Moralna przestrzeń pracy a etyka zawodowa

• Autorzy: Ryszard Wiśniewski

Warianty tytułu

The Moral Space of Labor and Professional Ethics

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Artykuł podejmuje problem ograniczonych funkcji etyki zawodowej w kształtowaniu moralnej przestrzeni pracy. Autor czyni punktem wyjścia rozważań wewnętrzną wieloaspektowość stosunków pracy. Obok ekonomicznego wymiaru pracy i wymiany jej owoców za ważny uznaje moralny wymiar pracy. Dziedziną wiedzy i narzędziem regulacji moralnego aspektu pracy jest etyka. Zakłada się tu potrzebę wyraźnego rozróżnienia etyki i moralności. Przez etykę autor rozumie zracjonalizowany i zinstytucjonalizowany zewnętrzny wobec człowieka układ norm, stanowiących kryteria oceny postaw ludzkich. Moralność natomiast pojmowana jest jako wewnętrzny, sumieniowy stymulator postępowania. Etyczność postępowania opiera się tu na wewnętrznej, moralnej akceptacji wymaganych norm, o ile wyrażają one szacunek dla pracy i godności człowieka. Moralna przestrzeń pracy jest istotowo związana z moralnością. Organizacja pracy zmierza do harmonizowania użytkowej i rynkowej wartość pracy z moralnym (personalistycznym) jej wymiarem. Jeżeli człowiek lubi swoją pracę i czuje jej znaczenie, szacunek dla niej, przenosi wtedy to wartościowanie pracy na stosunek do pracy innych i do dobra wspólnoty. Autor jest przekonany, że stosunki pracy mają istotny wpływ na postawy moralne społeczeństwa, ale zarządzanie nimi nie powinno ograniczać się do narzędzi kodeksowej etyki zawodowej i instytucjonalnej. Dlatego autor twierdzi, że etyka zawodowa potrzebuje więcej moralnej refleksji, etycznej edukacji i moralnego przywództwa w dziedzinie stosunków pracy. (abstrakt oryginalny)

EN

The article takes into consideration the problem of limited functions of professional ethics in the area of moral aspects of labor. The author takes as starting point of his considerations an internal variety of labor relations. Besides the economic aspect of labor and exchange of fruits of human labor, its moral aspect is considered as very important. An area of knowledge and instruments controlling the moral aspect of labor is ethics. The author assumes the need of a clear distinction between ethics and morality. The author means (understands) by ethics an external normative system making criteria of human conduct. Morality is interpreted as an internal stimulator of human conduct based on conscience. The ethical dimension of human conduct depends on the internal moral approval of requirements of the normative system, if it expresses respect for labor and the dignity of man. The moral space of labor is essentially connected with morality. An organization of labor tends to harmonize utility and market value with the moral (personal) dimension of labor. If man likes his work and feels its importance and honest assessment, he spreads this evaluation on the area of labor of other people and the good of the community. The author is convinced that human relations in the social space of labor essentially affect the moral attitudes of society, but its administration shouldn't constrain the instrumental and institutional functions of the code of professional ethics. Therefore the author claims that professional ethics need more moral reflection, ethical education and moral leadership in the area of labor relations. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Etyka zawodowa; Wartości i normy etyczne; Podejmowanie decyzji

EN

Professional ethics; Value and ethical norms; Decision making

• Czasopismo: Ekonomia i Prawo
• Rocznik: 2010
• Tom: 6 Zawodności rynku, zawodności państwa, etyka zawodowa. Cz. 2
• Strony: 25--42

Twórcy

autor

Ryszard Wiśniewski

Bibliografia

• A. Lewicka-Strzałecka, Etyczne standardy firm i pracowników, Warszawa 1999
• A. Lewicka-Strzałecka, Odpowiedzialność moralna w życiu gospodarczym, Warszawa 2006
• Z. Bauman, Etyka ponowoczesna, Warszawa 1996
• W. Zieliński, Status etyki w kulturze ponowoczesnej. Analiza propozycji Zygmunta Baumana, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń 2001
• Z. Bauman, Dwa szkice o moralności ponowoczesnej, Warszawa 1994
• J. Tischner, Etyka solidarności, Wydawnictwo Znak, Krakow 1981
• J. Tischner, Etyka solidarności i Homo sovieticus, Wydawnictwo Znak, Krakow 1992
• A. Szahaj, Jednostka czy wspólnota? Spór liberałów z komunitarystami a "sprawa polska", Fundacja Aletheia, Warszawa 2000
• L. Hostyński, Wartości w świecie konsumpcji, Wydawnictwo UMCS, Lublin 2006

Identyfikatory

DOI

10.12775/EiP.2010.002