Współczesne teorie ekonomiczne

• Autorzy: Ryszard Bartkowiak

Warianty tytułu

Contemporary Economics

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Artykuł stanowi próbę uporządkowania współczesnej myśli ekonomicznej. Zróżnicowanie gospodarki światowej sprawia, że nie można wskazać takiej teorii ekonomicznej, która stanowiłaby paradygmat ekonomii. W opisie gospodarki rynkowej (zamożnej) w dalszym ciągu dominują ekonomia klasyczno-neoklasyczna i ekonomia keynesowska. Występowanie ubóstwa oraz możliwość pojawienia się w skali globalnej przyrodniczej granicy wzrostu sprawiają, że coraz większe znaczenie uzyskują inne teorie ekonomiczne, którymi są: nowa geografia ekonomiczna, nowa historia gospodarcza oraz nowa ekonomia instytucjonalna. Z połączenia ekonomii instytucjonalnej i nauk przyrodniczych powstała ewolucyjna teoria ekonomiczna, w której duże znaczenie przypisuje się zasadzie ludnościowej Malthusa i teorii Darwina. Zasada ludnościowa Malthusa jest istotna w ekonomii rozwoju, zajmującej się gospodarką ubogą (w stosunkowo niewysokim stopniu rynkową). Z zasadą ludnościową łączy się dualizm ludnościowy świata, z nim zaś dualizm gospodarczy. Należy przypuszczać, że gospodarka światowa coraz silniej będzie dzielić się na zamożne centrum i ubogie peryferie. (abstrakt oryginalny)

EN

Due to the diversity of the world economy, there is no economic theory that could be treated as an economic paradigm. The classical-neoclassical and Keynesian economics still dominate in description of affluent societies with market economy systems. They make use of the so-called theoretical approach which to a large extent neglects historical, institutional and geographical factors of growth. However, the importance of other approaches, i.e. geographical, historical and institutional, is steadily increasing. They all form a combined geographical-historical approach which is the only one appropriate to explain the persistence of poverty, being responsible for social deprivation and social limits to economic growth, as well as the symptoms of natural limits to growth on a global scale. They prevail in the new economic geography, new economic history and new institutional economics. The combination of institutional economics and natural sciences has resulted in the evolutionary economic theory, in which the Malthusian principle of population and Darwins theory play the crucial role. The re-emergence of the Malthusian principle of population can be ascribed to the danger of appearance of natural limits to growth. The principle makes the departure point in the geographicalhistorical approach, which is widely applied in development economics, whose field of research is lessdeveloped and non-market economy. On the other hand, the population principle results in a dual pattern of worlds population development, which corresponds with dualism of the world economy. It is evident that the world economy will be more and more divided into the affluent centre and poor peripheries. Whenever is the world-wide standard of living equalised, it will be likely in the process of global impoverishment through lack of some natural resources used in human economic activities. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Ekonomia; Ekonomia klasyczna; Ekonomia neoklasyczna; Teoria ekonomii

EN

Economics; Classical economy; Neoclassical economy; Economic theory

• Czasopismo: Roczniki Nauk Rolniczych. Seria G, Ekonomika Rolnictwa
• Rocznik: 2010
• Tom: 97
• Numer: z. 2
• Strony: 16--29

Twórcy

autor

Ryszard Bartkowiak

• Szkoła Główna Handlowa w Warszawie

Bibliografia

• Barro R., Sala-i-Martin X. 1955: Economic growth, The McGraw-Hill Comp., New York.
• Bartkowiak R. 2001: Rozwój ludności świata i prawa nim rządzące, Szkoła Główna Handlowa, Warszawa.
• Bartkowiak R. 2005: Granice wzrostu gospodarczego a rozwój ekonomii. Wybrane zagadnienia ekonomii neoklasycznej i ekonomii rozwoju, Szkoła Główna Handlowa, Warszawa.
• Bartkowiak R. 2006: Gary Stanley Becker, [w:] Poczet doktorów honoris causa Szkoły Głównej Handlowej w Warszawie, (red.) J. Kaliński, Szkoła Główna Handlowa, Warszawa.
• Bartkowiak R. 2008: Historia myśli ekonomicznej, PWE, Warszawa.
• Bartkowiak R. 2010a: Rozwój myśli ekonomicznej, Szkoła Główna Handlowa, Warszawa.
• Bartkowiak R. 2010b: Wykłady z ekonomii rozwoju, Szkoła Główna Handlowa, Warszawa.
• Becker G. 1993: A treatise on the family, Harvard University Press, Cambridge – London.
• Becker G., Glaeser E., Murphy K. 1999: Population and economic growth, „The American Economic Review”, vol. 89.
• Darwin K. 1955: O powstawaniu gatunków drogą doboru naturalnego, czyli o utrzymaniu się doskonalszych ras w walce o byt, PWRiL, Warszawa.
• Felderer B., Homburg S. 1987: Makroökonomik und neue Makroökonomik, Springer-Verlag, Berlin Heidelberg.
• Froyen R. 1986: Macroeconomics. Theories and policies, Macmillan Publ. Comp., New York.
• Hirsch F. 1976: Social limits to growth, Harvard University Press, Cambridge – London.
• Keynes J. M. 1956: Ogólna teoria zatrudnienia, procentu i pieniądza, PWN, Warszawa.
• Kromphardt J. 1993: Wachstum und Konjunktur. Grundlagen der Erklärung und Steuerung des Wachstumsprozesses, Vandenhoeck & Ruprecht in Göttingen, Göttingen.
• Krugman P. 1999: Development, geography and economic theory, The MIT Press, Cambridge – London.
• Kuhn T. 1985: Dwa bieguny. Tradycja i nowatorstwo w badaniach naukowych, PIW, Warszawa.
• Malthus T. 1992: An essay on the principle of population; or a view of its past and present effects on human happiness; with an inquiry into our prospects respecting the future removal or mitigation of the evils which it occasions, selekcja dokonana przez D. Wincha, Cambridge University Press, Cambridge.
• Martin R. 1999: The new „geographical turn” in economics: some critical reflections, „Cambridge Journal of Economics”, vol. 23.
• Meier G. 2001: The old generation of development economists and the new, [w:] Frontiers of development economics. The future in perspective, (red.) G. Meier, J. Stiglitz, World Bank Oxford University Press, Oxford New York.
• Mill J. S. 1965-66: Zasady ekonomii politycznej i niektóre jej zastosowania do filozofii współczesnej, PWN, Warszawa.
• Myrdal G. 1973: Against the stream. Critical essays on economics, Pantheon Books, New York.
• Nelson R., Winter S. 1982: An evolutionary theory of economic change, The Belknap Press of Harvard University Press, Cambridge London.
• North D. 1981: Structure and change in economic history, W.W. Norton & Company, New York – London.
• North D. 2005: Understanding the process of economic change, Princeton University Press, Princeton Oxford.
• Ray D. 1998: Development economics, Princeton University Press, Princeton.
• Rostow W. 1960: The stages of economic growth. A Non-Communist Manifesto, Cambridge University Press, Cambridge.
• Rostow W. 1990: Theorists of economic growth from David Hume to the present. With a perspective on the next century, Oxford University Press, New York – Oxford.
• Smith A. 1954: Badania nad natur¹ i przyczynami bogactwa narodów, PWN, Warszawa.
• Sora M. 2007: Koncepcja ograniczonej racjonalności we współczesnej ekonomii, [w:] Ekonomiczne i finansowe uwarunkowania procesów w gospodarce, (red.) R. Bartkowiak, J. Ostaszewski, M. Zaleska, SGH, Warszawa.
• Todaro M., Smith S. 2002: Economic development, Addison Wesley, Boston.
• Wallerstein I. 1979: Aufstieg und künftiger Niedergang des kapitalistischen Weltsystems. Zur Grundlegung vergleichender Analyse, [w:] Kapitalistische Weltökonomie. Kontroversen über ihren Ursprung und ihre Entwicklungsdynamik, (red.) D. Senghaas, Suhrkamp Verlag, Frankfurt am Main.