Kartelizacja górnośląskiego przemysłu w latach 1922-1939 (wybrane problemy)

• Autorzy: Urszula Zagóra-Jonszta

Warianty tytułu

Cartelization's Process in the Upper Silesia in 1922-1939

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Analizując stopień kartelizacji górnośląskiego przemysłu wypada stwierdzić, iż w porównaniu z pozostałymi regionami Polski był bardzo wysoki. Złożyły się na to naturalne warunki Górnego Śląska, obfitującego w pokłady węgla kamiennego, rud cynku i ołowiu. Już Prusacy rozwijali tu przemysł ciężki, wykorzystując węglonośne tereny. Powrót do Macierzy nie zmienił przemysłowego oblicza regionu. W nowych politycznych i ekonomicznych realiach śląski przemysł powoli odnajdywał swoje miejsce w państwie polskim i w gospodarce światowej. Nasilający się w okresie międzywojennym proces monopolizacji przemysłu trafił tu na podatny grunt, a walka o wpływy obcego i polskiego kapitału wzmacniała tylko jego rezultaty. Naszkicowane pobieżnie praktyki obcego kapitału, który penetrował śląski przemysł, dają do myślenia. Nasuwa się nieodparte wrażenie, że bez względu na czas i miejsce nadrzędnym celem każdego kapitału, w tym również, a może przede wszystkim zagranicznego, jest maksymalizacja zysków, nie zaś aktywizacja gospodarcza obszaru, na którym działa. Dobrze jest, kiedy oba te cele można połączyć. Wówczas również ten, kto wpuszcza kapitał obcy na swój teren ma z tego określoną korzyść. Warto o tym pamiętać, zabiegając usilnie o napływ kapitałów zagranicznych do kraju, i wyciągnąć wnioski z historii. (fragment tekstu)

EN

This article concerns the monopolization's process of heavy industry in the Upper Silesia between the two World Wars. It describes the most important monopolistic agreements and their influence. The paper pays attention to the industrial nature of the Upper Silesia, shows an effect of the customs' war and great economic depression on the evolution of the monopolzation process. It also shows the problems connected with polomzation of industry in this region. The article is a study of the most important problems related to the cartelization process of the Silesian industry. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Kartel; Przemysł węglowy; Przemysł hutniczy; Koncerny; Kapitał zagraniczny

EN

Cartel; Coal-mining industry; Smelting industry; Concerns; Foreign capital

• Czasopismo: Studia Ekonomiczne / Akademia Ekonomiczna w Katowicach
• Rocznik: 2005
• Numer: nr 34 Wybrane zagadnienia makroekonomiczne i finansowe XX i XXI w
• Strony: 55--65

Twórcy

autor

Urszula Zagóra-Jonszta

• Akademia Ekonomiczna im. Karola Adamieckiego w Katowicach

Bibliografia

• M. Grzyb: Narodowościowo-polityczne aspekty przemian stosunków własnościowych i kadrowych w górnośląskim przemyśle w latach 1922-1939. Katowice 1978, s. 21-23.
• J. Popkiewicz, F. Ryszka: Przemyśl ciężki Górnego Śląska w gospodarce Polski międzywojennej (1922- -1939). Studium historyczno-gospodarcze. Opole 1959, s. 69-71.
• J. Jaros: Historia górnictwa węglowego w Zagłębiu Górnośląskim w latach 1915-1945. Katowice-Kraków 1969, s. 70-73
• Z. Landau, J. Tomaszewski: Anonimowi władcy. Z dziejów kapitału obcego w Polsce 1918-1939. Warszawa 1968, s. 74-77.
• W. Długoborski: Kryzys 1929-1933 w Zagłębiu Śląsko-Dąbrowskim (wybrane problemy). W: Wielki kryzys gospodarczy 1929-1933 na Śląsku i w Zagłębiu Dąbrowskim oraz jego społeczne konsekwencje. Praca zb. pod red. J. Chlebowczyka. Katowice 1974, s. 53.
• S. Poprawska: Kancelaria górnośląskich przedsiębiorstw przemysłowych do roku 1945. Warszawa 1972,
• J. Pabisz: Walka klasy robotniczej województwa śląskiego w okresie wielkiego kryzysu gospodarczego. Katowice-Kraków 1972, s. 35.
• Encyklopedia historii gospodarczej Polski do 1945 roku. Praca zb. pod red. A. Mączaka. T. 2. Warszawa 1981, s. 106.
• F. Biały: Górnośląski Związek Przemysłowców Górniczo-Hutniczych 1914-1932. Wrocław-Warszawa-Kraków 1967, s. 197.
• J. Gołębiowski: Sektor państwowy w gospodarce Polski międzywojennej. Warszawa-Kraków 1985 s 181- -182.
• M. M. Drozdowski: Polityka gospodarcza rządu polskiego 1936-1939. Warszawa 1963, s. 104.
• S. Janicki: Polska współczesna w krzywym zwierciadle. Katowice [brw].
• A. Ivanka: Wspomnienia skarbowca 1927-1945. Warszawa 1964, s. 125