Spór o priorytet w sprawozdawczości finansowej

• Autorzy: Katarzyna Bareja

Warianty tytułu

Dispute Over the Priority in Financial Reporting

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

W artykule postawione zostaje pytanie o trwałość obranego współcześnie kierunku kształtowania systemu rachunkowości określanego jako podejście bilansowe. Analiza historyczna wybranych teorii rachunkowości pokazuje, że podejście bilansowe i podejście wynikowe wielokrotnie rywalizowały o pierwszeństwo wśród teoretyków rachunkowości. W teoriach kapitału podejście bilansowe dominujące w teorii własnościowej z czasem wraz z popularyzacją teorii jednostkowej ustąpiło miejsca podejściu wynikowemu. Z kolei w ramach tworzonych równolegle teorii bilansowych podejście bilansowe można odnaleźć w teorii bilansu statycznego, natomiast podejście wynikowe w teorii bilansu dynamicznego. Zajmowane przez teoretyków stanowiska zależały przede wszystkim od ich przekonania o wadze wartości i efektywności w rachunkowości oraz od definicji głównego odbiorcy sprawozdań finansowych. Jako że obecnie zagadnienia te nie straciły na aktualności, można przypuszczać, że obrane współcześnie podejście bilansowe z czasem może ustąpić miejsca podejściu wynikowemu. Spór o priorytet w sprawozdawczości finansowej pozostaje otwarty. (abstrakt oryginalny)

EN

The question addressed in this article is about the persistence of the balance sheet approach in contemporary accounting. Historical analysis of selected accounting theories shows that the balance sheet approach and the income approach are considered as competing ones. Under equity theories the balance sheet view common for proprietary theory gave way to the income view as soon as entity theory gained in popularity. Under balance sheet theories, which were developing simultaneously, the balance sheet approach can be found in static accounting system and the income approach in dynamic accounting system. Theorists' approaches depended on their opinion about the importance of the value and efficiency in accounting as well as definition of the main users of financial statements. As these issues are still important nowadays we can expect that the balance sheet view can still give way to the income view. The dispute over the priority in financial statements remains unsettled. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Sprawozdawczość finansowa; Teoria kapitału; Teorie bilansu; Rachunkowość

EN

Financial reporting; Capital theory; Balance theories; Accounting

• Czasopismo: Zeszyty Teoretyczne Rachunkowości
• Rocznik: 2014
• Tom: 77
• Numer: nr 133
• Strony: 19--37

Twórcy

autor

Katarzyna Bareja

• Szkoła Główna Handlowa w Warszawie

Bibliografia

• Barth M.E. (2007), Standard-setting measurement issues and the relevance of research, "Accounting and Business Research" (special issue).
• Barth M.E. (2006), Including estimates of the future in today's financial statements, "Accounting Horizons", vol. 20, no. 3.
• Chatfield M., Vangermeersch R. (eds.) (1996), The History of Accounting, An International Encyclopedia, Garland Publishing, New York - London.
• Chow Y.C. (1942), The doctrine of proprietorship, "Accounting Review", vol. 17, no. 2.
• Clarke F.L., Dean G.W. (1986), Schmidt's Betriebswirtschaft Theory, "Abacus", vol. 22, no. 2.
• Gmytrasiewicz M. (1977), Teoretyczne podstawy modeli ewidencji księgowej, Szkoła Główna Planowania i Statystyki, Warszawa.
• Hendriksen E.A., van Breda M.F. (2002), Teoria rachunkowości, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• Hońko S. (2007), Koncepcja ostrożnej wyceny w rachunkowości, rozprawa doktorska, Uniwersytet Szczeciński, Szczecin 2007.
• Küpper H.U., Mattessich R. (2005), Twentieth century accounting research in the German language area, "Accounting, Business & Financial History", vol. 15, no. 3.
• Littleton A.C. (1966), Accounting Evolution to 1900, Russell & Russell, New York.
• Lorig A.N. (1964), Some basic concepts of accounting and their implications, "Accounting Review", vol. 39, no. 3.
• Mattessich R. (2011), Two Hundred Years of Accounting Research, An International Survey of Personalities, Ideas and Publications (from the beginning of the nineteenth century to the beginning of the twenty first century), Routledge, London - New York.
• Mattessich R. (2003), Accounting research and researchers of nineteenth century and the beginning of the twentieth century: an international survey of authors, ideas and publications, "Accounting, Business & Financial History", vol. 13, no. 2.
• Mattessich R. (1986), Fritz Schmidt (1882-1950) and his pioneering work of current value accounting in comparison to Edwards and Bell's theory, "Contemporary Accounting Research", vol. 2, no. 2.
• McMillan K.P. (1998), The science of accounts: bookkeeping rooted in the ideal of science, "Accounting Historians Journal", vol. 25, no. 2.
• Morawski W. (2003), Kronika kryzysów gospodarczych, Wydawnictwo Trio, Warszawa. Paton W.A. (1922), Accounting Theory, Roland Press, New York.
• Paton W.A. (1917), Theory of double-entry system, "Journal of Accountancy".
• Samelak J. (2004), Determinanty sprawozdawczości finansowej przedsiębiorstw oraz kierunki jej dalszego rozwoju, "Prace Habilitacyjne", nr 12, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej w Poznaniu, Poznań.
• Schmalenbach E. (1925), Einfluß der Geldwertschwankungen auf die Gewinnrechnung, dritte Auflage, Leipzig.
• Schmalenbach E. (1922), Die steuerliche Behandlung der Scheingewinne, "Mitteilungen der Gesellschaft für wirtschaftliche Ausbildung", vol. 1 i 2.
• Schmalenbach E. (1915/1916), Theorie der Erfolgsbilanz, "Zeitschrift für handelswissenschaftliche Forschung".
• Schmidt F. (1929), Die organische Tageswertbilanz, Leipzig.
• Schmidt F. (1921), Die organische Bilanz im Rahmen der Wirtschaft, Gloeckner, Leipzig.
• Schweitzer M. (2000), Przydatność pagatorycznej teorii rachunkowości finansowej, "Zeszyty Teoretyczne Rady Naukowej", t. 55, SKwP, Warszawa.
• Skrzywan S. (1971), Teoretyczne podstawy rachunkowości, PWE, Warszawa.
• Sprague Ch.E. (1880), The algebra of accounts, "Book-Keeper", vol. 1, no. 1-4.
• Sprouse R.T. (1957), The significance of the concept of the corporation in accounting analyses, "Accounting Review", vol. 32, no. 3.
• Suszyński C. (2007), Przedsiębiorstwo, wartość, zarządzanie, PWE, Warszawa.
• Świderska G. (1989), Bilans dynamiczny - teorie i aktualne znaczenie, "Monografie i Opracowania", nr 284, Szkoła Główna Planowania i Statystyki, Warszawa.
• Walińska E. (2009), Bilans jako fundament sprawozdawczości finansowej w kontekście zmian współczesnej rachunkowości, Oficyna a Wolters Kluwer business, Warszawa.
• Zadroga S. (1981), Niemieckie teorie bilansowe, "Zeszyty Teoretyczne Rady Naukowej", t. 5, SKwP, Warszawa.
• Discussion Paper DP/2013/1, A Review of the Conceptual Framework for Financial Reporting, www.ifrs.org, (dostęp: styczeń 2014).
• Richard J. (2003), Fair Value: Towards a Third Stage of the French Accounting Capitalism?, CEREG, Universite Paris Dauphine, www.cereg.dauphine.fr (dostęp: styczeń 2014).
• www.ifrs.org (dostęp: styczeń 2014).