcze dla dóbr magnackich i szlacheckich z XVH-XIX wieku. Tom I. Wydali Bohdan Baranowski, Julian Bartyś, Antonina Keckowa, Janina Leśkiewicz (1958), Zakład Narodowy im. Ossolińskich - Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk, Wrocław.
• Łukasik R. (1960), Powstanie i rozwój początkowych form rachunkowości rolnej w Polsce, P WG, Warszawa.
• Łukasik R. (1962), Księgowość pojedyncza dóbr ziemskich w Polsce do XIX wieku jako środek kontrola, analizy i zarządzania, "Zeszyty Naukowe Szkoły Głównej Planowania i Statystyki", seria "Monografie i Opracowania", nr 10, Warszawa.
• Łukasik R. (1963), Rachunkowość rolna w dawnej Polsce, PWE, Warszawa.
• Manteuffel R. (1986), Historyczny zarys systemu rachunkowości rolniczej w Polsce, [w:] J.S. Zegar (red.), 60-lecie systemu rachunkowości rolnej w Polsce, Instytut Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej, Zakład Rachunkowości Rolnej, Warszawa, s. 6-24.
• McKinlay A., Pezet E. (2010), Accounting for Foucault, "Critical Perspectives on Accounting", vol. 21, no. 6 (August), s. 486-495.
• Miller P., O'Leary T. (1987), Accounting and the constniction of the govemable person, "Accounting, Organizations and Society", vol. 12, no. 3, s. 235-266.
• Moszczeński S. (1947), Rachunkowość gospodarstw wiejskich, Państwowy Instytut Wydawnictw Rolniczych, Warszawa.
• Napier C.J. (2006), Accounts on change: 30 years of historical accounting research, "Accounting, Organizations and Society", vol. 31, no. 4-5, s. 445-507.
• Nieszporek-Wolak J. (2004), Zarys historii rolniczej w Polsce, [w:] M. Gmytrasiewicz, A. Karmańska (red.), Polska szkoła rachunkowości, Szkoła Główna Handlowa w Warszawie, Warszawa, s. 311-317.
• Rose N., Miller P. (1992), Political power beyond the stale: problematics of government, "British Journal of Sociology", vol. 43, no. 2, s. 173-205.
• Rowlinson M., Carter C. (2002), Foucault and history in organizańon studies, "Organization", vol. 9, no. 4, s. 527-548.
• Stewart R. (1992), Pluralizing our past: Foucault in accounting history, "Accounting, Auditing and Accountability Journal", vol. 5, s. 57-73.
• Zamoyski A. (1800a), Instrukcyja do układania nowych inwentarzy w dobrach Ordynacyi, AP Lublin, AOZ, nr 3244, [w:] Instrukcje gospodarcze dla dóbr magnackich i szlacheckich z XV7I~XIX wieku. Tom II. Wydali Bohdan Baranowski, Julian Bartyś i Tadeusz Sobczak (1963), Zakład Narodowy im. Ossolińskich - Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk, Wrocław, Warszawa, Kraków.
• Zamoyski A. (1800b), W. Karskiemu staroście ostrowskiemu przy objęciu rządów dóbr Ordynacyi Zamoyskiej w punktach niżej wyrażonych informacyją, AP Lublin, AOZ, nr 3244, [w:] Instrukcje gospodarcze dla dóbr magnackich i szlacheckich z XVII-XIX wieku. Tom II. Wydali Bohdan Baranowski, Julian Bartyś i Tadeusz Sobczak (1963), Zakład Narodowy im. Ossolińskich - Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk, Wrocław, Warszawa, Kraków.
• Zamoyski J. (1656), Punkta instrukcyjej urodzonym p. Andrzejowi Rzeszotarskiemu i p. Eliaszowi Stefanowi Bialokurowiczowi, sługom moim i rewizorom do majętności szczebrzeskiej, dane z Zamościu, dnia 13 miesiąca czerwca r. 1656, wysłanym, AGAD, Arch. Zamoyskich, dz. XII, [w:] Instrukcje gospodarcze dla dóbr magnackich i szlacheckich z XVII-XIX wieku. Tom II. Wydali Bohdan Baranowski, Julian Bartyś i Tadeusz Sobczak (1963), Zakład Narodowy im. Ossolińskich - Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk, Wrocław, Warszawa, Kraków.