Rola Kościoła katolickiego w integrowaniu społeczeństwa dolnośląskiego w latach 1945 -1951

• Autorzy: Kazimiera Jaworska

Warianty tytułu

Role of the Roman Catholic Church in Integration of Lower Silesian Society within the Years 1945 -1951

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Konsekwencją zmiany granic państwa polskiego po II wojnie światowej był trwający kilka lat proces przesiedlania ludności. Swoistym tyglem ludnościowym stały się Ziemie Zachodnie i Północne, na które przybywały transporty z Kresów Wschodnich, z Polski centralnej i Małopolski oraz emigranci państw zachodnich. Ziemie te opuszczali Niemcy. Nie bez znaczenia były kształtujące się na tym terenie stosunki ludnościowe. W trudnych powojennych warunkach procesy integracyjne następowały bardzo powoli i niewątpliwie duży wpływ na ich przebieg posiadało duchowieństwo katolickie. W niniejszym przedłożeniu ukazano politykę państwa wobec Kościoła katolickiego w latach 1945 -1951 oraz problem organizacji polskiej administracji kościelnej na Dolnym Śląsku. Zaprezentowano także zaangażowanie duchowieństwa katolickiego w organizowanie życia polskiego na tym terenie. (abstrakt oryginalny)

EN

The consequence of change of the boundaries of the Polish state after World War II was lasting for a few years the process of resettlement of population. A peculiar melting pot of population became Western and Northern Territories, to which arrived transports from the Eastern borderlands, from Central Poland and Malopolska and immigrants from the western countries. German people were leaving these lands. Another important factor was relationship between people within this area. In the difficult postwar conditions, the integration processes came very slowly and undoubtedly a big impact on their course had the Catholic clergy. In this presentation the state policy with regard to the Catholic Church in the years 1945 -1951 and the problem of the organization of Polish church administration in Lower Silesia were shown. It was presented also involvement of the Catholic clergy in organization of Polish life within this area. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Kościół katolicki; Integracja społeczna

EN

Roman Catholic Church; Social integration

• Czasopismo: Zeszyty Naukowe Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej im. Witelona w Legnicy
• Rocznik: 2013
• Numer: nr 9
• Strony: 7--20

Twórcy

autor

Kazimiera Jaworska

• Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa im. Witelona w Legnicy

Bibliografia

• Kersten K., Jałta - mit i rzeczywistość [w:] Jałta z perspektywy półwiecza, red. S. Nic ieja, Opole 1995.
• Kokot, J. Logika Poczdamu, Katowice 1961.
• Kozłowski K., Między racją stanu a stalinizmem. Pierwsze dziesięć lat władzy politycznej na Pomorzu Zachodnim 1945 -1955, Szczecin 2000.
• Jaworska K., Relacje między państwem a Kościołem katolickim w (archi)diecezji wrocławskiej w latach 1856 -1974, Legnica 2009.
• Lasota M., Państwo a Kościół do 1953 r. [w:] Kościół zraniony. Proces księdza Lelity i sprawa kurii krakowskiej, red. F. Musiał, M. Lasota. Kraków 2003.
• Krasowski K., Kościół katolicki wobec ustroju państwa polskiego w latach 1945 -1952 [w:] Religia i polityka, red. B. G r o t t, Kraków 2000.
• Lasota M., Państwo a Kościół..., dz. cyt., s. 20; J. Żaryn, Dzieje Kościoła katolickiego w Polsce (1944 -1989), Warszawa 2003.
• Bogaczewicz S., Ustanowienie ks. Kazimierza Lagosza wikariuszem kapitulnym i działania aparatu bezpieczeństwa wobec kurii wrocławskiej w latach 1951-1956 [w:] Aparat bezpieczeństwa wobec kurii biskupich w Polsce, red. A. Dziurok, Warszawa 2009.
• Marecki J., Musiał F., Wprowadzenie [w:] Niezłomni. Nigdy przeciw Bogu, komunistyczna bezpieka wobec biskupów polskich, red. J Marec i J., Musiał F, Kraków 2007.
• Kozłowski R., Administracja kościelna na ziemiach odzyskanych po drugiej wojnie światowej (1945 -1972) [w:] Władze komunistyczne wobec ziem odzyskanych po II wojnie światowej, red. Łach S., Słupsk 1997.
• Hanich A., Ksiądz infułat Bolesław Kominek, pierwszy administrator apostolski Śląska Opolskiego (1945 -1951, Opole 2012.
• Milik K., Archidiecezja Wrocławska 1945 -1951 (Wspomnienia pierwszego ordynariusza) [w:] Kościół na Ziemiach Zachodnich. Ćwierćwiecze polskiej organizacji kościelnej, red. J, Krucina, Wrocław 1971.
• Myszor J., Kościół na Śląsku w okresie powojennym [w:] Miejsce i rola Kościoła wrocławskiego w dziejach Śląska, red. K. Matwijowski, Wrocław 2001.
• Pater J., Ksiądz infułat dr Karol Milik jako rządca archidiecezji wrocławskiej w latach 1945 -1951, Wrocław 2012.
• Pietrzak J., Ks. Karol Milik - administrator apostolski Dolnego Śląska i władze państwowe w latach 1945 -1951 [w:] Ludzie wrocławskiego Kościoła po II wojnie światowej w 30-lecie śmierci Kardynała Bolesława Kominka, red. Dec I, . Matwijowski K., Pater J., Wrocław 2005.
• Pietrzak J., Pełnia prymasostwa. Ostatnie lata prymasa Polski kardynała Augusta Hlonda 1945 -1948, Poznań 2009.
• Staniczewski B., Ksiądz infułat Kazimierz Lagosz jako rządca archidiecezji wrocławskiej 1951-1956, Wrocław 2000.
• Myszor J., Kościół na Śląsku..., dz. cyt., s. 142 -143; S. W ó j c i k, Życie i działalność księdza infułata Kazimierza Lagosza (1888 -1961) [w:] Kościół katolicki na Dolnym Śląsku w powojennym 50-leciu, red. I. Dec, K. Matwijowski, Wrocław 1996.
• Swastek J., Działalność pastoralna księdza infułata dr. Karola Milika, administratora apostolskiego Dolnego Śląska (1945-1951) [w:] Represje wobec Kościoła katolickiego na Dolnym Śląsku i Opolszczyźnie 1945 -1989. Studia i materiały, red. Bogaczewicz, S. Krzyżanowska S., Wrocław 2004.
• Wrzesiński W., Wokół sporów o Wydział Teologii w Uniwersytecie Wrocławskim [w:] Maius ac Divinus. Księga Jubileuszowa na 80-lecie urodzin ks. Jana Kruciny, red. Irek W., Schambeck H. Wrocław 2009.
• Bopgaczewicz S., Integrująca rola Kościoła katolickiego na Dolnym Śląsku po roku 1945, "Pamięć i Przyszłość" 2008, nr 1.
• Szelnicki W., Odbudowa kościołów w archidiecezji wrocławskiej w latach 1945 -1972. Rola duchowieństwa i wiernych, Roma 1975.
• Sitek A., Problem przejmowania kościołów ewangelickich przez katolików na Śląsku Opolskim po II wojnie światowej, Opole 1985.
• Gryz R., Pozwolić czy nie? Władze PRL wobec budownictwa katolickich obiektów sakralnych w latach 1971-1980, Kielce 2007.
• Dyczkowski A., Rola Kościoła w integracji ziem zachodnich i północnych po II wojnie światowej, "Dolny Śląsk" 1997, nr 4.
• Kaszuba E., Dzieje Śląska po 1945 roku [w:] Historia Śląska, red. M. Czapliński, E. Kaszuba G. Wąs, R. Żerelik , Wrocław 2002.
• Urban W., Duszpasterski wkład księży repatriantów w archidiecezji wrocławskiej w latach 1945 -1970, Wrocław 1970; tenże, Duszpasterska siejba kapłanów-repatriantów na Ziemiach Odzyskanych w latach 1945 -1970, Wrocław 1972.
• Wójcik S., Ks. infułat dr Stanisław Turkowski: lwowski duszpasterz na Dolnym Śląsku, Wrocław 1999.
• Bochniak , W. "Trio oławskie" i działalność ks. Franciszka Kutrowskiego (1907-1980) [w:] Ludzie Oławy. Studia, szkice i materiały, red. K. Matwijowska K. Wrocław 1992.
• Kusiak F., Początek państwowości polskiej po II wojnie światowej [w:] Oława. Zarys monografii miasta, red. Matwijowski K., Wrocław - Oława 2004.
• Ordyłowski, M. Władze komunistyczne wobec Kościoła katolickiego na Dolnym Śląsku w latach 1945 -1948, "Dolny Śląsk" 2000, nr 8.
• Rogowska B., Rola świąt środowiskowych na Dolnym Śląsku [w:] Z politologiczno--historycznych badań nad najnowszymi dziejami Dolnego Śląska po II wojnie światowej, red. Lewandowski C., Rogowska B., Wrocław 2000.
• Zieliński Z., Kościół w Polsce 1944 - 2002, Radom 2003.
• Kopiec J., Biskup Henryk Grzondziel (1897-1968) w służbie Kościoła na Śląsku, Opole 2002.